Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lżejszapostaćchoroby,SMAtypuIII,charakteryzujesięobecnościąwiększejliczby
kopiigenuSMN2,któreczęściowokompensująbrakprawidłowegogenuSMN1.Białko
SMN,onieznanejdotychczasfunkcji,wrazzinnymibiałkamitworzywielobiałkowy
kompleks,którywystępujezarównowcytoplazmie,jakijądrzekomórkowym.Selek-
tywneuszkodzenieukładunerwowo-mięśniowegowSMAsugeruje,żeróżnetypy
komórek,abyprzeżyć,wymagająróżnejilościbiałkaSMN.Szczególniedużezapotrze-
bowanienatobiałkowykazująneuronyruchowerogówprzednichrdzeniakręgowego.
TerapiagenowawSMAmożewprzyszłościpolegaćnawzmocnieniuekspresji
dodatkowychkopiigenuSMN2inazapobieganiualternatywnemuskładaniutego
genu.Wynikibadańdoświadczalnychprowadzonychnazwierzętachtransgenicznych
sąobiecujące.
CHOROBAALZHEIMERA
ChorobaAlzheimerajestnajczęstszązeznanychprzyczynotępienia–stanowi
ok.50–60%wszystkichtakichprzypadków(zob.teżrozdz.flEtiologiaipatomecha-
nizmychoróbośrodkowegoukładunerwowego”).Częstośćotępieniauosóbwwieku
60–64latwynosimniejniż1%.Odsetektenjednakznaczniesięzwiększawmiarę
starzenia:wwiekupowyżej84latwynosi24–33%.Starzeniesięmożnawięctuuznać
zanajbardziejoczywistyczynnikryzyka.Uosóbchorychdochodzidoutratypamięci,
występujązwłaszczatrudnościwzapamiętywaniuostatnichwydarzeń,brakuorientacji,
objawówpsychotycznych.Wpóźniejszychstadiachmogąwystępowaćogniskoweob-
jawyneurologiczne.Nierzadkodołączająsięafazja,dyzartriaiapraksja(trudnościlub
niemożnośćwykonywaniaruchówcelowych).Badanianeuroobrazującewykazująza-
nikkorymózgu,najbardziejzaznaczonywpłatachczołowych.
Wistocieszarejmózguobecnesątzw.płytkistarczeizwyrodnieniewłókienkowe
neuronów.Głównymskładnikiempłytekstarczychjestpeptyd–beta-amyloid(A;).Jest
onpochodnąbiałkaprekursorowegoamyloidu(ang.amyloidprecursorprotein–APP).
PeptydtenodgrywazasadnicząrolęwpatogeneziechorobyAlzheimera,atakżewotę-
pieniuobserwowanymwzespoleDowna.GenAPPzostałzlokalizowanynachromoso-
mie21q21,ajegomutacjewykrytowniektórychrodzinachdotkniętychchorobąAlz-
heimera;APP,awłaściwiejegometabolit,czylibeta-amyloid,gromadzisięwmózgu.
Wpatogenezierodzinnej,wczesnejpostacichorobyAlzheimeramogąrów-
nieżodgrywaćrolędwainnegeny:
1.
Genpreseniliny1(PSEN1)zlokalizowanynachromosomie14q24.3.Wykazanozwią-
zekpomiędzymutacjamiwtymgenieachorobąAlzheimeraowczesnympoczątku.
2.Genpreseniliny2(PSEN2)zlokalizowanynachromosomie1q31-42.Strukturage-
nówPSEN1iPSEN2jestpodobna.Ichproduktybiałkowesąwbudowanewbłonę
komórkową.
RodzinnapostaćchorobyAlzheimera,spowodowanamutacjamigenów
APP,PSEN1iPSEN2,dziedziczysięwsposóbautosomalnydominującyzpełną
penetracją;charakteryzujesięwczesnympoczątkiem–przed65.rż.Wśródprzy-
padkówrodzinnychnajczęstszajestmutacjawgeniePSEN1.Rodzinnapostaćchoroby
Alzheimerawystępujejednakrzadko–łącznaczęstośćwszystkichtrzechwymienio-
nychpostaciwpopulacjiogólnejwynosimniejniż0,1%.
GenapolipoproteinyE(ApoE)zlokalizowanonachromosomie19p13.2.Biał-
kotegogenumaróżnewłaściwości–m.in.tworzykompleksyzbeta-amyloidem.Ist-
niejątrzywariantyApoE:E2,E3iE4.
WprzypadkachchorobyAlzheimera,określanychjakopostaćspora-
dyczna,stwierdzonozwiązekpomiędzychorobąaallelemE4apolipoproteinyE
(APOE).Okazałosię,żeallelE4wpostaciheterozygotycznejzwiększaryzykozacho-
62
