Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niektórzyautorzyprzypuszczają,żechorobaParkinsonajestzwiązanaze
wzrostemstężeniażelazawistocieczarnej.Punktemwyjściatejkoncepcjijestznana
rolażelazawpowstawaniuwolnegorodnikahydroksylowego(OH
.)wielokrotnie
aktywniejszegoniżanionhydroksylowyOH
–
.TworzonyjestonwreakcjiFentona:
Fe
2+
+H
2
O
2
?Fe
3+
+OH
–
+OH
.
Najnowszebadaniawykazały,żeznaczeniemanietylewzrostbezwzględny
stężeniażelazadwuwartościowegowistocieczarnej,ileraczejwzrostdostępnościżelaza
dlareakcjiFentona.Jegoźródłemmożebyćferrytyna,występującawobrębiesubstancji
czarnejwdużejilości,porównywalnejdoznajdującejsięwwątrobie.Zwracasięprzy
tymuwagęnaodmiennośćbudowyrdzeniaferrytynyzawierającegożelazo(2-krotnie
mniejszaśrednicaniżwferrytyniewątrobowejlubwsercu).Ferrytynajestbiałkiem
zbudowanymzłańcuchówciężkichilekkich,przyczymwferrytyniewątrobowejwystę-
pujeprzewagałańcuchówlekkich,awferrytyniemózgowej–ciężkich.Jestprawdopo-
dobne,żeferrytynamózgowastanowinietylkomagazynżelaza,lecztakżebierzeudział
wjegometabolizmieiuwalnianiu,m.in.dlawspomnianejreakcjiFentona.Źródłem
żelazadlatejreakcjimożebyćteżneuromelanina,mającadużezdolnościwychwyty-
waniajonówtegopierwiastka.Wartopodkreślić,żekomórkidopaminergiczne,które
ulegająuszkodzeniuizanikowiwchorobieParkinsona,zawierająneuromelaninę.
Badasięrolęczynnikówimechanizmówneuroprotekcyjnychiantyoksydacyj-
nych,któremogąmiećznaczenieterapeutyczneiprofilaktyczne.Ważnąrolęanty-
oksydacyjnąodgrywaglutation(GSH),tripeptydzłożonyzglicyny,cysteinyikwasu
glutaminowego,stanowionukładoksydoredukcyjnyichronikomórkiprzeddziała-
niemwolnychrodników.NiedobórGSHmożebyćjednymzistotnychpatomecha-
nizmówprowadzącychdochorobyParkinsona.Wiadomoponadto,żeniedobórGSH
powodujezaburzeniamagazynowaniaDAwpęcherzykachsynaptycznych,coprzy-
czyniasiędozwiększeniacytoplazmatycznegooksydacyjnegorozpadudopaminy,
zwytworzeniemproduktówtoksycznych.
ReceptoryglutaminianergicznetypuNMDA
Aminokwasyaktywujące,takiejakkwasglutaminowyiasparaginowy,odgry-
wająniezwykleważnąrolęwfunkcjimózguipatomechanizmiewieluzaburzeńukładu
nerwowego,wtymchorobyParkinsona.Istniejądowody,żejednymzważnychogniw
patomechanizmuchorobyjestnadmiernaczynnośćneuronówglutaminianergicznych,
działającychprzezreceptorNMDA,pochodzącychzjądraniskowzgórzowego(nucleus
subtalamicus)idocierającychdostrukturhamującychwobrębiegałkibladejisubstancji
czarnej(częścisiatkowatej).Następujenadmiernaaktywacjatychstruktur,którepo-
przezneuronyGABA-ergicznewpływająhamująconapołączeniawzgórzowo-korowe.
MechanizmtenmożetłumaczyćskutecznośćantagonistówNMDAwtłumieniunie-
którychobjawówchorobyParkinsona.AntagoniścireceptoraNMDAdziałająpodob-
niedoagonistówdopaminergicznych,wdoświadczeniachnazwierzętachnasilająprze-
mianędopaminywprążkowiuiosłabiająneurotoksycznośćmetamfetaminy.Warto
dodać,żewiększośćznanychlekówcholinolitycznychblokujereceptorNMDA(np.tri-
heksyfenidyl,procyklidyna,etopromazyna).WpatomechanizmiechorobyParkinsona
pewnąrolęodgrywaćmożetakżedysfunkcjaneuronównoradrenergicznych,szcze-
gólnieobszarulocuscoeruleus.Neuronytetoniczniepobudzająaktywnośćukładu
dopaminergicznegonigrostriatalnego,ichuszkodzenie(obserwowanewchorobiePar-
kinsona)prowadzidozmniejszeniauwalnianiasiędopaminywprążkowiu.
Transmisjaglutaminianergiczna,pozawspomnianąroląintegracyjnąmiędzy
jądramipodstawy,bierzeudziałwprocesachuczeniasię,pamięciorazneuroplastycz-
ności.Receptoryjonotropowedlakwasuglutaminowegomogąjednakbyćtakżeźród-
łemzmianneurodegeneracyjnych,cowystępujenp.wpadaczce,niedotlenieniuiuda-
102
