Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Konturek,Gastroenterologiaihepatologiakliniczna,Warszawa2006
ISBN83-200-3188-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2006
BÓLEBRZUCHA
Bólebrzucha
11
Określenie.Bólebrzuchamogąbyćwynikiempodrażnieńczuciowychnerwówso-
matycznychlubautonomicznych.Podrażnienienerwówukładuautonomicznego
jestprzyczynąbólówtrzewnych,anerwówukładusomatycznego–bólówsoma-
tycznych.
Etiopatogeneza.Przyczynamibólówtrzewnychsą:nagływzrostnapięciaścian
lubskurczmięśnigładkichnarządówwydrążonych(jelit)albodrógżółciowych
imoczowych,przewodówtrzustkowychorazwzrostnapięciatorebeknarządo-
wych.
Bóletrzewnemającharakterkolki,wiercącyiniesąściśleumiejscowione.Bóle
trzewnepromieniujądoobszarównależącychdotegosamegosegmentunerwowe-
go,cochorynarządtrzewny.Nasilająsięonewspoczynku,słabnązaśprzywyko-
nywaniuruchów(dlategochorzyzbólamitrzewnymisąniespokojni,motorycznie
pobudzeni).
Bólesomatycznesąspowodowanepodrażnieniemnerwówczuciowychotrzew-
nejściennej,krezki,ścianpowłokbrzusznychorazprzestrzenipozaotrzewnowej.
Największenasileniebólówsomatycznychwystępujewmiejscunajbardziejzmie-
nionymchorobowo,czylisądokładnieumiejscowione.Mająonecharakterostry
lubtępy,aleciągły(różniącsięodbólówtrzewnych,któremającharakterkolko-
wy).Ponadtobólesomatycznenasilająsięprzywykonywaniuruchów,dlategocho-
rzyprzebywająwbezruchu.
Przyczynąpodrażnieniaczuciowychnerwówtrzewnychlubsomatycznych
mogąbyćzmianyzapalnepochodzeniazakaźnego(bakterie,wirusy,pasożytyitp.)
iniezakaźnego(chorobyukładowe,reakcjealergiczne),czynnikichemiczne(sok
żołądkowylubtrzustkowy),niedokrwienie(zatorylubzakrzepynaczyń,stanyza-
palnenaczyń),nadmiernerozciągnięcieścianjelitlubtorebeknarządowych,ucisk
nanerw,zaburzeniametaboliczne(porfiria,hiperlipemia,kwasicaketonowa)ien-
dokrynne(przełomnadnerczowy)itd.
Bólebrzuchamogąbyćspowodowane:a)zmianamichorobowyminarządów
jamybrzusznej,b)zmianamichorobowyminarządówpołożonychpozajamą
brzuszną(narządyklatkipiersiowej,zewnętrznenarządypłciowe,zmianychorobo-
werdzeniakręgowegolubośrodkowegoukładunerwowego),c)czynnikamimeta-
bolicznymi,d)truciznamilublekamioraze)innymiczynnikami(reakcjealergicz-
ne,depresja,nerwica,przełomhemolityczny,chorobabornholmskaitd.).
Uwzględniającimplikacjeleczniczebólebrzuchanależypodzielićnaostre
iprzewlekłe.Zarównobóleostre,jakiprzewlekłemogąbyćspowodowaneczynni-
kamiumiejscowionymiwjamiebrzusznejlubpozaniąlubinnymiczynnikamiwy-
mienionymiwyżej.
Ostrybrzuch„chirurgiczny”
iostrybrzuch„internistyczny”
Różnicowanie.Wdiagnostyceistotneznaczeniemająwywiady,dokładnezbadanie
choregooglądaniem,obmacywaniemiosłuchiwaniemorazwynikibadańpracow-
nianych(badaniemorfologiczneibiochemicznekrwiimoczu,badanieultrasono-
