Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.29
RozdziałIII.Uznaniezazmarłego
Księgapierwsza.Częśćogólna
Art.29.[Uznaniezazmarłego]
§1.Zaginionymożebyćuznanyzazmarłego,jeżeliupłynęłolatdziesięćodkońcarokukalendarzowego,wktó-
rymwedługistniejącychwiadomościjeszczeżył;jednakżegdybywchwiliuznaniazazmarłegozaginionyukończył
latsiedemdziesiąt,wystarczaupływlatpięciu.
§2.Uznaniezazmarłegoniemożenastąpićprzedkońcemrokukalendarzowego,wktórymzaginionyukończył-
bylatdwadzieściatrzy.
1.Instytucjauznaniazazmarłegodotyczyosóbzaginionych.Zaginionymnjestten,októrymniewiadomo,czy
żyje,czyzmarł”444.Przeciągającasięwczasieniepewnośćcodotego,czydanaosobapozostajeprzyżyciu,
rodzinegatywneskutkidlainnychpodmiotów,wszczególnościdlaczłonkówrodzinyosobyzaginionej445.
Uznaniezaginionegozazmarłego,wywołującetakiesameskutkiprawnejakśmierćczłowieka,prowadzi
douregulowaniastosunkówprawnychzaginionego446,pełniwięcfunkcjęporządkującą447.
Douznaniazazmarłegokoniecznejest,abykumulatywniewystąpiłydwieprzesłanki:
1)zaginięcieosobyfizycznej,
2)upływczasuokreślonyprzezustawodawcę448.
Nawymaganyprzezustawodawcęokres,poktóregoupływiezaginionymożebyćuznanyzazmarłego,
mawpływto,wjakichokolicznościachdoszłodozaginięcia.Jeżelizaginięciunietowarzyszyłyokolicz-
nościzwiększająceprawdopodobieństwośmierciosobyzaginionej(awięcwprzypadkachtypu:nXwy-
szedłzdomu1.03.2000r.iniewrócił”),czastenjestdłuższy,natomiastgdymiałyonemiejsce,określony
przepisamiczasnoczekiwania”nazaginionegojestkrótszy449.Zaginięcieczłowiekawokolicznościachnie-
zwiększającychprawdopodobieństwajegośmierciokreślasięwnaucejakozaginięcieproste,wpozostałych
przypadkachwystępujetzw.zaginięciekwalifikowane450.
Wart.29zostałyuregulowaneprosteprzypadkizaginięcia;codoprzypadkówkwalifikowanychzob.art.30
wrazzkomentarzem.Nagruncieart.29ustawodawcaprzewidziałjakoregułętermin10-letni,poktórego
upływiezaginionymożebyćuznanyzazmarłego.Termintenbiegnieodkońcarokukalendarzowego,wktó-
rymwedługistniejącychwiadomościzaginionyjeszczeżył(awięcod31grudniadanegoroku).Odwskaza-
nejregułyzachodządwawyjątki,związanezwiekiemzaginionego.Zgodniezpierwszym,gdybywchwili
uznaniazazmarłegozaginionyukończyłlat70,wystarczaupływlat5.Wmyśldrugiegouznaniezazmarłego
niemożenastąpićprzedkońcemrokukalendarzowego,wktórymzaginionyukończyłbylat23.
Jeżeliwięcnp.1.03.2000r.wyszedłzdomuiprzepadłbezwieści40-letniX,mógłonzostaćuznanyza
zmarłegopo10latachliczonychod31.12.2000r.,awięcnajwcześniej1.01.2011r.JednakgdybyXwchwili
zaginięciamiałlat62(awięcwraziestosowaniaregułyogólnejwchwiliuznaniazazmarłegoukończyłby
lat70),mógłbyćuznanyzazmarłegonajwcześniejjuż1.01.2006r.Wtakimbowiemprzypadkuogólnyter-
min10-letniskracasiędo5lat451.NatomiastgdybywchwilizaginięciaXmiałlat12,10-letniterminnocze-
444A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2020,s.233;podobniewypowiadająsięm.in.S.Grzybowski[w:]Systemprawa
cywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314;M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,s.1071;A.Brzozowski,
W.J.Kocot,E.Skowrońska-Bocian,Prawocywilne.Częśćogólna,Warszawa2018,s.133.
445Zob.np.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314.
446Zob.np.Z.Radwański,A.Olejniczak,Prawo…,2021,s.167.
447Zob.T.Sokołowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.29,nt11.
448Zob.np.A.Brzozowski,W.J.Kocot,E.Skowrońska-Bocian,Prawo…,2018,s.134;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,
2020,s.234.Zob.teżpostanowienieSNz10.03.2023r.,IICSKP348/22,LEXnr3570567.
449Zob.np.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314-315;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawo
cywilne…,2020,s.234.
450Taknp.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.314-315;J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,
red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.29,ntII.3.
451
Takteżsposóbobliczaniaterminuprzewidzianegowart.29§2k.c.infineinterpretujeR.Strugała[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,
P.Machnikowski,2019,art.29,nt3.Należyjednakzaznaczyć,żewliteraturzedominujepogląd,zgodniezktórymwomawianymprzypadku
ustawodawcaskróciłogólnytermin10-letnimaksymalniedolat5.Zgodnieztympunktemwidzeniaczłowiek,któryzaginął,mająclat62,
122
AnitaLutkiewicz-Rucińska
