Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułI.Przepisywstępne
Art.5
konkretnejszczególnejregulacjiprawnej,ponieważprzepistenniemanadrzędnegocharakteruwzględem
pozostałychprzepisówprawacywilnego56.Przykładowowyznaczenieprzezsądwsprawieoopróżnienie
lokaluodpowiedniegoterminudospełnieniategoświadczenianapodstawieart.320k.p.c.wyłączaoparcie
rozstrzygnięcianaart.557.Przykłademregulacjiszczególnejzakazującejnadużywaniaprawajestzarówno
art.8Kodeksupracy58,jakrównieżart.68ustawy-Prawowłasnościprzemysłowej59.
8.Ochrona,którązapewniaart.5,macharaktersubsydiarnywtymznaczeniu,żepowołaniesięnaart.5
jestostatecznościąwsytuacji,gdyniemożnanainnejdrodzezabezpieczyćinteresupodmiotuzagrożone-
gowykonywaniemprawaprzezinnąosobę60.Pozatympodkreślasię,żeniepowinienkorzystaćzochrony
ten,ktoniedbawłaściwieoswojeinteresy61.
9.Artykuł5mawyłączniecharakterobronny,aniezaczepny,ponieważniedajepodstawydowywodzenia
zniegonowychprawpodmiotowych.Niemożestanowićsamoistnejpodstawyroszczeniabądźpowódz-
twa62(np.powództwaopozycyjnego63),ponieważprawatakiewywodząsięzestatuującychjenormprawa
materialnego,aniezart.564.
10.Pozbawienieochronynapodstawieart.5macharakterczasowy,anietrwały,cooznacza,żewraziezmia-
nyokolicznościosoba,którejprzysługujeprawopodmiotowe,możezniegokorzystaćnawetwprzypadku,
gdybyuprzedniowniesionepowództwozostałooddalonenapodstawieart.565.Zarzutnadużyciaprawama
zatemcharakterdylatoryjny.
11.Wskazówkicodosposobustosowaniaart.5dostarczarównieżtzw.zasadaczystychrąk,wedługktórej
niemożeskuteczniepowoływaćsięnazasadywspółżyciaspołecznegoten,ktosamjenarusza66.Ocenaza-
chowaniapodmiotupodkątemzasadwspółżyciaspołecznegopowinnabowiemuwzględniaćcałokształt
okolicznościsprawy67,którychelementemjestm.in.zachowaniestronypozwanej.Rygorystycznestosowa-
nietejzasadymogłobyjednakprowadzićdoniesprawiedliwychrozstrzygnięć,dlategoniezbędnesąwni-
kliwaocenaiporównaniezachowańobustronwkontekściesłusznościpowoływaniasięprzezjednąznich
naart.568.
IV.Przykładystosowaniaart.5wramachposzczególnychdziałówprawacywilnego
12.WramachczęściogólnejprawacywilnegonależyodnotowaćlicznewypowiedziSąduNajwyższegooraz
doktrynywprzedmiociedopuszczalnościuznaniazarzutuprzedawnieniazanadużycieprawa,przyuwzględ-
56Wyrokz12.01.2022r.,IICSKP212/22,LEXnr3287211;wyrokSNz22.05.2002r.,ICKN1567/99,OSNC2003/7-8,poz.109.
57WyrokSNz26.04.2006r.,VCSK20/06,LEXnr198525;wyrokSNz17.09.1969r.,IIICRN310/69,OSNC1970/6,poz.115.
58WyrokSNz16.06.2021r.,IIIPSKP20/21,LEXnr3304788.
59Zob.A.Sokołowska-Ławniczak[w:]K.Jasińska,Z.Pinkalski,J.Rasiewicz,A.Sokołowska-Ławniczak,Metodykapracypełnomocnikawspra-
wachcywilnychzzakresuprawawłasnościintelektualnej,Warszawa2021,s.291.
60WyrokSNz1.12.2017r.,ICSK342/17,LEXnr2473796.
61Taknaprzykładzieżądaniazniesieniawspółwłasności,wrazienieskorzystaniazmożliwości,jakądajeart.210§1zdaniedrugiek.c.-T.Ju-
styński,Nadużycieprawawzwiązkuzżądaniemzniesieniawspółwłasności,PS2003/5,s.40.
62PostanowienieSNz31.08.2021r.,ICSK192/21,LEXnr3400544;postanowienieSNz15.02.2019r.,IIICSK50/17,LEXnr2621156;wyrok
SNz19.03.2002r.,IVCKN892/00,LEXnr54380.
63WyrokSNz15.06.2018r.,IICSK83/18,LEXnr2508090.
64Wyrokz13.09.2019r.,IICSK374/18,LEXnr2746916.Odnośniedoprzesłaneknabyciaprawazubezpieczeniaspołecznego-postanowienie
SNz23.06.2021r.,IUSK176/21,LEXnr3352437.
65WyrokSNz22.05.2002r.,ICKN1567/99,OSNC2003/7-8,poz.109.
66Zob.np.wyrokSNz12.04.2022r.,IPSK212/21,LEXnr3420435,iwyrokSNz11.05.2016r.,IPK134/15,LEXnr2050669.Ozastosowaniu
tejzasadywnegocjacjach-M.Pilich,Obowiązeknegocjowaniawdobrejwierzewpolskimprawiecywilnym(uwaginatleprawnoporównaw-
czym),PS2006/7-8,s.3.
67WyrokSNz7.05.2003r.,IVCKN120/01,LEXnr141394.
68PostanowienieSNz26.05.2020r.,IPK145/19,LEXnr3028843.
AnnaSylwestrzak
63
