Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2TraktatkrólaasyryjskiegoAsarhaddona(672r.p.n.e.)
ZagwarantowanieprzestrzeganiaprawaibezpieczeństwapoddanychbyłozagrożonewAsyriipodczaszmianyosoby
panującego.Pośmiercidotychczasowegokrólaniejednokrotniedochodziłowtymkrajudowalkotron.Następcawybrany
spośródwielusynów,częstomusiałwalczyćowładzęzeswymibraćmi.Stądteż,abyzabezpieczyćpokójwewnętrzny
podczasobejmowaniawładzyprzeznastępcę,monarchanarzucałswympoddanymtraktatylojalnościowe.Pakttaki
zobowiązywałmieszkańcówimperiumasyryjskiegodoakceptacjidecyzjikróla,obronywładzypanującegoijego
następcyorazinformowaniaowszelkichspiskachiinnychdziałaniachwymierzonychprzeciwkoprawowitejwładzy.
TraktatypanującegokrólaAsyriizwłasnymipoddanymirealizowaływpraktyceideęzagwarantowaniapraworządności
ibezpieczeństwa,cotakczęstopodkreślaliwładcy.Traktatytakieznanesązokresunowoasyryjskiego.Najwcześniejszy
pochodzizczasówSzamsziadadaV(823–811r.p.n.e.).Najlepiejzachowanywkilkuegzemplarzachjesttraktat
sukcesyjnyAsarhaddona(680–669r.p.n.e.).
GłównympostanowieniemtegotraktatubyłouczynienienastępcąispadkobiercąAsarhaddonanatronieasyryjskim
jegosyna—Aszurbanipala:
KiedyAsarhaddon,królAsyrii,odejdziekuprzeznaczeniu,osadzicienatroniekrólewskimAszurbanipala,wielkiego
synakrólewskiegowyniesionegodogodnościnastępcytronu,ibędziesprawowałwładzękrólewskąipanował
nadwami.Napoluiwumocnionymmieściebędzieciegochronić,padnieciewwalceiumrzeciedlaniego.
Będziecierozmawiaćznimzprawdąwwaszychsercach,daciemudobrąradęzcałegoserca,nadobrejdrodzestopy
jegoustawicie.NieusunieciegoaninieosadzicienatronieAsyriiżadnegospośródjegobracistarszych
lubmłodszychzamiastniego[75].
PonadtotraktatustanawiałnastępcątronuwBabiloniiSzamasz–szum–ukina—innegosynaAsarhaddona(§7).
Wdalszejswejtreścitraktatzobowiązujepoddanychdolojalnościwobecnowegowładcy.Poddanimająobowiązek
informowaćdwórkrólewskiowszelkichspiskachibuntachskierowanychprzeciwkodesygnowanemuwładcy(§12).
Takżeowszelkichinnychformachsprzeciwuwobecnowegokrólanależyinformowaćwładze.Niewolnowspółdziałać
wjakikolwieksposóbzosobamiwystępującymiprzeciwkokrólowi,alenależygochronić,asprawcówbuntu
wytępić(§14–15.)Traktatzakazujepoddanymwszelkichdziałańwymierzonychwosobęnowegokróla,szczególnie
wymienionezostały:zakazotruciago,czarówprzeciwkoniemuiwywołaniagniewubogówibogiń(§23).Traktat
kończysiędługąlistąprzekleństw,jakiebogowiemielizesłaćnatych,którzywystąpiąprzeciwkotemutraktatowi.
Dokumentemtymzajmujemysiętakżedlatego,żeprzypominaonwwieluswychszczegółachprzymierzezawarte
przezJahwezIzraelitami.Wartozatemzwrócićuwagęnakilkaelementówzbieżnych:
TraktatAsarhaddonazostałzawartyprzezkrólazeswymiwłasnymipoddanymi.
Traktatjestpaktemocharakterzelojalnościowym—zobowiązujeonpoddanychdookazaniaposłuszeństwadecyzji
władcy.
Traktatjestnarzuconypoddanymdlaichwłasnegodobra—abyuniknąćwalkpośmierciAsarhaddona.
Ponadtozwrócimyuwagęnakilkacharakterystycznychzobowiązańiwyrażeńzawartychwtraktacie.
ZobowiązujeonpoddanychdomiłościwobecAszurbanipala:„BędzieciemiłowaćAszurbanipala,wielkiegosyna
królewskiego…jakwłasneżycie”(§24).
Złożenieprzysięginatraktatmiałowynikaćzgłębokiegoprzekonaniapoddanych:„Niezłożycieprzysięgitylko
wargami,alecałymwaszymsercemprzysięgniecie”(§34).
Poddanizobowiązanizostalidosłużenianowemuwładcy:„BędzieciesłużyćAszurbanipalowi,wielkiemusynowi
królewskiemu”(§4).
Ktokolwiekdowiesięoprzygotowywanymbuncieprzeciwkowładcy,powinienzabićbuntowników:„Pojmiecie
ipozabijaciesprawcówbuntuioddziałygrzeszników,ichimionaiichpotomstwowkrajuzniszczycie”(§13).
Niczegoniewolnobyłozmieniaćwtreścitraktatu:„Niezmienicie,aninieodmienicieznaczeniasłowa
Asarhaddona”(§4).
Traktatmiałobowiązywaćnietylkożyjącychwówczaspoddanychkrólewskich,aletakżeichpotomków:Król„kazał
złożyćprzysięgęsynomwaszym,synomsynówwaszych,potomkomwaszym,potomkompotomkówwaszych,którzy
pozawarciutraktatu,wprzyszłychdniachbędążyć”(§25).
Poddanipowinniprzekazaćswoimpotomkom,abyzachowaligoidziękitemuocalilisweżycie:„Strzeżcietego
traktatu!Niegrzeszcieprzeciwpostanowieniomwaszegotraktatu,życiawaszegonieniszczcie,krajuwaszego
nazniszczenie,ludziwaszychnadeportacjęnienarażajcie”(§25).
Słowatraktatusąmożliwedoprzyjęcia:„Tosłowo,któreprzezbogówiludzijestakceptowane,niechbędzie
akceptowaneprzezwas”(§25).
Traktatzostałspisanynatabliczce,którejtrzebastrzec:„Będzieciestrzecjakwłasnegobogatabliczkiopieczętowanej
pieczęciąAszura,królabogów,naktórejspisanotentraktat,zawartywwaszejobecności”(§35).
Traktatprzywołujenaświadkówbogówwszystkichkrajów,atakże„wszystkichbogówniebaiziemi”(§3).
WszystkietenakazywniemalidentycznejformieznajdziemytakżewtreściprzymierzawKsiędzePowtórzonego
Prawa.
