Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Konturek,Gastroenterologiaihepatologiakliniczna,Warszawa2006
ISBN83-200-3188-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2006
2
1.Symptomatologiachoróbukładupokarmowego
mująctermogenezęisekrecjęhormonów(np.hormonówtarczycy)zwiększających
wydatekenergetyczny.AktywnośćNPY-ergicznapodwzgórzaznajdujesiępodsil-
nymwpływemhamującymhormonuleptyny,wytwarzanejprzezadypocyty.
WzrostsekrecjileptynyhamujesekrecjęNPY(przezcohamujełaknienie)wpod-
wzgórzuiodwrotniespadekleptynemiinasilaaktywnośćneuronówNPY-ergicz-
nychwykazującychefektodwrotny,tj.zwiększającyłaknienie.Uważasię,żesekre-
cjaleptynyprzezadypocytylubośrodkowyukładnerwowyorazNPYprzezpod-
wzgórzetworząukładsprzężeniazwrotnego,czuwającegonadgospodarką
energetycznąustroju,apośrednioregulującegołaknienie.
Liczbapoznanychhormonówuczestniczącychwregulacjiłaknieniajestznacz-
na.Wśródnichwymienićnależygrelinę,insulinę,kortyzol,kortykoliberynę,tyreo-
liberynę,aminykatecholowe,glukagon,hormonytarczycy,melatoninę,somatosta-
tynę,białkopodobnedobiałkaAgouti,melanokortynę4,oreksynęiinne.Uczucie
łaknieniajestwynikiemkoncertowegowspółdziałaniaczynnikówhormonalnych,
humoralnychinerwowych.
Przyczynamibrakulubzmniejszeniałaknieniamogąbyć:
chorobyośrodkowegoukładunerwowego(nowotwory,chorobypsychiczne,
np.anorexianervosa);
jadyegzogenne(np.leki,nikotyna,rozpuszczalnikiorganiczne,nadużywanie
alkoholu,toksynybakteryjneitd.)działającesupresyjnienałaknienie(zapośrednic-
twemprzewodupokarmowegolubOUN);
jadyendogenne(jadymocznicowe,enterotoksyny,produktyrozpadutkanek
nowotworowychitd.);
zaburzeniametaboliczneiendokrynne(kwasicanieoddechowa,hiperkalce-
mia,odwodnienie,niedobórżelazalubwitamin,niedoczynnośćprzysadkiinadner-
czy);
chorobyprzewodupokarmowego(chorobyorganiczneżołądka,wątroby,
trzustkilubjelit,zaburzeniamotorykijelitlubdrógżółciowych)oraz
inneczynniki(nerwica,stanyemocjonalne,depresja,przyzwyczajeniadiete-
tyczne).
Różnicowanie.Brakłaknieniaumłodychkobietjestnajczęściejwyrazemja-
dłowstrętupsychicznego.Brakłaknieniaztowarzyszącymspadkiemmasyciałalub
gorączkąmożesugerowaćnowotworowąlubinfekcyjnąetiologiębrakułaknienia.
Wrozpoznaniuróżnicowymnależyuwzględnićwszystkieczynnikietiologiczne
wymienionewyżej.Zregułyukażdegochoregozupośledzonymłaknieniemza-
chodzipotrzebaprzeprowadzeniabadaniamoczu,badaniarentgenowskiegoklatki
piersiowej,ultrasonografii(USG)jamybrzusznej,badaniamorfologicznegokrwi,
opadaniakrwinekczerwonychioznaczeniakreatyninemii,parametrówgazome-
trycznychkrwiijonogramuosocza.Napodstawiewynikówtychbadańpracownia-
nychorazwywiadówkrystalizujesięokreślonakoncepcjadiagnostyczna.Wzależ-
nościodniejzakresbadańpracownianychnależyodpowiednioposzerzyć.
ZGAGA
Określenie.Podpojęciemzgagi(pyrosis)rozumiesiępaleniezamostkiem,które-
mumożetowarzyszyćuczucieobecnościkwasuwjamieustnej.