Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Konturek,Gastroenterologiaihepatologiakliniczna,Warszawa2006
ISBN83-200-3188-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2006
NUDNOŚCIIWYMIOTY
Nudnościiwymioty
5
Określenie.Nudności(nausea)oznaczająsubiektywnąchęćdowymiotowania.
Podpojęciemwymiotów(vomitus)należyrozumiećprocesgwałtownegowyrzuca-
niatreścipokarmowejzżołądkadojamyustnej.Najczęściejnudnościwyprzedzają
wymioty,chociażmogąwystępowaćniezależnieodsiebie.
Etiopatogeneza.Ponieważzarównonudności,jakiwymiotymogąpowstać
podwpływempodobnychczynnikówwyzwalających,przyjmujesię,żete2objawy
wywoływanesąpodobnymimechanizmami.Wspólnąaberracjączynnościowąnud-
nościiwymiotówjestspadeknapięciaiperystaltykiżołądka.Wymiotyspowodo-
wanesągwałtownymskurczemmięśnipowłokbrzusznychiprzepony,któremuto-
warzyszyrozkurczwpustuiskurczodźwiernika.Wtensposóbdochodzidowy-
pchnięciazawartościżołądkadoprzełykuijamyustnej.
Proceswymiotowaniaregulują2ośrodki:ośrodekwymiotnyumiejscowiony
wrdzeniuprzedłużonymorazstrefachemoreceptorowazlokalizowananadnieko-
moryczwartej.Pobudzenieośrodkawymiotnegomożezachodzićzapośrednic-
twem:a)dośrodkowychwłókienznarządówtrzewnychjamybrzusznej,b)narządu
przedsionkowegouchaśrodkowego,c)ośrodkówumiejscowionychwośrodkowym
układzienerwowymlubd)strefychemoreceptorowejumiejscowionejnadnieko-
moryczwartej.Receptory,którychstymulacjawywołujewymioty,zlokalizowane
sąnietylkownarządachjamybrzusznej,alerównieżwopłucnej,sercu,drogach
moczowych,macicyiośrodkowymukładzienerwowym.Tenfaktsprawia,żewy-
miotymogąwystępowaćnietylkowchorobachprzewodupokarmowego,alerów-
nieżwieluinnychnarządóworazwprzebieguzatrućendo-lubegzogennychiza-
burzeńmetabolicznych(tab.1.1).Wymiotymogąbyćprzyczynąpoważnychzabu-
rzeńgospodarkiwodno-elektrolitowej(odwodnienie,hipochloremia,hipokaliemia,
hiponatremia)ikwasowo-zasadowej(zasadowicahipokaliemiczna).
Różnicowanie.Wpostępowaniudiagnostycznymistotneznaczeniemająwy-
wiady(występowanieiczastrwaniawymiotów,wymiotyztowarzyszącymibólami
brzucha,głowylubinnychnarządów),wyglądiskładwymiocinorazwynikibada-
niaprzedmiotowegoibadańpracownianych(USGnarządówjamybrzusznej,ak-
tywnośćamylazyienzymówwskaźnikowychwątroby,bilirubinemiaitd.).Wtabeli
1.1przedstawiononajczęstszeprzyczynywymiotów.Ostrewymiotysąnajczęściej
spowodowanezatruciamipokarmowymilubostrymizakażeniamibakteryjnymi,
lubwirusowymi.Wymioty,którymtowarzysząsilnebólebrzucha,objawyzapale-
niaotrzewnejlubniedrożności,wymagająpilnejkonsultacjichirurgicznej.Przewle-
kłewymiotyspowodowanesąnajczęściejciążą,zwężeniemodźwiernikalubchoro-
bamiośrodkowegoukładunerwowego(guzmózgu,migrena,wymiotypsychogen-
ne).
Wpostępowaniudiagnostycznymnależywpierwszejkolejnościwykluczyć
wymiotywymagająceinterwencjichirurgicznej.Celemokreśleniaprzyczynywy-
miotówniechirurgicznychnierzadkopomocnamożebyćkonsultacjaneurologicz-
na,psychiatrycznalublaryngologiczna.
Zakresbadańpracownianychpotrzebnychdoustaleniaprzyczynywymiotów
zależnyjestodwstępnejkoncepcjidiagnostycznejopartejnawywiadachidokład-
nymzbadaniucałegochorego.
