Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„osobistośćniepokojącociekawa”[69].Jestonnietylkoobrońcą
swegostanu,ironizuje,wypowiadającsięosprawachKościoła,jest
inteligentnyidysponujewiedzą,doktórejdoszedłnapodstawie
wnikliwychibystrychobserwacji.ZasługąRejajestoddaniegłosu
chłopu,którymożesięwypowiedziećwimieniuwłasnymiswego
stanu,obdarzeniegoodwagąipewnymnerwempolemicznym.
Możliwe,żepostawęRejakształtowałypoglądyiopinieowojnie
chłopskiejwNiemczech[70].PrawdopodobnieznałjeStanisław
Orzechowski,którywrokuwydaniarozprawystanąłwobronie
stanukmiecego[71].
Dialogprzemawianietylkodorozumu.Nawyobraźnię
czytelnikaoddziałujeobrazowością,scenamikreślonymipotocznym
językiemisentencjonalnością.PrzyskłonnościReja
do„przegadania”zaskakujezdolnościąsyntetyzowaniawkilku
zdaniachwcześniejpracowicierozwijanychmyśli,np.wywódPana
okosztownychzakupachkończąsłowa:
Jestlibaczysz,żeśchudzina,
Pijpiwo,aniechajwina.
Nieczyńsiepawem,jestliśkur,
Niemaszlisukniej,wdziejkaptur.
(w.1687–1690)
Donajciekawszychscenekobyczajowychnależyopisodpustu
(w.181–206),wczasiektóregoodbywasięhandel,wokółpanuje
hałasiharmider,apijaniwierniłamiąogrodzenie.Pełnaszczegółów
myśliwskichjestscenapolowania(w.1519–1578):panlekkoduch
niszczyzboże,uganiającsięzazwierzyną,nieułożonapsiasforanie
przynositrofeum,anaganiaczenieśpiesząsięzwykonaniem
zadania.Panwkońcuspadazkonia,podrodzenarwierzepy
ipieszoidziedodomu,wktórymtrwonizapasynakarmędlapsów.
Namiejscuodbywasięrozmowaowyższościwłasnychpsównad
sforąsąsiada.
Zabawna,dobrzepodpatrzonaipodsłuchanajestrównież
rozmowakobietowzorkachnakołnierzyku(w.1615–1626)oraz
uciążliwychiociągającychsięzwyjazdemgości(w.1769–1810).
DialogReja,napisanyośmiozgłoskowcem(zodstępstwami),tkwi
wżywiolemowypotocznej.Rozmówcyużywająwieluprzysłów
ipowiedzeń,jednakwżadensposóbniesygnalizujązamiaruich
