Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułII.Osoby
Art.21
Art.21.[Rozporządzaniezarobkiem]
Osobaograniczonawzdolnościdoczynnościprawnychmożebezzgodyprzedstawicielaustawowegorozporzą-
dzaćswoimzarobkiem,chybażesądopiekuńczyzważnychpowodówinaczejpostanowi.
1.Artykuł21,przyznającosobieograniczonejwzdolnościdoczynnościprawnychkompetencjędorozporzą-
dzaniajejwłasnymzarobkiembezzgodyprzedstawicielaustawowego,stanowiwyjątekodzasadyprze-
widzianejwart.17.JakzauważyłaE.Skowrońska-Bocian,upodstawart.21leżymyśl,żejeżelidanaosoba
jestwystarczającodojrzała,abysamodzielnieuzyskaćzarobek,tomożetakżesamodzielnienimrozpo-
rządzać194.Mającnauwadzetospostrzeżenie,możnaprzyjąć,żezgodniezwoląustawodawcyomawiany
przepismarealizowaćtrzycele.Popierwsze,mazapewnićosobieograniczonejwzdolnościdoczynności
prawnychmożnośćsamodzielnegorozporządzaniatymiskładnikamijejmajątku,którewłasnymwysił-
kiemwypracowała,awięctymi,codoktórychmożnazakładać,żebędzierozporządzałanimirozważnie.
Podrugie,możnośćrozporządzaniawłasnymzarobkiemmastanowićczynnikmotywującyosobęograni-
czonąwzdolnościdoczynnościprawnychdoaktywnościprowadzącejdosamodzielnegozarobkowania.
Potrzecie,wprzypadkuosóbmałoletnichprzyznanaimkompetencjamaznaczeniewprocesieprzygoto-
wywaniaichdomającejnastąpićzchwiląuzyskaniapełnoletnościpełnejsamodzielności195.
Artykuł21k.c.pozostajewzwiązkuzart.101§2k.r.o.,wktórymustawodawcawyłączyłzzarząduspra-
wowanegoprzezrodzicówzarobekdziecka.Artykuł101§2k.r.o.stosujesięnietylkodorodzicówbędą-
cychprzedstawicielamiustawowymidzieckamającegoograniczonązdolnośćdoczynnościprawnych,lecz
takżedoinnychprzedstawicieliustawowychosóbmającychograniczonązdolnośćdoczynnościprawnych
(art.155§2,art.178§2k.r.o.orazart.549§2k.p.c.).
2.Zgodniezprzekonującym,dominującymwnaucepoglądempojęciezarobkuużytewart.21należyrozu-
miećszeroko196.Najogólniejmówiąc,oznaczaono,jakwskazałS.Grzybowski,nwszystkoto,«coktosobie
zarobił»wspołeczno-ekonomicznymznaczeniutegosłowa”197.Zarobekwrozumieniukomentowanego
przepisuobejmujewięcwynagrodzeniaztytułuumowyopracęlubumówoświadczenieusług,honora-
riazadziałalnośćtwórczą,artystycznąlubsportową,korzyścizezbieranianp.grzybówlubmakulatury198,
zyskzdrobnegodorywczegohandlunp.środkamispożywczymilubpustymiopakowaniamiszklanymi199,
wynagrodzeniazumowyodziełolubzleceniaorazzyskzdziałalnościgospodarczej200.Takierozumienie
pojęciazarobkuwynikazwykładnijęzykowejart.21,wktórymmowajestozarobku201bezwskazania
tytułuprawnegojegouzyskania.Znajdujeonopotwierdzeniewwykładnicelowościowejtegoprzepisu,
tj.wewskazanychwyżejcelach,któredziękiniemuustawodawcazamierzałosiągnąć.
Wnaucejestsporne,czypojęciezarobkuwrozumieniuart.21obejmujetakżestypendiaoraznagrody
otrzymanewkonkursach,zawodachipodobnychimprezach202.Uważam,żenatopytanienależyudzielić
odpowiedzipozytywnej,zzastrzeżeniem,żezarobkiemsątylkostypendiainagrodystanowiącegratyfikację
wysiłkówosobyograniczonejwzdolnościdoczynnościprawnych(niejestwięcnimnp.wygrananaloterii
194E.Skowrońska-Bocian,Prawocywilne.Częśćogólna.Zaryswykładu,Warszawa2005,s.92.
195Natenostatnicelart.21zwracauwagęT.Sokołowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.21,nt1.
196OdmiennestanowiskozajmujeJ.Strzebińczyk,któregozdaniempojęciezarobkunagruncieart.21jesttożsamezwynagrodzeniemzapracę
wrozumieniuprzepisówKodeksupracy-J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.21,nt2.
197S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.347;podobnienp.M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,
t.1,red.M.Safjan,2012,rozdz.XIV,nb77.
198M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2012,rozdz.XIV,nb77;takteżnp.M.Gutowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,
red.M.Gutowski,2018,art.21,ntI.4iI.7.
199S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.347;takteżnp.M.Gutowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,
red.M.Gutowski,2018,art.21,ntI.4iI.7.
200Taknp.P.Księżak[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,2020,art.21,nt1.
201Zgodniezesłownikowymznaczeniemtegowyrazuzarobekto:1)nwynagrodzenieotrzymanezawykonanąpracę;zarobionasumapieniędzy”;
2)npraca,zatrudnienie,zajęcie,jakomożność,sposóbzarobkowania;zarabianie”;3)nzyskosiągniętyztransakcjihandlowej”-Słownik
językapolskiego,t.3,red.M.Szymczak,Warszawa1981,s.952.
202Świadczeńtychdozarobkuwrozumieniuart.21niezaliczanp.K.Piasecki,Kodekscywilny…,2003,art.21,nt4;odmiennienp.M.Gutowski
[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.M.Gutowski,2018,art.21,ntI.4iI.7.
AnitaLutkiewicz-Rucińska
99
