Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czychorazzaburzeńregulacji”.Jeżelijednakuznajemy,iżupodstawrozwojukażdej
patologicznejzmianystrukturalnej(procesumorfologicznego)leżyzaburzenieregu-
lacjifunkcjinapoziomiemolekularnym,subkomórkowymlubkomórkowym,atakże,
jeślimówiącogólnieoprocesachregulacyjnych,mamynamyśliwszystkieichpoziomy
(odmolekularnegopointegracyjneprocesyregulacjiogólnoustrojowej),tocałośćtej
inextensoprzytoczonejdefinicjimożnasprowadzićdozaburzeńregulacjiikorelacji
funkcjiustroju(oczymjeszczeniżej–por.str.29–33).
HOMEOSTAZAIADAPTACJA
Zrozumienie,czymjestzdrowieichoroba,ułatwiająpojęciahomeostazyoraz
adaptacji(przystosowania).
HOMEOSTAZA
Homeostazajestzdolnościąustrojudoutrzymania,wdynamicznejrówno-
wadze,stałościśrodowiskawewnętrznego.Przezśrodowiskotorozumiemypłynze-
wnątrzkomórkowy(naktóryskładająsięgłówniepłynśródmiąższowyorazosocze
krwi).Granicestabilnościśrodowiskawewnętrznegosązastanawiającowąskie.Wwa-
runkachprawidłowejczynnościustrojuparametrycharakteryzującejegośrodowisko
wewnętrznepozostająmianowiciewzględniestałe,tj.ichoscylacjeutrzymująsię
wstosunkowowąskichgranicach.Stantakinazywamyrównowagąhomeo-
statyczną*.Itak,stężenieskładnikówmałocząsteczkowychpłynuśródmiąższowego
wahasięstosunkowoniewiele,podobniejakprężnośćtlenuidwutlenkuwęgla,
stężeniejonówwodorowych,ciśnienieosmotyczne,temperaturaitd.Płynśródmiąż-
szowypozostajewrównowadze(warunkowanejprzezprawidłoweprocesydyfuzji)
zosoczemkrwi,któregoskładiparametryfizykochemicznewahająsięwprawdzie,lecz
równieżtylkowstosunkowowąskichgranicach.Wymianawodyorazrozpuszczonych
wniejzwiązkówmałocząsteczkowychmiędzykrwiąprzepływającąprzeznaczynia
włosowateapłynemśródmiąższowym,wrazzprocesemstałegomieszaniakrwikrą-
żącej,zapewniająjednolitośćzarównoskładu,jaki(ussakóworazptaków)tempera-
tury.Cechytakpłynuśródmiąższowego,jakiosoczakrwiniemajązatemcharakteru
stagnacji:wręczprzeciwnie,możnatumówićorównowadzedynamicznej.Poszcze-
gólnesubstancjezjednejstronyprzedostająsiędopłynuśródmiąższowego,zdrugiej–
sązeńusuwane.Abyutrzymaćodpowiadającątejrównowadzestałośćśrodowiska
wewnętrznego,ustrójpowinienszybkowyrównywaćewentualneodchylenia.Doutrzy-
maniastałościśrodowiskawewnętrznegoprzyczyniająsięlicznenarządyiukłady.
Sprawnaregulacjaodczynówprzystosowawczychjestwięcpodstawązapewnienia
właściwejczynnościustroju.Warunkiemodpowiedniejodnowyśrodowiskawewnętrz-
negojestprzedewszystkimwydolnośćukładukrążenia.
Czynnikipatogenne(główniezmianyśrodowiskazewnętrznego)zmie-
rzajądozaburzeniarównowagiśrodowiskawewnętrznego,czemuprzeciwdziałają
stosownemechanizmyregulacyjne(np.wczasiewysiłkufizycznegonasilasięwenty-
lacjapłucizwiększapojemnośćminutowaserca).
*Niektórzyautorzymówiąorównowadzehomeodynamicznej,ponieważchodzituowy-
padkowąwieluzmiennychprocesów.
24
