Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Transportnabłonkowy
63
rYC.2.20
Nabłonkitransportowesąspolaryzowane
Błonaszczytowaibłonapodstawnobocznasądwomabiegunamikomórki.Nabłonkispolaryzowanemająróżnebiałkatransportowenabłonach
szczytowychipodstawnobocznych.Toumożliwiawybiórczy,ukierunkowanytransportprzeznabłonek.TransportzeświatładoECFnazywanyjest
absorpcją.TransportzECFdoświatłanazywasięsekrecją.
ograniczaruchsubstancji
Błonapodstawnoboczna
zwróconadoświatła
Białkatransportowe
międzykomórkami.
Połączenieścisłe
Błonaszczytowa
zwróconadoECF
zmikrorzęskami
Światłojelitalubnerki
Płynzewnątrzkomórkowy
transportowa
Komórka
nabłonka
Sekrecja
Absorpcja
(przezkomórkowa)
Absorpcja
(międzykomórkowa)
rOzDzIAŁ
2
Ruchdrogąprzezkomórkowąwymagaprzejściaprzez
dwiebłonykomórkowe.Cząsteczkiprzechodząprzez
pierwszązbłon,kiedywchodządokomóreknabłonka
zjednegokompartmentu,aprzezdrugą–opuszczając
komórkęnabłonkowąiwchodzącdodrugiegokompart-
mentu.Transporttranscelularnywykorzystujepołączenie
mechanizmutransportubiernegoiaktywnego.
Transportprzezkomórkowyzwiązanyzbiałkami
jestzazwyczajprocesemdwuetapowym,wktórymkrok
Dwgórę”wymagaenergii,akrokDwdół”następujezgodnie
zgradientemstężeniacząsteczek.Takiekrokiodnajdziesz
wprzytoczonymponiżejprzykładziezwiązanymztrans-
portemglukozy.Cząsteczkizbytduże,abyprzemieszczać
sięzapomocąbiałekbłonowych,mogąbyćtransporto-
waneprzezkomórkęwpęcherzykach.
Komórkinabłonkatransportowegomogązmieniać
swojąprzepuszczalnośćprzezselektywnewbudowywa-
nielubwycofywaniebiałekbłonowych.Transportery
zabranezbłonymogąbyćniszczonewlizosomachlub
przechowywanewpęcherzykachwewnątrzkomórki,
pozostającwgotowościdoponownegowbudowania
wbłonęwodpowiedzinasygnał(kolejnyprzykładrecy-
klingubłony).Większośćinformacjinatemattransportu
nabłonkowego,któreznajdzieszwtejksiążce,dotyczy
nabłonkawjelitachinerkach,wyspecjalizowanego
wzakresieselektywnegotransportucząsteczkidoorgani-
zmuipozaorganizm.
Przezkomórkowytransportglukozy
wykorzystujebiałkabłonowe
Absorpcjaglukozyzeświatłakanalikównerkowychlub
zeświatłajelitadopłynuzewnątrzkomórkowegoto
ważnyprzykładkierunkowegoruchuprzeznabłonek
transportujący.Przeznabłonkowy/transepitelialnyruch
glukozyangażujetrzysystemytransportu:(1)wtórny
transportaktywnyglukozyiNa+związanyzSGLTze
światładokomórkinabłonkowejwbłonieszczytowej,
anastępnieprzechodzenieNa+iglukozyzkomórkido
płynuzewnątrzkomórkowegonaosobnychtransporte-
rach;(2)Na+-K+-ATPazausuwasódzkomórkidrogą
pierwotnegotransportuaktywnego,oraz(3)glukoza
opuszczakomórkęnadrodzedyfuzjiułatwionejzudzia-
łemnośnikówGLUT.
NarYCINIE2.21pokazanotenprocesszczegó-
łowo.Stężenieglukozywtransportującychkomórkach
nabłonkajestwyższeniżjejstężeniewświetlenerki
[kanalikach–przyp.tłum.]czyjelita.Ztegopowodu
przenoszenieglukozyzeświatłanerkidokomórki
wymagadostarczeniaenergii–wtymprzypadkuenergii
zmagazynowanejwgradienciestężeniaNa+.Jonysodu
wświetlenerkiwiążąsięznośnikiemSGLT,jakto
opisanowcześniej(zob.ryc.2.16)iprzenosząglukozę
dokomórki.Energiakoniecznadoruchuglukozywbrew
gradientowijejstężeniapochodzizenergiikinetycz-
nejNa+,któryprzemieszczasięzgodniezgradientem
swojegostężenia(ryc.2.211).
Gdyglukozaznajdziesięwkomórcenabłonka,
opuszczajązgodniezgradientemstężeniaprzezdyfuzję
ułatwionąnatransporterzeGLUTwbłoniepodstaw-
nobocznej(ryc.2.212).Na+jestwypompowywany
zkomórkipostroniepodstawnobocznejzudziałemNa+-
-K+-ATPazy3.Tenetapwymagaenergiidostarczanej
przezATP,ponieważstężeniesoduwpłyniezewnątrz-
komórkowymjestwiększeniżwkomórce.
UsunięcieNa+zkomórkijestkluczowe,jeśliglukoza
manadalbyćabsorbowanazeświatła.Energiapoten-
cjalnapotrzebnadodziałaniasymporteraSGLTpochodzi
