Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.30
Księgapierwsza.Częśćogólna
Artykuł30§1obejmujedwaprzypadkizaginięciawczasiepodróżypowietrznejlubmorskiej:wzwiązkuzka-
tastrofąstatkulubokrętualbowzwiązkuzinnymszczególnymzdarzeniem.Zapoglądem,żeustawodawca,
mówiącwart.30§1oninnymszczególnymzdarzeniu”niżkatastrofastatkulubokrętu,miałnamyślitylkotakie
szczególnezdarzenie,którewystąpiłowczasiepodróżypowietrznejlubmorskiej,przemawiaargument,żewra-
zieprzyjęciaodmiennegostanowiskaprzepiszawartywart.30§3należałobyuznaćzasuperfluumustawowe
457
.
Pojęciepodróżymorskiejnieobejmujepodróżynawodachśródlądowych458;natomiastprzezpodróżpo-
wietrznąnależyrozumiećrównieżlotkosmiczny459.Katastrofastatkulubokrętuwczasiepodróżypowietrz-
nejlubmorskiejmożepolegaćzwłaszczanazatonięciustatkulubokrętulubrozbiciusięstatkupowietrz-
nego460.Ozajściukatastrofyświadczyjednaktakżenp.znalezieniedryfującegopustegowrakustatku461.
Katastrofąmożeteżbyćm.in.pożarstatkulubokrętu462.Zkolei„innymszczególnymzdarzeniem”,októ-
rymmowawart.30§1,jestnp.wypadnięciezaburtę463,sztorm464,trzęsienieziemiwczasiepodróżymor-
skiej465orazzamachterrorystycznywsamolocie466.
Należyzgodzićsięzpoglądem,żejeżelidaneszczególnezdarzenietrwałowięcejniż1dzień,przewidzia-
nywomawianymprzepisietermin6-miesięcznypowinienbyćliczonyoddniaustaniategozdarzenia467
(analogiadoart.30§1infine).
Równieżart.30§2dotyczyzaginięciaczłowiekawczasiepodróżypowietrznejlubmorskiej,jednaktyl-
kowtakichokolicznościach,gdy„niemożnastwierdzićkatastrofystatkulubokrętu”.Chodzituprzede
wszystkimozaginięciestatkulubokrętu468(awrazznimczłowieka).Womawianymprzepisieustawo-
dawcaniewskazuje,odkiedynależyliczyćbiegprzewidzianegownim6-miesięcznegoterminu,jeżelistatek
457WskazujenatoP.Sobolewski[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,2020,art.30,nt5.Przywołanawyżejinterpretacjaart.30§1dominuje
wnauce-zob.np.T.Sokołowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.30,nt4;E.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,
red.P.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.30,nt3;J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,
art.30,nt3.Odmienny,odosobnionypunktwidzeniaprezentujeK.Mularski,któregozdaniemninneszczególnezdarzenie”objętezastoso-
waniemomawianegoprzepisumożewystąpićbezzwiązkuzpodróżąpowietrznąlubmorską.Wedługpoglądutegoautoraprzepisart.30§1
stosujesięwięcnp.dozaginięciazwiązanegozwybuchemwulkanu.Zob.szerzejK.Mularski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.M.Gutowski,
2018,art.30,nt5-6.
458PodkreślatoE.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.30,nt2.Zob.szerzejnaten
tematM.Kijowski,Ouznaniuzazmarłegoczłowieka,któryzaginąłwczasiepodróżymorskiejwzwiązkuzkatastrofąstatku(okrętu)albo
wzwiązkuzinnymszczególnymzdarzeniemnamorzu,nMetryka”2019/1,s.47-50;autorwszczególnościzwracauwagęnadystynkcjęmiędzy
pojęciemwódśródlądowychwrozumieniugeograficznymiwrozumieniuprawnym,wskazując,żeart.30§2nieznajdziezastosowania
dozaginięćnatychwodachśródlądowych,któresąniminietylkodefacto,lecztakżedeiure.
459Taknp.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.315,przyp.28;K.Piasecki,Kodekscywilny…,2003,
art.30,nt2.
460Zob.np.P.Sobolewski[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,2020,art.30,nt1;E.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,
M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.30,nt3.
461Zob.T.Sokołowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.A.Kidyba,2012,art.30,nt3.
462Zob.J.M.Kondek,Wpływsytuacjikryzysowychnastosunkicywilnoprawne,Warszawa2021,s.257.Natematpojęciakatastrofyużytego
wart.30§2zob.teżM.Kijowski,Ouznaniu…,s.53-55.
463Zdarzenietostanowitypowyprzykładninnegoszczególnegozdarzenia”objętegozastosowaniemart.30§1-zob.np.S.Grzybowski[w:]Sy-
stemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.315,przyp.29;A.Bartoszewicz,Postępowanieouznaniezazmarłegoistwierdzenie
zgonu,Warszawa2007,s.42;A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2020,s.234.Odnośniedowypadnięciazaburtęwkon-
tekścieart.30§2zob.teżM.Kijowski,Ouznaniu…,s.55-56.
464Zob.J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.30,nt3.
465Taknp.K.Piasecki,Kodekscywilny…,2003,art.30,nt3.
466TakE.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.30,nt3.
467Zob.K.Mularski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.M.Gutowski,2018,art.30,nt6.
468Zob.S.Grzybowski[w:]Systemprawacywilnego,t.1,red.S.Grzybowski,1985,s.315,przyp.30.Należyuznać,żeart.30§2znajdziezastoso-
wanietakżenp.wrazieznalezieniapustegodryfującegonieuszkodzonegostatkulubokrętu(por.znanąhistorięodnalezieniastatkunMary
Celeste”w1872r.).Gdybytakistateklubokrętniemiałportuprzeznaczenia,awięcgdybybiegterminu6-miesięcznegonależałoobliczać
stosowniedoart.30§2infine,zadzieńnwktórymbyłaostatniaonimwiadomość”,należałoby,jaksięzdaje,uznaćdzień,wktórymbyła
ostatniaonimwiadomośćjakoostatkulubokręciejeszczeprzezludzinieopuszczonym.Wypadajednakzaznaczyć,żewnaucezazwyczaj
wskazujesięnazaginięciestatkulubokrętujakonajedynezdarzeniewyczerpującehipotezęomawianegoprzepisu-zob.np.S.Dmowski,
R.Trzaskowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.J.Gudowski,2014,art.30,nt3;E.Michniewicz-Broda[w:]Kodekscywilny…,red.P.Księżak,
M.Pyziak-Szafnicka,LEX2014,art.30,nt3;J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.30,nt3;
A.Wolter,J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawocywilne…,2020,s.234;J.M.Kondek,Wpływ…,s.260.Wartododać,żeniektórzyzwolennicy
tegostanowiska,wskazując,żeart.30§2odnosisiędozaginięciastatku(okrętu)orazpodróżującegonanimczłowieka,zauważają,iżprzepis
124
AnitaLutkiewicz-Rucińska
