Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rycina4.3.
Schematprocesówtranskrypcjiitranslacji.SekwencjaDNAzawierającaegzonyiintronyjestprze-
pisywananapierwotnytranskrypt(hnRNA).Wprocesiecięciaiskładaniaintronysąwycinane
ipowstajemRNA,którystanowimatrycędosyntezybiałka.SekwencjeUTRnakońcu5’i3’przed
kodonami–inicjacyjnymistop–niepodlegajątranslacji.
MECHANIZMYEPIGENETYCZNE
Genetykamolekularnazajmujesięwgłównejmierzezmianamisekwencjinukleo-
tydówwobrębieDNA,którewiążąsięzpatologiąróżnychgenetycznieuwarunkowanych
chorób.Należyjednaktakżepamiętaćodziedzicznychzmianachwstrukturzechroma-
tynyiekspresjigenów,któremogąbyćprzekazywaneprzezokreślonąkomórkędoko-
mórekpotomnych–zmianach,któreokreślasięobecniejakoepigenetyczne(niezwiąza-
nezezmianamisekwencjinukleotydówwDNA).Chociażwszystkiekomórkidanego
organizmusąwyposażonezasadniczowDNAoidentycznejsekwencji,tojednakwpo-
szczególnychnarządachiróżnychtypachkomórekekspresjiulegająodmienneflzestawy”
genów.Epigenetycznemechanizmydecydująteżozmiennościprofiluekspresjiposzcze-
gólnychgenówwprocesierozwoju.Możnawięcmówićoistnieniudynamicznegopro-
gramuekspresjigenówkontrolowanegoepigenetycznie.Epigenetycznezaprogramowanie
komórekmożewięcbyćodwracalne–profilekspresjigenów,szczególniewnajwcześ-
niejszychstadiachrozwojuzarodka,musiulegaćzmianom,tzn.przeprogramowywaniu.
Jużoddawnazaobserwowano,żewobrębiechromosomówistniejąregiony,
określanejakoeuchromatyczneiheterochromatyczne,ajesttozwiązanezezróżni-
cowanymwzoremmetylacjiimodyfikacjąhistonów,cozkoleijestskorelowane
zaktywnościąlubbrakiemaktywnościposzczególnychgenówznajdującychsięwtych
regionach.Obserwacjetesprawiły,żepowstałakoncepcjaswoistegoflkoduepigene-
tycznego”,określającegostanchromatynyorazzwiązanąznimekspresjęlubbrak
ekspresjiposzczególnychgenów.Złożonysystempamięciepigenetycznejjestzwiązany
nietylkozmetylacjąDNA,aletakżezistnienieminnychmechanizmów,takichjak
funkcjaniedawnoodkrytychgrupbiałekpolycombitrithorax,którychzadaniemjest
utrzymywaniechromatynywstaniewyciszenia.Wykazanorównież,żekrótkieczą-
steczkiinterferencyjnegoDNA(RNAi)wkształciespinekdowłosów(ang.hairpin
RNAs)odgrywająważnąrolęwtworzeniusięheterochromatyny,cojestrównoznaczne
zepigenetycznymwyciszeniem(patrzdalej).
47
