Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Procesytransportu
43
SPrAWDzENIE
WIEDzY
6.Któryznastępującychroztworówmanajwięcejwodywjednostceobjętości:1Mglukozy,1MNaCl
czy1OsMNaCl?
7.Dwieprzestrzeniesąrozdzielonebłoną,którajestprzepuszczalnadlawodyimocznika,aleniedlaNaCl.
Jakbędzieprzemieszczałasięwodapoumieszczeniuwdwóchprzestrzeniachnastępującychroztworów?
(Wskazówka:Zwróćuwagęnajednostki!).
PrzestrzeńA
Błona
PrzestrzeńB
(a)1MNaCl
|
1OsMNaCl
(b)1Mmocznika
|
2Mmocznika
(c)1OsMNaCl
|
1OsMmocznika
8.Wykorzystajmodel3-litrowegoorganizmuo300mOsMprzedstawionynarycinie2.4,abyrozwiązać
następującyproblem.
Dodaj1litr260mOsMglukozydoorganizmuioblicznoweobjętościpłynówiosmolarnośćorganizmupo
tym,jakglukozadostaniesiędokomórekiulegniefosforylacji.Zanimdokonaszobliczeń,spróbujprzewidzieć:
tenroztwórbędzie___
___
__osmotycznywzględemorganizmuoraz___
___
__tonicznywzględemkomórek
organizmu.
9.Wykorzystajmodel3-litrowegoorganizmuo300mOsMprzedstawionynarycinie2.4,abyrozwiązać
następującyproblem.Organizmotakiejwielkościpodczaspracywpełnymsłońcustracił500mLpotu,
costanowiekwiwalent130mOsMroztworuNaCl.Przyjmij,żeutrataNaCldotyczyECF
.
(a)Utratapotujestosmotycznadlaorganizmu.Oznaczato,żeosmolarnośćorganizmupoutraciepotu:
wzrośnie/zmaleje/niezmienisię?
(b)Wskutekutratypotuobjętośćkomórekorganizmu:zwiększysię/zmniejszysię/niezmienisię?
(c)Używająctabeli,oblicz,jakzmienisięobjętośćpłynówiosmolarnośćwskutekutratypotu.
Czywynikitwoichobliczeńzgadzająsięzodpowiedziamiwpunktach(a)i(b)?
10.Maszpacjenta,którystracił1litrkrwi,atymusiszszybkoprzywrócićwłaściwąobjętośćpłynów
woczekiwaniunadostarczeniekrwidotransfuzjizbankukrwi.
(a)Colepiejpodać:5%wodnyroztwórdekstrozyczy0,9%wodnyroztwórNaCl?(Wskazówka:Pomyśl,
jaktesubstancjerozmieszczająsięworganizmie).Uzasadnijswójwybór.
(b)Jakdużowybranegoprzezciebieroztworutrzebapodać,abyprzywrócićobjętośćkrwidonormy?
rOzDzIAŁ
2
względemprawidłowejludzkiejkomórki.Acozwodą
kokosowąopisanąnapoczątkutegorozdziału?Analiza
chemicznawykazała,żeniejesttoidealnyroztwóri.v.,
ależesubstancjatamożebyćprzydatnawsytuacjachkry-
tycznych.Jestizoosmotycznawzględemosoczaczłowieka,
alehipotoniczna,zestężeniemNa+znacznieniższymniż
prawidłowe[Na+]wECFiwysokimstężeniemglukozy,
fruktozyorazaminokwasów.
*Sól=NaCl;
TABELA2.5
Roztwór
0,9%roztwórsoli*
[sólfizjologiczna
–przyp.tłum.]
5%dekstroza**
w0,9%soli
5%dekstroza
wwodzie
0,45%sól
5%dekstroza
w0,45%soli
**Dekstroza=glukoza
Roztworydożylne
Osmolarność
Izoosmo-
tyczny
Hiperosmo-
tyczny
Izoosmo-
tyczny
Hipoosmo-
tyczny
Hiperosmo-
tyczny
Toniczność
Izotoniczny
Izotoniczny
Hipotoniczny
Hipotoniczny
Hipotoniczny
PrOCESYTrANSPOrTU
Wodaprzemieszczasięswobodniemiędzykompartmen-
tamiorganizmu,alejakradząsobieinnecząsteczki?Or-
ganizmludzkijestdużyiskomplikowany,aruchmaterii
wobrębieróżnychprzestrzeniimiędzynimijestkonieczny
dozapewnieniakomunikacji.Ruchtenwymagaróżnorod-
nychmechanizmówtransportu.Niektóreznichpotrze-
bujązewnętrznegoźródłaenergii,takiejjaktagromadzona
wwysokoenergetycznychwiązaniachcząsteczkiATP,
podczasgdyinnewykorzystujątylkoenergiękinetyczną
lubenergiępotencjalną.Ruchmiędzykompartmentami
oznaczazazwyczaj,żecząsteczkamusiprzejśćprzezjedną
lubwięcejbłonkomórkowych,natomiastruchwewnątrz
kompartmentujestbardziejswobodny.Ztegopowodu
transportbiologicznyjestkolejnymtematem,zktórym
zetknieszsięwczasiepoznawaniafizjologiiukładów
narządów.
Głównąformątransportubiologicznegojestprze-
pływobjętościowypłynówwobrębiekompartmentu.
Większośćosóbutożsamiapłynyzcieczami,jednak
zpunktuwidzeniafizykizarównociecze,jakigazysą
uznawanezapłyny,ponieważprzepływają.Zasadnicza
różnicamiędzynimipoleganatym,żegazymogąulegać
kompresji,ponieważichcząsteczkisąoddaloneodsiebie
wprzestrzeni,aciecze,szczególniewoda,nieulegają
kompresji.(Wyobraźsobieściskaniebalonawypełnio-
negowodą).
