Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wanąnaodmiennegenydocelowe.MutacjawgeniePAX6powodujewrodzonybrak
tęczówek(łac.aniridia),wrodzonąwadęokadziedziczącąsięwsposóbdominujący.
Abyokomogłosięprawidłowowykształcić,niezbędnyjestudziałobugenówPAX6.
Wyeliminowaniefunkcjijednegoznich(przezmutacjępowodującąutratęfunkcji
genu)powodujehaploidalnąniedostateczność(ang.haploinsuficiency)ibraktęczówki.
Różnemutacjewtymgenieprzyczyniająsięrównieżdoinnychzaburzeń
rozwojowychgałkiocznej,takichjakdystrofiarogówki,zaćmawrodzona,hipoplazja
plamkiżółtej,atakżeniektóremalformacjenerwówwzrokowych(aplazja,hipoplazja).
Odniedawnawiadomoponadto,żeheterozygotycznemutacjewgeniePAX6,oprócz
wyżejwymienionychwadnarząduwzroku,sąprzyczynątakżeniektórychwadośrod-
kowegoukładunerwowego,takichjakniedorozwójlubbrakspoidłaprzedniegomóz-
guorazwrodzonybrakszyszynki.Wbardzorzadkichprzypadkachhomozygotyczności
lubheterozygotycznościzłożonej(odmiennemutacjewparzegenówPAX6)stwier-
dzonobardzociężkie,letalnewadymózgu,związanezzaburzeniemmigracjiiróżni-
cowaniasięneuroblastów.
Dogrupygenówzawiadującychrozwojemorazróżnicowaniemsięzarodka
ipłodunależyrównieżgenbiałkasygnalnegosonichedgehog(zob.zespółSmitha-
-Lemliego-Opitza).
MUTACJA
Mutacjemogąprowadzićdozaburzeniawytwarzaniaproduktugenowego,
tzn.jegobrakubądźzmniejszeniailości,albodowytwarzanianieprawidłowegopro-
duktugenowego.Rodzajemutacjito:
–delecjaorozmiarachodjednejparyzasaddomegabaz;
–insercjaorazduplikacja;
–mutacjepunktowe:
.mutacjezmianysensukodugenetycznego–kodowanyaminokwaszostaje
zastąpionyprzezinnyprodukt,
.mutacjenonsensownezwiązanezzamianąkodonudlaokreślonegoami-
nokwasuprzezkodonstop,
.mutacjeskładania(ang.splicing),któreuszkadzająsygnałydlaskładania
odcinkóweksonów–intronów;
–zmianaramkiodczytu(ang.frameshift)spowodowanadelecją,insercjąlub
błędamiskładania;
–mutacjedynamiczne.
Utrataczęścilubcałościsekwencjinukleotydów,czylidelecja,możeobej-
mowaćodjednejparyzasaddoczęści,anawetcałegogenu,takjakwprzypadku
alfatalasemii.DelecjeczęścigenuwystępująwdystrofiimięśniowejtypuDuchenne’a
(DMD)orazBeckera(BMD).Douszkodzeniawytwarzaniaproduktugenowegomo-
gątakżeprowadzićinsercjeiduplikacje,mutacjepunktowe(zmianysensu),mutacje
nonsensowne,mutacjeskładaniaRNA,zmianyramkiodczytu.Mutacjezmianyramki
odczytuuszkadzająprawidłowytrójkowykodgenetyczny,dodająclubusuwającczęść
nukleotydów.Przykłademmutacjizuszkodzeniemramkiodczytulubbeztakiego
uszkodzeniajestdystrofiamięśniowatypuDuchenne’alubBeckera.Wciężkiejpostaci
dystrofii(DMD)wwynikuzmianyramkiodczytubrakjestproduktugenowego–
dystrofiny.Wpostacilżejszej(BMD)zzachowaniemramkiodczytuwytwarzanajest
nieprawidłowadystrofina.
Mutacjedynamicznepowtarzającychsię,tandemowychsekwencjitrójnukleo-
tydówrównieżuszkadzająwytwarzanieproduktówgenowych.Mutacjedynamicznesą
51
