Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.44
Księgapierwsza.Częśćogólna
TytułIII.Mienie
Art.44.[Pojęciemienia]
MałgorzataBalwicka-Szczyrba
Mieniemjestwłasnośćiinneprawamajątkowe.
I.Mienie
1.Kodekscywilnyzawieradefinicjęlegalnąpojęciamienia1.Zgodniezkomentowanymartykułemmieniem
jestwłasność,jakonajszerszeprawodorzeczyocharakterzebezwzględnym,atakżeinneprawamajątkowe.
Takrozumianemienie,wprzeciwieństwiedomajątku,obejmujewyłącznieaktywa,azatemnieobejmuje
onopasywów2.nInneprawamajątkowe”,októrychmowawkomentowanymprzepisie,tozarównopra-
waocharakterzeprawnorzeczowym,awięcprawapodmiotowebezwzględne(użytkowaniewieczysteoraz
ograniczoneprawarzeczowe),jakiwierzytelnościjakoprawawzględne.Majątkowycharaktermożebowiem
przysługiwaćprawomzarównoocharakterzebezwzględnym,jakiwzględnym.Bezpośrednionależygo
wiązaćzekonomicznyminteresemuprawnionego.Dodóbrocharakterzemajątkowymtradycyjniezalicza
sięrównież:prawanadobrachniematerialnychocharakterzemajątkowym(np.te,którychprzedmiotem
sąutwory),prawarodzinneocharakterzemajątkowymorazprawodospadku3.Dominujestanowisko,
żewskładmieniamożewchodzićponadtoposiadanie,jakostanfaktyczny,orazekspektatywa,zaczym
przemawiawykładniafunkcjonalnaprzepisu4.Mieniewpowyższymrozumieniustanowiprzedsiębior-
stwowznaczeniuart.551,wstosunkudoktóregoprzysługujebezwzględneprawopodmiotoweocharak-
terzemajątkowym5.
2.Mienianiestanowiąprawapodmiotoweniemajątkowe(przykładowoprawawynikającezestosunkówro-
dzinnychocharakterzeniemajątkowym).Należyjednocześniezauważać,żeniektóreprawapodmiotowe
mającharaktermieszany(majątkowo-osobisty)6.Wydajesię,iżwsytuacjigdyelementniemajątkowyjest
przeważający,prawocharakterzemieszanymniemożnauznawaćzaskładnikmienia(taknp.wprzypadku
prawadogrobu).
II.Pojęciemajątkuapojęciemienia
3.Pojęciemajątku,wprzeciwieństwiedopojęciamienia,niezostałozdefiniowanewKodeksiecywilnym.Wna-
uceprzyjmujesię,żewznaczeniuszerszymmajątekoznaczaogółprawiobowiązkówmajątkowychpodmio-
tuprawa.Zkoleiwwęższymznaczeniumajątekoznaczaaktywa,czyliprawamajątkowedanegopodmiotu7.
Drugieujęciezasadniczozrównujepojęciamajątkuimieniawrozumieniuart.44,którymsąwłasnośćiinne
1AnalizypojęciamieniawświetleprzepisówprawacywilnegoorazprawakarnegodokonujeW.Antolak,Rozporządzeniemieniem.Rekon-
strukcjaznamienia,PiP2022/8,s.82in.
2Zob.m.in.wyrokSNz3.12.2009r.,IICSK215/09,LEXnr551060.
3Zob.A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2001,s.140.
4Takm.in.G.Bieniek,S.Rudnicki,Nieruchomości.Problematykaprawna,Warszawa2013,s.167.
5Natematistotyprawadoprzedsiębiorstwazob.M.Bednarek,Przedsiębiorstwojakoprzedmiotczynnościprawnych-sporydoktrynalne
zperspektywypraktykiobrotu,St.Prawn.2009/3,s.58.
6Zob.m.in.uchwałaSNz7.12.1970r.,IIICZP75/70,OSNC1971/7-8,poz.127.
7S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.463.
158
MałgorzataBalwicka-Szczyrba
