Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułII.Osoby
Art.431
fizycznych,przyzastrzeżeniu,żekatalogchronionychdóbrosóbfizycznychniejesttakisamjakuosób
prawnych(por.komentarzdoart.23in.)568.Katalogprzysługującychosobomprawnymdóbrosobistych
należyuznaćzaotwarty,zatempowinienbyćonokreślanydlakażdegotypuosobyprawnejadcasu,wszcze-
gólnościprzyuwzględnieniucelujejpowołania569.Uznanie,czymamydoczynieniazdobremosobistym,
zależyodwieluczynników;pojęcietonależyodnosićdookreślonegopoziomurozwojutechnologicznego
icywilizacyjnego570.Cowięcej,wliteraturzepodnosisię,żemożliwejestrównieżdomaganiesięprzezoso-
bęprawnąochronydobraosobistegonieprzysługującegoosobiefizycznej,niestypizowanegodotychczas
wustawieiorzecznictwie571.Przykładowodobramiosobistymisąwizerunekczydobreimięosobypraw-
nej,leczjużniewolnośćprowadzeniadziałalnościgospodarczej572.Wolnośćprowadzeniadziałalnościgo-
spodarczejnależyjednakodróżnićodwolnościdziałaniawzakresiedziałaniafundacjiistowarzyszeń,
któraposiadaprzymiotdobraosobistego573.Możliwośćstypizowaniawolnościdziałaniastowarzyszenia
jakowyodrębnionegodobraosobistegoznajdujeuzasadnieniewprzepisachKonstytucjiRP(art.12,58
ust.1)iratyfikowanychkonwencjachmiędzynarodowych(art.11ust.1EKPCczyart.22ust.1MPPOiP).
DziałIII.Przedsiębiorcyiichoznaczenia
Art.431.[Przedsiębiorca]
KrzysztofCzub
Przedsiębiorcąjestosobafizyczna,osobaprawnaijednostkaorganizacyjna,októrejmowawart.33
1
§1,pro-
wadzącawewłasnymimieniudziałalnośćgospodarcząlubzawodową.
1.Przepisart.431definiujeprzedsiębiorcęjakodowolnypodmiotprawacywilnego(kryteriumpodmioto-
we),oilejednocześniewykazujeoncechypowszechnieuznawanezacharakterystycznedlaprzedsiębiorcy
(kryteriumfunkcjonalne)574.Przedsiębiorcąmożebyćalternatywnieosobafizyczna,osobaprawnaalbo
jednostkaorganizacyjnaniebędącaosobąprawną,którejustawaprzyznajezdolnośćprawną(art.331§1).Jest
tozatemujęciebardzoszerokie,otwierającemożliwośćkwalifikowaniajakoprzedsiębiorcówosóbzróżnych
gruppodmiotowych,podwarunkiemżeprowadząonewewłasnymimieniudziałalnośćgospodarcząlub
zawodową.Komentowanyprzepisjestzgodnyzkonstytucyjnązasadąwolnościgospodarczej(zob.art.20,
22i64KonstytucjiRP)orazzkonstytucyjnązasadąwolnościwyboruiwykonywaniazawodu(zob.art.65
ust.1KonstytucjiRP).
2.Osobyfizycznechcącezarejestrowaćdziałalnośćgospodarcząpodlegająobowiązkowiwpisudoewidencji
działalnościgospodarczej-elektronicznyrejestrprzedsiębiorcówjestprowadzonywpostaciCentralnejEwi-
dencjiDziałalnościGospodarczej(CEIDG)575.Osobytakiemogąmiećpełnązdolnośćdoczynnościpraw-
nych576,mogątakżecechowaćsięograniczonązdolnościądoczynnościprawnychlubnawetjejbrakiem.
3.Osobamiprawnymi,któremogąprowadzićdziałalnośćgospodarczą,sątypowokapitałowespółkiprawa
handlowego(spółkizograniczonąodpowiedzialnością,spółkiakcyjne),banki,towarzystwaubezpieczeń
568P.Sobolewski[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,2020,art.43,nb1.Zob.więcejDobraosobisteiichochrona,red.M.Romańska,War-
szawa2020,passim;wyrokETPCz11.01.2022r.,78873/13,FreitasRangelv.Portugalia,LEXnr3285012.
569M.Pazdan[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.K.Pietrzykowski,2020,art.43,nb1;postanowienieSNz28.04.2022r.,ICSK937/22,
LEXnr3388404.Por.wyrokSNz5.04.2013r.,IIICSK198/12,OSNC2013/12,poz.141.
570UchwałaSN(7)z16.07.1993r.,IPZP28/93,OSNC1994/1,poz.2.
571Z.Radwański,Prawocywilne-częśćogólna,Warszawa2008,s.175.
572Por.wyrokSNz5.04.2013r.,IIICSK198/12,OSNC2013/12,poz.141;wyrokSAwLubliniez24.05.2022r.,IACa511/21,LEXnr3390489.
573Por.wyrokSNz24.03.2011r.,ICSK372/10,LEXnr927833.
574Por.J.Szwaja,A.Kubiak-Cyrul,Przedsiębiorcyiichoznaczenia[w:]S.Sołtysiński,A.Szajkowski,A.Szumański,J.Szwaja,Kodeksspółek
handlowych.Komentarz,t.5,Pozakodeksoweprawohandlowe,Warszawa2015,s.11,13;P.Pinior[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.M.Habdas,
M.Fras,2018,s.304-310,332.
575Por.art.2ust.2pkt1ustawyoCEIDG.
576Tak,bezwyjątków,wyrokSAwWarszawiez22.04.2009r.,VIACa1083/08,nApelacja.OrzecznictwoSąduApelacyjnegowWarszawie”
2009/4,poz.38,którypodkreślił,żeprzedsiębiorcąmożebyćtylkoosobafizycznaposiadającapełnązdolnośćdoczynnościprawnychjako
cechęniezbędnądoprowadzeniadziałalnościgospodarczejwewłasnymimieniu,organizowanialubświadczeniausługocharakterzeuży-
tecznościpublicznejczywykonywaniazawoduwewłasnymimieniuinawłasnyrachunek.
KrzysztofCzub
141
