Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.6
Księgapierwsza.Częśćogólna
goda,praktykipostępowania,zwyczaje,atakżeto,czysąustalone97.Przedmiotemdowodumożebyćtakże
prawoobce,ztymżenasądzierozpoznającymsprawęciążyzurzęduobowiązekustaleniatreściprawaobcego.
Celemustaleniatreściprawaobcegolubobcejpraktykisądowejsądmożetakżezasięgnąćopiniibiegłych98.
5.Zprzepisuwynika,żepowódpowinienudowodnićtzw.faktypozytywne,stanowiącepodstawęjegopo-
wództwa.Dowód,żezachodzibrakjednejzprzesłanekpowództwa,obciążapozwanego,którymaobowią-
zekudowodnieniatzw.okolicznościprzeszkadzających,np.okoliczności,któreuniemożliwiłypowstanie
prawapowoda.Pozwanegoobciążatakżedowódtzw.okolicznościniweczącychprawopowoda,np.pozwany
twierdzi,żepowstałeroszczeniewygasłowskutekspełnieniaświadczenia99.
6.Ciężarudowodnieniafaktuspoczywanastronach,nienasądzie.Przepisograniczasiędookreślenia,kto
powinienprzekonaćsądoprawdziwościposzczególnychtwierdzeń.Nieokreślazaśkonsekwencji,jakie
stronaponiesiewprzypadkuniewywiązaniasięzciężarudowodu.Tonieciężardowodu,leczznajdujący
zastosowanieprzepisprawnyuzależniamożnośćskutecznegozgłaszaniażądańlubzarzutówodzaistnienia
określonychwtymprzepisiezdarzeń.Trzebabraćpoduwagęprzepisprawny,któryleżyupodstawsądowe-
gorozstrzygnięciakonkretnejsprawycywilnej100.Ustalenia,ktoutracilubmożeutracićkorzyść,jakąprawo
wiążezprzeprowadzeniemdowoduokreślonychfaktów,możnadokonaćnapodstawieprzepisuprawnego,
któryleżyupodstawustaleniaskutkówprawnychdanegofaktu.
7.ZtychwzględówSądNajwyższypodkreślał,żeart.6,określającyregułydowodzenia,niestanowisamo-
dzielnejpodstawyprawnejrozstrzygnięcia101.Powołanieart.6wskardzekasacyjnejopartejnazarzucie
naruszeniaprawamaterialnegobezwskazaniaprzepisówtegoprawa,zktórychwynikadochodzonerosz-
czenie,jestniewystarczające102.
8.Wprzypadkugdysąduznafaktzanieudowodniony,prawomaterialneniepozwalanauwzględnienieprzez
sądżądanialubzarzutówzwiązanychzistnieniempewnychfaktów.Przepisart.6stanowijednocześnie
dyrektywędlasądunakazującąwyciągnięcienegatywnychkonsekwencjiwobecstrony,naktórejspoczy-
wałciężardowodu,wsytuacjigdyfaktniezostałudowodniony.Niemniejtrzebapamiętać,żewniektórych
kategoriachsprawsądmawzasadzieobowiązekprzeprowadzeniadowoduzurzędu.Wpostanowieniu
z9.09.2020r.,IICSK121/20,LEXnr3080597,SądNajwyższypodkreślił,żesądopiekuńczymaszcze-
gólneobowiązkiwzakresiepostępowaniadowodowegowsprawachprowadzonychnapodstawieustawy
z19.08.1994r.oochroniezdrowiapsychicznego103iwzwiązkuztymniemożestosowaćreguływyrażonej
wart.6.
9.Ciężarudowodnieniapozwalarozstrzygnąćsprawęmerytorycznietakżewówczas,gdysądniezdołał
wogóle(wpewnejczęści)wyjaśnićstanufaktycznegosprawy.Wówczaskonsekwencjeprocesowetakie-
gostanurzeczyponosistrona,naktórejdowódspoczywał.Jeżelinatomiastistotnefaktyzostanąustalo-
ne,topodlegająoneoceniezpunktuwidzeniaprzepisówprawamaterialnego,niezależnieodtego,która
zestronpodjęławtymzakresieinicjatywędowodową(powód,pozwany,czynawetdowódzostałprze-
prowadzonyzurzędu104).
97W.Siedlecki,Zasadywyrokowaniawprocesiecywilnym,Warszawa1957,s.231;I.Adrych-Brzezińska,Ciężardowoduwprawieiprocesie
cywilnym,Warszawa2015,s.78in.
98Por.art.51austawyz27.07.2001r.-Prawooustrojusądówpowszechnych(Dz.U.z2024r.poz.334zezm.),wcześniejart.1143k.p.c.
99Por.szerzejW.Bryl,Kodekscywilny…,t.1,red.Z.Resich,s.67.
100Por.A.Stefaniak,Onusprobandi…,s.15-16.
101Por.postanowienieSNz20.08.2020r.,IIIUK271/19,LEXnr3150259;wyrokSNz19.11.1997r.,IPKN375/97,LEXnr33567;wyrokSN
z12.01.1999r.,IPKN536/98,LEXnr36558.
102Por.wyrokSNz19.11.1997r.,IPKN375/97,LEXnr33567.
103Dz.U.z2022r.poz.2123zezm.
104Por.np.postanowienieSNz20.08.2020r.,IIIUK271/19,LEXnr3150259;wyrokSNz4.01.2008r.,IUK223/07,LEXnr442836;wyrokSN
z12.01.2011r.,IIPK129/10,LEXnr737385.
66
BartoszSzolc-Nartowski
