Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.8Komunikacjabogówzkrólami
OpisującLegendęoKereciewspomnieliśmyospecjalnymsposobiekomunikowaniasiębóstwzeswymiziemskimi
przedstawicielamizapomocąsnu.TowłaśnieweśnieobjawiłsięKeretowidobrotliwybógElzapytującswegoulubieńca,
cogotrapiiudzielającwskazówek,jakzdobyćżonęiwzbudzićzniejswepotomstwo.Senbyłbowiemjednym
zesposobówkomunikowaniasiębóstwazwładcąziemskim.WtymprzypadkuKeretotrzymałpodczassnuwskazówki,
którerozwiązałyjegoproblemy.WinnymopowiadaniuzwanymSenksięciaKummyzVIIw.p.n.e.tytułowyksiążę
zostajepodczassnuzabranydoświatapodziemnego.WidzitamNamtara—posłańcapodziemiiinnezłeduchy.Wkońcu
dostrzegaNergala—władcępodziemi,którysiedzinatroniewkrólewskiejkoronietrzymającwrękachdwugłowe
maczugi.NergalostrzegłweśnieKummęprzeddeptaniemzakazówbogów.Okazałosię,żeojciecKummyzłamałtabu,
asamksiążęobraziłmałżonkęNergala,więcobuichczekakarabogaSzamasza.MocnoprzestraszonyksiążęKumma
obudziłsięipoprzezwyciężeniustrachuwysławiałwalecznośćNergalaiEreszkigal,którzyprzyszlimuzpomocą.
WopowiadaniutymbógNergalostrzegłksięciaprzedłamaniemzakazówboskich,przezcowistocieocaliłmużycie[53].
Jaktowidzieliśmywdwóchpowyższychopowiadaniach,podczassnubogowiemogliprzekazywaćkrólomróżne
istotneinformacje.Oprócztychliterackichopowiadańosnachwładców,znanesąponadtosnyspisaneprzez
historycznychwładcówzterenuMezopotamii.NajsłynniejszymsnemjeszczezIIItys.p.n.e.jestsenGudei(ok.2144–
2124r.p.n.e.),władcyLagasz.Ztekstuodnalezionejinskrypcjidowiadujemysię,żeweśnieGudeaotrzymałnakaz
wybudowaniaświątyni:
Zjawiłsięweśniemąż,ogromnyniczymniebo,ogromnyniczymziemia.Wgórnejswejczęścibyłbogiem,wedle
skrzydeł—ptakiemImdugud,wdolnejczęści—huraganem.Poprawicyilewicyjegoczuwałgotowydoskoku
lew.Rozkazałmionzbudowaćświątynię…[54].
Zdalszejczęścisnudowiadujemysię,żepojawiłasiękobieta,któratrzymaławręceryleczbłyszczącegometalu.
Obecnyteżbyłdrugibohatertrzymającypłytę,naktórejnakreśliłplandomu,jakimiałzostaćwzniesiony.Senzostał
następniepotwierdzonywświątyniboginizajmującejsięgłówniewykładniąsnów.
ZItys.p.n.e.przytoczymysenkrólababilońskiegoNabonida,którypotrzebowałodpowiedniejlegitymizacjidlaswej
władzy,będącuzurpatorem.Stałysięniąsnyiichtreść.WpierwszymśnieNabonidujrzałkoniunkcjęWielkiejGwiazdy
iKsiężyca,cobyłorodzajemprzepowiedni,wtymprzypadkupomyślnej.Następnieukazałsiękrólowijedenzjego
poprzednikównatronie,Nabuchodonozor,któryzapytałgoowidzianewróżby.Nabonidopisałweśnieciałaniebieskie,
którepojawiłysięnafirmamencie,zaznaczył,żepatrzyłnaniezradością,aonewypowiedziałyjegoimię.Tuwtekście
jestluka;możliwe,żeNabuchodonozorutwierdziłNabonidawprawiedoobjęciatronu.Poprzebudzeniukrólzłożył
ofiarydlaastralnychformbogów.Potemwładcawróciłdołożaimiałkolejnysen:
UjrzałemweśnieboginięBaba,mojąPanią,tę,któraprzywracaumierającegodożyciaidajemudługielata.
Modliłemsiędoniej,abydarowałamidługieistnienieizwróciłaswątwarzkumnie.Irzeczywiściezwróciłaswą
twarzkumnieipatrzyładługonamnie,jejtwarzpromieniałażyczliwością,zapewniającmnieojejmiłości.
NastępniewkroczyłemdoświątyniE–nig–gidar–kalamma,wobecnościNabu,boga,któryczynimojepanowanie
trwałymitenżewłożyłwmojeręceberłosprawiedliwościilaskęrozkazu,coczyniprawomocnymrozszerzanie
granickrólestwa.NastępnieskierowałemswójwzrokkukaplicyTaszmetum,któratakjakGulaobdarzażyciem
iwstawiasięuMardukaPana,jakorzecznikmojejprośbyodługieżycie,pełniędniiunicestwieniemoich
wrogów[55].
WdalszejczęścisnunastępujetreśćmodlitwyNabonidadoMarduka,wktórejwładcaprosibogaoutwierdzeniejego
władzykrólewskiejidługielatapanowania.Ostatniaczęśćtekstujestzniszczona,alemożnaprzypuszczać,żeodpowiedź
Mardukabyładlakrólapozytywna.Opisanysenmiałutwierdzaćpoddanychwprzekonaniu,żekrólmabezpośredni
kontaktzeświatembogów,którzyakceptujągojakowładcęiprawowitegonastępcęnatroniebabilońskim[56].Oprócz
tychdwóchsnówNabonida,znanyjestjeszczejedenzestelizHarran,wktórejbógSinpoleciłmuodbudowaćswą
świątynię.
Senniebyłjedynymśrodkiemkomunikacjibogówzkrólem.WAsyriiwładcyprzedstawialibogomprojekty
wszystkichważniejszychdecyzji,jaknominacjenaurzędypaństwowe,azwłaszczaprojektywyprawwojennych.
Zachowałysiędonaszychczasówartefaktyzawierającetakielisty.Spisanenaglinianychtabliczkachsprawozdania
lubzapytaniadobogaskładanonastępnieprzedjegoposągiem.Bogowieodpowiadalinajczęściejzapomocąznaków
dawanychzwróżeniazwnętrznościzwierząt.Specjaliściodwróżeniazorganówwewnętrznych—najczęściejbyła
towątroba—tworzylispecjalnąkategorięsługkrólewskich,podobniejakastrologowie,którzyinformowalioznakach
dawanychprzezbogówzapomocąukładuciałniebieskich.Niektórzywładcyszczególnieczęstozwracalisięoporadę
dowyroczni.NależałdonichSenacheryb(704–681r.p.n.e.),którywielokrotnienakazywałprzeprowadzeniebadań
wróżbiarskich,wceluustaleniaprzyczyngwałtownejśmierciswegopoprzednikaSargonaII,takżeniebyłomożliwe
dopełnienienależnegorytuałupogrzebowego.Zpowoduswoichproblemówzdrowotnychoraztraumatycznych
wspomnieńwalkotronnapoczątkuswegopanowania,dobogówoporadęczęstozwracałsiętakżeAsarhaddon(680–
669r.p.n.e.)[57].JegosynAszurbanipal,mimowyznaczeniagodowładzyprzezojcawspecjalnymtraktacie,także
musiałstoczyćwalkęzeswymbratemSzamasz–szum–ukinem.WNiniwieodnalezionoodpowiedźbogaAszura
