Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułII.Osoby
Art.12
wolnieniecałkowitelubczęściowedanejosoby,konsekwencjąbędzieodpowiednioutratalubograniczenie
jejzdolnościdoczynnościprawnych.
5.Okoliczność,żedanejosobieprzysługujepełnazdolnośćdoczynnościprawnych:
1)nieoznacza,żekażdaczynnośćprawnadokonanaprzeztęosobęjestważna.Czynnośćprawnamożesię
okazaćnieważnazprzyczynniemającychzwiązkuzezdolnościądoczynnościprawnych(zob.np.art.58,
73,82,83).Przysługiwanieosobiefizycznejpełnejzdolnośćdoczynnościprawnychniegwarantujeza-
temważnościdokonanejprzezniączynnościprawnej81;
2)niejestrównoznacznaztym,żeosobatamafaktycznąmożnośćdokonaniaczynnościprawnej.Może
więczdarzyćsiętak,żeosobamającapełnązdolnościdoczynnościprawnychtakiejmożnościniema,
np.zpowodupobytuwzakładziekarnym82;
3)niewyłączamożnościdokonaniaczynnościprawnejprzezprzedstawiciela.Osobamającapełnązdolność
doczynnościprawnychniemusidokonywaćczynnościprawnychosobiście,rzeczjasnazwyjątkiemtych
czynnościprawnych,któremającharakterosobisty(należydonichnp.sporządzenietestamentu-art.944
§2k.c.).Możebowiemposłużyćsiępełnomocnikiem,natomiastwprzypadkachwskazanychwustawiemoże
zaniądziałaćtakżejejprzedstawicielustawowy(zob.art.29zdaniepierwszek.r.o.,napodstawiektóregomał-
żonekmożedziałaćwsprawachzwykłegozarząduzadrugiegomałżonkajakojegoprzedstawicielustawowy).
6.Skutkiczynnościprawnychdokonanychwimieniuosobyniemającejpełnejzdolnościdoczynnościpraw-
nychprzezjejprzedstawicielaustawowegonieustająwskutekuzyskaniaprzezreprezentowanegopełnejzdol-
nościdoczynnościprawnych.Kwestionowanietakichczynnościprawnychjestdopuszczalnejedynienaza-
sadachogólnych(np.zpowoduniezachowaniaformyczynnościprawnejwymaganejadsolemnitatem)83.
Wypowiadającsięnatematpełnomocnictwaprocesowegoudzielonegoprzezprzedstawicielaustawowego
osobymałoletniejadwokatowi,SądNajwyższypierwotnieprzyjmowałjednak,żezchwiląuzyskaniaprzez
reprezentowanedzieckopełnoletności,acozatymidzie-ustaniaprzedstawicielstwaustawowego,pełno-
mocnictwotowygasa84.Natomiastwmyślnowszego,przekonującegostanowiskaSąduNajwyższego85,po-
pieranegoprzezliteraturę86,wopisanymprzypadkupełnomocnictwoprocesoweutrzymujesięnadal.
7.Odzdolnościdoczynnościprawnychnależyodróżnićzdolnośćwekslowąorazzdolnośćdodziałańwek-
slowych87,zdolnośćdeliktową(zob.art.425i426k.c.wrazzkomentarzem),zdolnośćsądową(art.64
§1k.p.c.)orazzdolnośćprocesową(art.65§1k.p.c.).
Art.12.[Brakzdolnościdoczynnościprawnych]
Niemajązdolnościdoczynnościprawnychosoby,którenieukończyłylattrzynastu,orazosobyubezwłasnowol-
nionecałkowicie.
1.Wart.12ustawodawcawskazałdwiekategorieosób,któreniemajązdolnościdoczynnościprawnych.
Sąnimi:
1)osoby,którenieukończyłylat13(codosposobuobliczaniawiekuosobyfizycznejzob.art.112;por.też
komentarzdoart.10,pktII,teza1),oraz
81Zwracanatouwagęnp.P.Księżak[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,2020,art.11,nt2.
82Zob.wyrokWSAwŁodziz29.05.2008r.,ISA/Łd1202/07,LEXnr482388;P.Księżak[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,2020,art.11,nt4.
83Zob.np.S.Dmowski,R.Trzaskowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.J.Gudowski,2014,art.11,nt5;P.Księżak[w:]Kodekscywilny…,
red.K.Osajda,2020,art.11,nt15.
84UchwałaSNz3.05.1968r.,IIIPZP9/68,OSPiKA1969/2,poz.31,zglosamiJ.FabianaiZ.Krzemińskiego,NP1969/10,s.1574-1580.
85Zob.wyrokSNz15.07.1974r.,ICR366/74,zglosąM.Jędrzejewskiej,OSPiKA1976/10,poz.178,orazZ.Krzemińskiego,nPalestra”1977/5,
s.127-133;wyrokSNz9.03.1983r.,ICR34/83,OSNC1983/11,poz.180;uchwałaSNz11.10.1995r.,IIICZP139/95,OSNC1996/1,poz.17,
zglosąZ.Krzemińskiego,M.Praw.1996/4,s.134;wyrokSNz20.01.2015r.,IUK180/14,LEXnr1652378.
86Zob.np.M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,rozdz.XIV,nb78;P.Księżak[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osaj-
da,2020,art.11,nt16.
87Zob.natentematwszczególnościM.H.Koziński,aktualizacjaJ.Dybiński[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.18,Prawopapierówwartościo-
wych,red.A.Szumański,Warszawa2016,rozdz.II,nb54-60.
AnitaLutkiewicz-Rucińska
83
