Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.552
Księgapierwsza.Częśćogólna
5.Przeważapogląd,żeprzedsiębiorstwo,będącprzedmiotemstosunkucywilnoprawnego,stanowiprzedmiot
szczególnego,majątkowegoprawapodmiotowego204.Prawodoprzedsiębiorstwa205zaliczasiędomienia,
którewświetleart.44stanowiwłasnośćiinneprawamajątkowe.
6.Wświetleart.551przedsiębiorstwostanowizespółskładnikówniematerialnychimaterialnychwymie-
nionychwkomentowanymartykule.Kodeksowewyliczenieskładnikówprzedsiębiorstwazart.551nie
jestjednakwyczerpujące,cosugerujeużytyprzezustawodawcęzwrotnwszczególności”.Wkonsekwen-
cjiprzedsiębiorstwomożestanowićzespółwiększejlubmniejszejliczbyskładników,wtymtychwyraźnie
wskazanychprzezustawodawcęwart.551bądźniewskazanychwprost.Akcentujesię,iżskładnikiniemate-
rialneprzedsiębiorstwaodgrywająwnimrolęnajważniejszą,awśródnichklientela,renoma,czytzw.know-
-how206.Podokonanychzmianachkodeksowychprzeważarównieżpogląd,żeprzedsiębiorstwostanowi
zespółaktywów,natomiastzobowiązaniaiobciążenianiewchodząwskładprzedsiębiorstwa,ponieważ
obciążająjedyniejegomajątek207.
Wpraktycemożepowstaćzagadnieniekoniecznychelementówkreującychprzedsiębiorstwo.Przyjmujesię,
żeocena,czyokreślonyzespółskładnikówstanowiprzedsiębiorstwo,powinnabyćdokonywanainconcreto,
zuwzględnieniemfunkcjonalnychpowiązańelementówstanowiącychcałość208.Naskładprzedsiębiorstwa
istotnywpływmarodzajprowadzonejdziałalnościgospodarczej209.Wobecwątpliwościcodoskładników
przedsiębiorstwaniektórzyautorzywywodzą,żeoilestronyinaczejnieustaliły,domniemywasię,żedo
przedsiębiorstwaprzynależąwszystkieskładniki,naktórewskazujeart.551210.
Art.552.[Czynnośćprawnaobejmującaprzedsiębiorstwo]
Czynnośćprawnamającazaprzedmiotprzedsiębiorstwoobejmujewszystko,cowchodziwskładprzedsiębior-
stwa,chybażecoinnegowynikaztreściczynnościprawnejalbozprzepisówszczególnych.
1.Wokresiepowojennym,przeddodaniemdoKodeksucywilnego211art.551,możliwośćprzeniesieniaprzed-
siębiorstwajakocałościbudziławielewątpliwości.Wbrewstanowiskomdoktrynyprzedwojennejwokresie
tymprzeważałpogląd,żeprzedsiębiorstwoniejestsamodzielnymprzedmiotemstosunkówprawnych212.
Wprowadzenie213art.552stanowipowrótdopoprzednichkoncepcji,któreniewątpliwieułatwiająobrót
gospodarczy.Wświetlekomentowanegoartykułucodozasadyczynnośćprawnamającazaprzedmiot
przedsiębiorstwoobejmujewszystko,cowchodziwskładprzedsiębiorstwa.
Wpraktycemożepowstaćzagadnieniekoniecznychelementówkreującychprzedsiębiorstwo,któremuszą
byćobjętetreściączynnościprawnej.Przyjmujesięzzasady,żeocena,czydoszłodozbyciaprzedsiębiorstwa,
powinnabyćdokonywanainconcreto,mającnauwadzefunkcjonalnepowiązaniaelementówstanowiących
całość214.Trafnieakcentujesięworzecznictwie,żestronymająpozostawionąswobodęcodotego,jakie
elementytworzącepojęcieprzedsiębiorstwabędąstanowićprzedmiotczynnościprawnej,jednakżeswoboda
wwyłączeniuposzczególnychskładnikówniemożeiśćtakdaleko,abyzakreswyłączeńprzekreśliłistotę
204Takm.in.Z.Radwański,Prawocywilne…,2003,s.129iliteraturatamwskazana;T.Komosa,J.Tropczyńska,Charakterprawnyprzedsię-
biorstwa,PPH1996/8,s.29;P.Pełczyński,Charakterprzedsiębiorstwa…,s.78.Odmiennie,obrakuzastosowaniakonstrukcjiprawapod-
miotowegoodnośniedoprzedsiębiorstwa,A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2001,s.247.
205KoncepcjęprawadoprzedsiębiorstwaidyskusjęnatentematszerokoomawiaP.Pełczyński,Charakterprzedsiębiorstwa…,s.76-78.
206Zob.J.Widło,Przedsiębiorstwo…,s.10.
207Takm.in.M.Habdas,Określeniewartościprzedsiębiorstwaaodpowiedzialnośćjegonabywcywświetleart.554k.c.,PiP2003/12,s.62;J.Widło,
Przedsiębiorstwo…,s.9.Przeciwnie,żeprzedsiębiorstwowujęciuart.551obejmujepasywa,W.J.Katner[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,
red.M.Safjan,2012,s.1345.
208Por.M.Bednarek,Mienie…,art.551,nt2.Zob.teżwyrokSNz17.10.2000r.,ICKN850/98,LEXnr50895.
209J.Widło,Przedsiębiorstwo…,s.10.
210Takm.in.S.Rudnicki[w:]S.Dmowski,S.Rudnicki,Komentarz…,2005,s.209.
211Art.551zostałdodanyprzezart.1pkt12ustawyz28.07.1990r.(Dz.U.Nr55,poz.321),zmieniającejKodekscywilnyzdniem1.10.1990r.
212Zob.szerzejM.Poźniak-Niedzielska,Zbycieprzedsiębiorstwawświetlezmianwkodeksiecywilnym,PiP1990/6,s.31.
213Przepistenzostałdodanyprzezart.1pkt12ustawyz28.07.1990r.(Dz.U.Nr55,poz.321)zmieniającejKodekscywilnyzdniem1.10.1990r.
214Takm.in.M.Bednarek,Mienie…,art.551,nt2.
182
MałgorzataBalwicka-Szczyrba
