Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.ZABURZENIAUKŁADÓW
REGULACYJNYCHUSTROJU
OŚRODKOWYUKŁADNERWOWY
ZABURZENIANAJWAŻNIEJSZYCHFUNKCJIUKŁADUNERWOWEGO
AndrzejOpuchlik
WSTĘP
Pomimoogromnegopostępunaukfizjologicznych,organizmludzkiwciążza-
zdrośniestrzeżewieluswoichtajemnicprzednaszympoznaniem,azbioremnajwięk-
szejliczbyzagadeknadalpozostajeukładnerwowy.Wydawaćsięmożerzecząpara-
doksalną,żeoileprocesyzachodzącewnimnapoziomiekomórkowymstająsiędla
nascorazbardziejzrozumiałe(m.in.dziękipostępombiologiimolekularnej),otyle
jegoogromnazłożonośćstrukturalna(neurofizjolodzyniesązgodninawetcodoprzy-
bliżonejliczbykomórektworzącychośrodkowyukładnerwowy)inieprawdopodobna
wprostsprawnośćfunkcjonalnapozostawiająnaswciążzakłopotanychwobecjego
niedomagańipełnychpodziwudlajegomożliwości.
Ośrodkowyukładnerwowy(OUN),któryjeststrukturąwpełniintegralną,
zwykłotraktowaćsięjednocześniejakozbiórjednostekipodjednostekposiadających
wymiernąautonomię,zarządzającychokreślonymifunkcjami.Elementytesąutworzo-
nezeskupisk(jąder)pojedynczychkomórek,które–wchodzącwskładstrukturoróż-
nymstopniukomplikacjiizakresiewykonywanychzadań–kreująukładylubośrodki
związanewspólnymzakresemfunkcji.Przyzałożeniu,żenajlepszymwskaźnikiemzło-
żonościukładujestopóźnienie(latencja)towarzysząceprzypisanymmuczynnościom,
którewyrażasumarycznądrogęimpulsunerwowegopoobszarachsiecineuronalnych,
możemywyróżnićośrodkiostosunkowoprostej,częstotakżedobrzepoznanejbudo-
wie(np.łukodruchowy),jakrównieżniezmiernieskomplikowane,niepoddającesię–
jakdotychczas–bezpośredniemupoznaniu,częstobędąceprzedmiotemwieluspeku-
lacjiihipotez(przedewszystkimczynnościintelektualne,np.uczeniesię).
RUCH
Układruchu(zob.teżrozdz.15)jestzespołemwielustrukturanatomicznych,wharmo-
nijnysposóbwspółpracującychzesobą.Efektamitejwspółpracysą:
1)właściwenapięciemięśniowe,umożliwiającewnaturalnysposóbutrzymaniesylwetki
ciaławbrewsiłomciążenia,
2)równowagapomiędzyantagonistycznymigrupamimięśni,pozwalającanamnaprzyjęcie
dowolnejzmożliwych,biernejpozycji(przyczymzaznaczyćnależy,żejeślizjakichś
65
