Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Znamynatomiastanonimowyprzekazrękopiśmiennyzamieszczony
wkopiariuszuCzartoryskichsporządzonymwlatach1548–1551.
PowstanieRejowegodialogunależyzatemdatowaćprzedrokiem
1548,ponieważutwórprawdopodobniezostałprzepisanyzjakiegoś
innegorękopisu,czegodowodząpomyłkiiskreśleniawtekście[75].
Niemawątpliwościcodoautorstwategoutworu.OpiórzeReja
świadczytypowedlapisarzasłownictwoicharakterystycznadla
niegopowtarzalnośćsformułowań.WrokuśmierciRejawydawca
CyprianBazylik,piszącwprzedmowiedodziełaMarinusa
Barletiusaowolności,poczyniłaluzjędostarychPolaków,którzy
niewstydzilisięporównaćmałegodomowegozwierzęciacieszącego
sięwolnościązelwem–królemzwierząt,którysiedzizakratą,
przebywającwśródludzi.
Rejainteresowałaproblematykaprawdziwejwolności.Uważał,
żejejstopieńzależnyjestodstanuipozycjiokreślonejosoby:
imwyżejpostawionyjestczłowiek,tymmajejmniej.Myśl
tępowtarzałpotemiwKrótkiejrozprawie,iwŹwierzyńcu.Problem
wolnościporuszałzresztątakżewpóźniejszychdziełach,głównie
Postylli(człowiekwniewoliszatana),Wizerunku(człowiek
więźniemnamiętności)iŹwierciadle(duszawięźniemciała).Były
totwierdzeniaobiegowe,którezamykanowpopularnejformule
otrzechwrogachchrześcijanina:czarcie,świecieiciele.Granice
wolnościrozpatrywanewwieluaspektachbyływowymczasie
przedmiotemlicznychanaliz,międzyinnymiErazma,którego
podręcznikżołnierzachrześcijańskiego–Enchiridionmilitis
Christiani–znanybyłRejowi.
WżywymibezpretensjonalnymKociezeLwemspóroznaczenie
wolnościiwładzytoczątytułowirozmówcy.Dialogtenjest
jedynymchybaspośródznanychnamutworów,wktórymnie
maczytelnychaluzjipolitycznych.Przypominabajkęinależy
gołączyćztradycjąEzopową,jednakwżadnymzeznanych
popularnychzbiorówtegogatunkunieodnajdziemypodobnej
sytuacjikomunikacyjnej.Wymienionezwierzętasąnatomiast
samodzielnymibohateramilicznychbajek.Nieznamyźródła
dialogu,prawdopodobnieutwórjestreakcjąnasytuacjęautentyczną.
JakprzypuszczaTadeuszWitczak,wjednejzwawelskichwież,
zwanejLubranką,urządzonorodzajogroduzoologicznego,
wktórymtrzymanolwa.
WutworzeRejatytułowezwierzętasąreprezentantamistanów
