Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
atazkoleimożeuleckonsolidacjiiprzybraćformępamięcidługotrwałej,
którejśladymogąsięprzechowaćnawetprzezkilkadziesiątlat.Zewzględunaza-
wartośćwyróżniasiępamięćdeklaratywną(np.faktów,zdarzeń,prawideł)
iproceduralną(wyuczoneczynnościruchowe,np.jazdanarowerze).
Mechanizmypamięciwciążsąpoznaneniedostatecznie,dlategobardzonie-
doskonałajesttakżeterapiazaburzeńprocesówpamięciowych(choróbotępiennych).
Pamięćkrótkotrwałamanaturęelektryczną,przerwanieskoordynowanejczynności
bioelektrycznejneuronów(np.elektrowstrząsy)powodujeutratępamięcidotyczącej
śladówpowstałychdokilkudziesięciuminutprzedzdarzeniem.Naturapamięcidłu-
gotrwałejjestbardziejtajemnicza.Koncepcjawiążącajązsynteząspecyficznych
peptydówzostałaniemalzupełniezarzucona,pozycjęwiodącązajmujeobecnieteo-
riaplastycznościsynaptycznej(jednymzjejtwórcówjestpolskineurofizjologJerzy
Konorski).Wyrazemtejplastycznościjestnp.długotrwałapotencjalizacjasynaptyczna
(ang.longtermpotentiation–LTP).Polegaonanadługotrwałymzwiększeniuodpo-
wiedzineuronównasilny(tężcowy)bodziecelektryczny.Obecnietrwająintensywne
badanianadgenomowąteoriąpamięci,zgodniezktórązmianyelektryczneindukują
mechanizmyprowadzącedozmianywekspresjigenówitworzenianowychbiałek,np.
receptorowychisynaptycznych.Procesmożeprzebiegaćzgodniezeschematem:
Bodziec?Aktywacja?Aktywacja?Aktywacja?Aktywacjagenu?Synteza
receptora
wtórnych
czynników
białek
przekaźników
transkrypcyjnych
Ważnąrolęwregulacjiuczeniasięipamięci,szczególnietzw.pamięciświeżej,
odgrywa–opróczkorymózgowej–strukturahipokampa(hippocampus),awkate-
goriachneuroprzekaźnictwa–neuronycholinergiczne,noradrenergiczne,glutama-
tergiczneiróżneukładypeptydowe.
Bardzosubiektywneitrudnedobadaniadoświadczalnegosązjawiskasu-
biektywnegoodczuwaniaflprzyjemności”orazzjawiskonastroju.Zaburzeniatychsta-
nówsącharakterystyczneszczególniedlachoróbafektywnych(depresjaendogenna).
Wkategoriachneuroprzekaźnikowychistotnąrolęwregulacjitychzjawiskodgrywają
neuronynoradrenergiczne,dopaminergiczne(awięckatecholaminowe)orazseroto-
ninergiczne,jakkolwiekproblemjestniewątpliwiebardziejzłożony.
Częśćszczegółowątegorozdziałurozpoczynająopisyzaburzeńwprzeważają-
cejczęścidotyczącychsferyruchowej.Mechanizmyregulacjiruchowejsązłożoneibar-
dziejszczegółowosąprzedstawionewpodręcznikachimonografiachzzakresuneu-
rofizjologii.Wypadawtymmiejscuwspomnieć,iżważnąfunkcjępełniąukładyigrupy
neuronówhamujących(hamulcowych)oddziałującychnaneuronyruchowezarówno
wrdzeniu,jakinaneuronyponadrdzeniowe.Wśródneuroprzekaźnikówineuro-
modulatorówzwiązanychztymiprocesaminajważniejszeto:kwasY-aminomasłowy
(GABA),glicyna,peptydyopioidowe.Wpływyaktywującesąnatomiastzwiązane
zwielomasubstancjamizarównozgrupyamin(aminykatecholowe),jakiaminokwa-
sów(aminokwasypobudzającetypukwasuglutaminowegoikwasuasparaginowego).
Złożoneprocesyruchowesągłówniezwiązanezukładempozapiramidowym,
wktórymszczególnąrolęodgrywadopaminergicznyukładnigrostriatalnyorazneu-
ronycholinergiczneiGABA-ergicznewewnątrzprążkowia.
PADACZKA
Podstawowąklinicznącechąpadaczkisąnapadydrgawek,będącewyrazem
patologiczniezwiększonejaktywnościposzczególnychgrupneuronów.Uważasiępo-
wszechnie,żejesttowynikuszkodzeniaprocesówhamowaniaregulującychczynność
90
