Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.17
Księgapierwsza.Częśćogólna
1.Przesłankiubezwłasnowolnieniaczęściowegosąpodobnedoprzesłanekubezwłasnowolnieniacałkowite-
go,lecznietożsameznimi134.Różnicadotyczy,popierwsze,przesłankiwieku,albowiemubezwłasnowol-
nionamożezostaćjedynieosobapełnoletnia135.Podrugie,orzeczeniemusiuzasadniaćpotrzebapomocy
wprowadzeniusprawosobie,którejpostępowaniedotyczy,wywołanachorobąpsychiczną,niedorozwojem
umysłowymalboinnegorodzajuzaburzeniami,jeżelijejstannieuzasadniaubezwłasnowolnieniacałko-
witego136.TrafniewskazujeSądNajwyższywpostanowieniuz9.05.1972r.137,żeoceniającpotrzebęzapew-
nieniaosobiechorejpomocywprowadzeniujejspraw,biegły,atakżesąd,powinienmiećnauwadzerze-
czywiścieistniejącyzakressprawwymagającychdecyzjitejosoby.Wykorzystanietejinstytucjipowinno
miećcharakterostateczny,tzn.następowaćwtychprzypadkach,gdyniemainnychmożliwościochrony
uzasadnionychinteresówdanejosoby,aograniczeniejejudziałuwobrociejestkonieczne138.
Codopojęciaprzesłankichorobypsychicznej,niedorozwojuumysłowegoalboinnegorodzajuzaburzeń
psychicznych,wszczególnościpijaństwalubnarkomanii,atakżecelówubezwłasnowolnienia,zob.komen-
tarzdoart.13,pktII,tezy2i3.
2.Skutkiubezwłasnowolnieniaczęściowegoniesątakdalekoidącejakubezwłasnowolnieniacałkowitego.
Wświetleart.15osobaubezwłasnowolnionaczęściowomaograniczonązdolnośćdoczynnościprawnych
(zob.szerzejkomentarzdoart.15,17-21).Dlaosobyubezwłasnowolnionejczęściowoustanawiasiękuratelę
(art.16§2)139.Sądopiekuńczymożeprzyznaćkuratorowikompetencjedoreprezentowaniaizarząduma-
jątkiemkurandanapodstawieart.181k.r.o.140Wrazieustaniaprzesłanekubezwłasnowolnieniasąduchyli
je,takżezurzędu(art.559k.p.c.)141.
3.Postępowaniewsprawachoubezwłasnowolnieniejesturegulowanewart.544in.k.p.c.
Art.17.[Zgodanadokonanieczynnościprawnejprzezosobęograniczonąwzdolnościdoczynności
prawnych]
AnitaLutkiewicz-Rucińska
Zzastrzeżeniemwyjątkówwustawieprzewidzianych,doważnościczynnościprawnej,przezktórąosobaogra-
niczonawzdolnościdoczynnościprawnychzaciągazobowiązanielubrozporządzaswoimprawem,potrzebnajest
zgodajejprzedstawicielaustawowegoi
1.Wart.17ustanowionazostałareguła,wmyślktórejdoważnościwskazanychwtymprzepisieczynności
prawnych,dokonywanychprzezosobęograniczonąwzdolnościdoczynnościprawnych,potrzebnajest
zgodajejprzedstawicielaustawowego.Zgodnieztreściąkomentowanegoprzepisuregułataodnosisiędo:
1)czynnościprawnej,przezktórąosobaograniczonawzdolnościdoczynnościprawnychzaciągazobo-
wiązanie,lub
2)czynnościprawnej,przezktórąosobaograniczonawzdolnościdoczynnościprawnychrozporządza
swoimprawem.
134Sądjestzwiązanywskazanymwewnioskurodzajemubezwłasnowolnienia,przyczymdopuszczalnejestformułowaniewnioskówewentu-
alnych-takpostanowienieSNz16.06.2021r.,IVCSK296/21,LEXnr3358939.
135Zgodniezart.10k.c.pełnoletnimjestten,ktoukończyłlat18.Przezzawarciemałżeństwamałoletniuzyskujetakżepełnoletnośćinietraci
jejwrazieunieważnieniamałżeństwa.Wświetleart.10§1k.r.o.zważnychpowodówsądopiekuńczymożezezwolićnazawarciemałżeństwa
kobiecie,któraukończyłalat16,azokolicznościwynika,żezawarciemałżeństwabędziezgodnezdobremzałożonejrodziny.
136SzerzejA.Sylwestrzak,GlosadopostanowieniaSNz16.04.2010r.,IVCSK470/09,GSP-Prz.Orz.2010/3-4,s.63-70icytowanetamorzecz-
nictwo.
137PostanowienieSNz9.05.1972r.,IICR48/72,OSNC1972/12,poz.220.
138TakzwłaszczaM.Balwicka-Szczyrba,A.Sylwestrzak,Instytucjaubezwłasnowolnienia…,s.163.Autorkiszerokoomawiająinstytucjeubez-
własnowolnieniawświetlezasadprawamiędzynarodowego,uwarunkowańkonstytucyjnych,atakżewujęciuprawnoporównawczym.
139Natematdokonywaniaczynnościprawnychprzezosobyograniczonewzdolnościdoczynnościprawnychzob.m.in.G.Wolak,Oczyn-
nościachprawnychzobowiązującychorazrozporządzającychosóboograniczonejzdolnościdoczynnościprawnych,nKrakowskiPrzegląd
Notarialny”2020/3,s.55in.Zorzecznictwazob.m.in.postanowienieSNz5.10.2022r.,IICSKP1846/22,LEXnr3459979.
140Szerzej:A.Sylwestrzak,Charakterprawnyikompetencjekuratoraosobyubezwłasnowolnionejczęściowo,PS2011/5,s.45-57.
141Oprzesłankachuchyleniaubezwłasnowolnienia-postanowienieSNz7.07.2021r.,IIICSKP47/21,LEXnr3219988.
90
AnitaLutkiewicz-Rucińska
