Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TytułII.Osoby
Art.10
2.Wnaucenaogółwskazujesię,żewsytuacji,gdyakturodzenianiezostałjeszczesporządzony,ten,kto
twierdzi,żedzieckonieurodziłosiężywe,możepodważaćdomniemanieustanowionewart.9k.c.wdro-
dzepowództwawytoczonegonapodstawieart.189k.p.c.45Zdaniemczęścidoktrynydowodzićmartwego
urodzeniadzieckamożnatakżewinnympostępowaniusądowym,wktórymokoliczność,czydzieckouro-
dziłosiężywe,jestprzesłankąrozstrzygnięcia(np.wsprawiespadkowej)46.
Innasytuacjawystępujewówczas,gdyakturodzeniazostałjużsporządzony.Stanowiondowód,żedziecko
urodziłosiężywe(art.3p.a.s.c.).Zgodniezdominującympoglądemposporządzeniuaktuurodzeniawłaś-
ciwymtrybemdlawykazania,żedzieckonieurodziłosiężywe,jestpostępowaniesądoweounieważnienie
aktustanucywilnego(art.39p.a.s.c.)47.Należyprzytympodkreślić,żewomawianymprzypadkuniecho-
dzijużowzruszeniedomniemaniaprawnegowynikającegozart.9,aleoobaleniedowoduwynikającego
zaktuurodzenia.
Art.10.[Pełnoletność]
§1.Pełnoletnimjest,ktoukończyłlatosiemnaście.
§2.Przezzawarciemałżeństwamałoletniuzyskujepełnoletność.Nietracijejwrazieunieważnieniamałżeństwa.
I.Uwagiwstępne
1.Artykuł10§1zawieradefinicjęustawowąpojęcianpełnoletni”.Definicjatanieoddajejednakwpełniprzy-
jętegoprzezustawodawcęznaczeniategopojęcia,ponieważzuwaginatreśćart.10§2zdaniepierwsze
niebudziwątpliwości,żepojęcietorozumieonszerzej.Zpowyższychprzepisówwynika,żeprzyjęteprzez
ustawodawcęrozumieniepojęcianpełnoletni”obejmujedwiekategorieosób,amianowicie:
1)osoby,któreukończyłylat18,oraz
2)osoby,którelat18nieukończyły,leczzawarłymałżeństwo.
Definicjaustawowapojęcianpełnoletni”zawartawart.10§1ograniczasiędopierwszejztychkategorii;
niewymieniającwszystkichelementówskładającychsięnazakresdefiniowanegopojęcia,stanowiprzykład
tzw.definicjicząstkowej48.
Wkomentowanymartykule(aniwinnychprzepisachKodeksucywilnego)niesformułowanodefinicjipo-
jęciapełnoletności49.Niewskazanoteż,jakieskutkiprawnewiążąsięzjejuzyskaniem;skutkitezostały
określonewinnychprzepisach.Doniosłąkonsekwencjąprawnąuzyskaniapełnoletnościjestnabyciepeł-
nejzdolnościdoczynnościprawnych(art.11).Jaksięjednaktrafniepodkreśla,znaczeniepełnoletności
wykraczapozaproblematykęzdolnościdoczynnościprawnych,anawetpozasferęprawacywilnego50
(zob.pktIV,teza1).
45Taknp.J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.9,nt4;M.Pazdan[w:]Kodekscywilny…,t.1,
red.K.Pietrzykowski,2020,art.9,nt3.
46Taknp.M.Pazdan[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.K.Pietrzykowski,2020,art.9,nt3.Zob.teżM.Gutowski[w:]Kodekscywilny…,t.1,red.M.Gu-
towski,2018,art.9,nt8.
47Taknp.J.Strzebińczyk[w:]Kodekscywilny…,red.E.Gniewek,P.Machnikowski,2016,art.9,nt5;M.Pazdan[w:]Kodekscywilny…,t.1,
red.K.Pietrzykowski,2020,art.9,nt3.
48Art.10§1jakoprzykładprzepisuzawierającegodefinicjęcząstkową(aściślej:definicjęzakresowącząstkową)wskazujeA.Malinowski,
Redagowanietekstuprawnego.Wybranewskazanialogiczno-językowe,Warszawa2006,s.54.Natematwskazanegotypudefinicjiustawowych
zob.teżtamże,s.53-55,orazwszczególnościM.Zieliński,Wykładniaprawa,Zasady,reguły,wskazówki,Warszawa2002,s.199-200.
49ZwracanatouwagęP.Księżak,któregozdaniempełnoletnośćnJesttowłaściwośćosobyfizycznej,którąnabywasię,codozasadyzosiągnię-
ciemokreślonegowieku,umożliwiającapełneuczestniczeniewobrociecywilnoprawnym”-P.Księżak[w:]Kodekscywilny…,red.K.Osajda,
2020,art.10,nt1.ZkoleizdaniemJ.Regan(Balcarczyk)nPełnoletnośćjestcechąosobyfizycznej,którajestnabywanazmocyprawapo
ukończeniuwiekuwskazanegowustawielubwwynikuzawarciazwiązkumałżeńskiegoprzedukończeniemtegowieku”-J.Regan(Balcar-
czyk)[w:]Kodekscywilny.Komentarz,red.M.Załucki,Warszawa2020,art.10,nt2.Posiłkującsiętymidefinicjami,możnazaproponować
następująceujęciepełnoletności:jesttowłaściwośćosobyfizycznejuzyskiwanazchwiląukończenialat18lubprzedukończeniemlat18
przezzawarciemałżeństwa,którawywołujeokreśloneprzepisamiskutkiprawne,wszczególnościnabyciepełnejzdolnościdoczynności
prawnych.
50ZwracanatouwagęwszczególnościE.Drozd,Uzyskaniepełnoletnościprzezzawarciemałżeństwa,NP1969/7-8,s.1109.
AnitaLutkiewicz-Rucińska
77
