Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
OilehistoriakatolickiejnaukispołecznejsięgaswymipoczątkamipontyfikatupapieżaLeonaXIII,otyledzieje
katolickiejmyślipolitycznejispołecznejsąznaczniedłuższe.Niezaczęłysięonew1891r.,gdywrazzopublikowaniem
encyklikiRerumnovarumrozpoczęłosięwKościelekatolickimpogłębianiestudiówirozwójdoktrynyspołecznej.Dzieje
katolickiejmyślipolitycznejispołecznejsięgajągłębokowhistorięchrześcijaństwa,ażdojegopoczątków.
Tamyślpolitycznaispołecznazaczęłasięwmomencie,gdypewienRabbizNazaretuimieniemJezuszacząłnauczać:
Błogosławienijesteściewy,ubodzy,albowiemdowasnależykrólestwoBoże.
Błogosławieniwy,którzyterazgłodujecie,albowiembędziecienasyceni.
Błogosławieniwy,którzyterazpłaczecie,albowiemśmiaćsiębędziecie(Łk6,20–21).
NauczanienaszegoZbawicieladałopoczątekkatolickiejmyślipolitycznejispołecznej.Wnimtkwitakżejądro
inajgłębszysenscałegoprzepowiadaniaspołecznegoKościołakatolickiego.TonauczaniezapisanewEwangeliach
iinnychpismachNowegoTestamentustałosiępodstawąrozwojunauczaniaspołecznegowkolejnychwiekachhistorii
Kościoła.
NauczanieJezusa,choćstanowipodstawękatolickiegomyśleniaokwestiachpolitycznychispołecznych,nieobejmuje
jednakwszystkichjegoaspektów,którewytworzyłonapotykającwdziejachnawciążnoweproblemyspołeczne,
zktórymimusiałosięzmierzyć.Określającswójstosunekdopojawiającychsięnowychzjawiskpolitycznych
ispołecznychmyślkatolickawszerokimzakresiekorzystałazrozwijającychsiępozaKościołemróżnorodnychkoncepcji
iidei.Wdużejmierzezostałyonenastępniezaadaptowanedomyślipolityczno–społecznejmyślicielikościelnych,którzy
nadaliimchrześcijańskicharakter.
JużsamonauczaniespołecznezapisanewNowymTestamenciezawierawsobienietylkoprzekazJezusazNazaretu,
aleiwielekoncepcjipochodzącychzmyślispołecznejipolitycznejówczesnegoświata.Greckairzymskamyślpolityczna
ispołecznamaswójniezaprzeczalnywkładwdoktrynęNowegoTestamentu.
NowyTestamentczerpietakżezinnychźródeł.PrzedewszystkimzksiągStaregoTestamentuipóźniejszejmyśli
żydowskiej,któraznalazłaswójwyrazwapokryfachżydowskichipismachzQumran.Tewłaśnieksięgisąprzedmiotem
zainteresowaniawniniejszymtomie.
TreściąniniejszegotomujestanalizamyślispołecznejipolitycznejksiągiapokryfówżydowskichStarego
TestamentuorazpismzQumran,atakżeichaspektuetycznego,którystanowiichnieodłącznyelement.Wzwiązku
ztym,żemyślpolitycznaispołecznaautorówtychpismjestwistociemyśląreligijną,byćmożewłaściwszebyłoby
mówienieoteologiipolitycznejiteologiispołecznej.
Niesąnatomiastprzedmiotembadańniniejszegoopracowaniarzeczywiste,historyczneformyorganizacjipolitycznej
ispołecznejstarożytnegoIzraela.Tymzajmująsięhistorycy.Naszązaśdomenąjesthistoriaidei.Nasinteresujemyśl
politycznaispołecznastarożytnychautorówreligijnychpismżydowskich.Gdyzatemopisujemyideologiękrólewską
wBiblii,nienależyjejutożsamiaćimylićzideologiąkrólewskąstarożytnegoIzraela.Podobnie,opisującnapodstawie
Bibliitakąinstytucjęjakmałżeństwo,przedstawiamywistociemałżeństwobiblijne,aniemałżeństwowstarożytnym
Izraelu.Otymistotnymrozróżnieniunależypamiętaćczytająctęksiążkę.
Niniejszapracaskładasięzdwóchczęści.Wpierwszejzaprezentowanonajważniejszeaspektymyślipolitycznej
ispołecznejówczesnegostarożytnegoświata,któryotaczałIzrael.Uwzględniliśmypoglądywyrażanenastarożytnym
BliskimWschodzie(głównieBabilonii,AsyriiiPersji)iwEgipcie.Stanowiąonetłoprzedstawionejednaknatyle
dokładnie,abymożliwebyłojegoskonfrontowaniezdrugączęściąksiążki,którazawieramyślpisarzyStarego
Testamentu,apokryfówipismzQumran.Takiukładbędąmiałyteżkolejnetomy:najpierwprzedstawionazostaniemyśl
zomawianejepoki,adopieropotemmyślpisarzykościelnychztegookresu.
Wyjaśnieniawymagatakżesposóbanalizystarożytnychpismżydowskich.Badanesąonewichostatecznejformie,
pozakończeniuprocesówredakcyjnych.Interesujenasobecnieznanyteksttychpism,niewnikamynatomiastwproces
ichpowstawania.Jeślichcielibyśmyuzależnićnasząanalizęoddomniemanychprocesówpowstawaniaksiągbiblijnych,
wówczasniemalkażdezdaniewnaszejksiążcemusiałobyzaczynaćsięodformuły:„prawdopodobnie”,„możliwe”,„być
może”,„wydajesię”itp.Nieinteresująnastegotypuhipotezy.Ichtworzeniepozostawiamybiblistom,którymniebrakuje
inwencjiifantazjiwwymyślaniucoraztonowychteoriinatematpowstawaniastarożytnychpismżydowskich.Wystarczy
jednakzauważyć,żeztzw.teoriiczterechźródeł,traktowanejjeszczedoniedawnaprzezwiększośćbiblistówtak
jakNechusztanprzezIzraelitówdoczasówEzechiasza(2Krl18,4),pozostałyjedyniestrzępy.Wciążżywajestjeszcze
koncepcjaredakcjideuteronomistycznej,choćijejniebrakujekrytyków.
Interesujenasto,comożemystwierdzićwsposóbpewny.Ajesttotekstbiblijnywznanejnamobecnieformie,anie
