Pediatria TOM I - II

Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Marek Kulus

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-5661-7

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

1111

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kawalec, Wanda; Grenda, Ryszard; Kulus, Marek. Pediatria TOM I - II. Red. . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018, 1111 s. ISBN 978-83-200-5661-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kawalec, W.

A1 Grenda, R.

A1 Kulus, M.

T1 Pediatria TOM I - II

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2018

SN 978-83-200-5661-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 198627, author = "Kawalec, Wanda and Grenda, Ryszard and Kulus, Marek", editor = "", title = "Pediatria TOM I - II", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2018", address = "", isbn = "978-83-200-5661-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kawalec, Wanda

AU - Grenda, Ryszard

AU - Kulus, Marek

ED -

TI - Pediatria TOM I - II

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2018

SN - 978-83-200-5661-7

ER -

Netografia (standard APA):

Kawalec, Wanda; Grenda, Ryszard; Kulus, Marek. Pediatria TOM I - II [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018 [dostęp: 06 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/pediatria-tom-i---ii-wanda-kawalec-ryszard-grenda-198627.

pediatria, żywienie dzieci, choroby okresu rozwojowego, rozwój fizyczny dzieci, rozwój psychiczny dzieci, badanie pediatryczne, normy w pediatrii

Nowe wydanie klasycznego podręcznika pediatrii o ugruntowanej pozycji na polskim rynku wydawniczym. Autorzy, znani i cenieni specjaliści pediatrii i dziedzin pokrewnych, gwarantują wysoki poziom merytoryczny i aktualny stan wiedzy.

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-5661-7

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

1111

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz autorów4
Przedmowa8
1. Rozwój fizyczny oraz motoryczny dzieci i młodzieży24
1.1. Rozwój osobniczy – podstawowe pojęcia24
1.1.1. Sfery rozwoju i ich wzajemny związek24
1.1.2. Dojrzałość24
1.2. Rozwój fizyczny25
1.1.3. Etapy w rozwoju osobniczym25
1.2.1. Aspekty rozwoju fizycznego25
1.2.2. Czynniki wpływające na rozwój fizyczny dzieci i młodzieży27
1.2.3. Metody oceny rozwoju fizycznego28
1.2.4. Długookresowe tendencje przemian w rozwoju fizycznym31
1.2.5. Zaburzenia w rozwoju fizycznym dzieci i młodzieży31
1.3. Rozwój motoryczny33
1.3.1. Charakterystyka rozwoju motorycznego w wieku rozwojowym33
1.3.2. Czynniki wpływające na rozwój motoryczny w dzieciństwie34
1.3.3. Metody oceny rozwoju motorycznego dzieci i młodzieży35
1.4. Charakterystyka rozwoju fizycznego i motorycznego w poszczególnych okresach wieku rozwojowego36
1.4.1. Okres noworodkowy36
1.4.2. Okres niemowlęcy36
1.4.3. Okres poniemowlęcy37
1.4.4. Okres przedszkolny37
1.4.5. Młodszy wiek szkolny38
1.4.6. Okres dojrzewania płciowego38
1.4.7. Okres młodzieńczy41
2. Rozwój psychiczny dziecka42
2.1. Rozwój dziecka i jego kryteria42
2.2. Przebieg rozwoju i mechanizmy zmian42
2.1.1. Rozwój jako przyrost ilościowy42
2.1.2. Rozwój jako osiąganie standardów42
2.1.3. Rozwój jako ukierunkowane zmiany jakościowe42
2.2.1. Zmiany zachodzące w różnych sferach i ich integracja42
2.3. Charakterystyka rozwoju psychicznego w kolejnych okresach życia43
2.2.2. Dynamika rozwoju, przebieg i kierunki zachodzących zmian43
2.3.1. Okres prenatalny43
2.3.2. Okres noworodkowy43
2.3.3. Okres niemowlęcy44
2.3.4. Wczesne dzieciństwo44
2.3.5. Okres przedszkolny45
2.3.6. Młodszy wiek szkolny45
2.3.7. Okres dorastania46
2.3.8. Dorosłość46
2.4. Psychologiczna diagnoza rozwoju47
2.4.1. Diagnoza psychologiczna a diagnoza medyczna47
2.4.2. Narzędzia oceny rozwoju a metody diagnozy psychologicznej47
3. Żywienie dzieci zdrowych50
3.1. Zapotrzebowanie energetyczne50
3.2. Zapotrzebowanie na białko50
3.3. Zapotrzebowanie na tłuszcze51
3.4. Zapotrzebowanie na węglowodany51
3.5. Zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne51
3.5.1. Zapotrzebowanie na witaminy51
3.6. Karmienie naturalne52
3.5.2. Zapotrzebowanie na wapń i fosfor52
3.6.1. Porównanie składu mleka kobiecego z mlekiem krowim53
3.6.2. Właściwości ochronne pokarmu kobiecego54
3.6.3. Zalety karmienia naturalnego54
3.6.4. Wskazania i przeciwwskazania do karmienia naturalnego54
3.7. Karmienie sztuczne niemowląt55
3.7.1. Mieszanki początkowe55
3.7.2. Mieszanki następne55
3.8. Zalecenia dotyczące dzieci w wieku 1–3 lat56
3.9. Piramida zdrowego żywienia dzieci i młodzieży56
3.7.3. Pokarmy uzupełniające56
4. Diagnostyka prenatalna58
4.1. Badania USG59
4.2. Badania w 11.–13. tygodniu życia płodowego60
4.3. Biochemiczne testy skriningowe64
4.4. Badania w 18.–22. tygodniu życia płodowego66
4.5. Diagnostyka kardiologiczna67
4.5.1. Wskazania do badania echokardiograficznego płodu68
4.6. Rezonans magnetyczny69
4.7. Prenatalne badania inwazyjne70
4.8. Przykładowe anomalie w diagnostyce prenatalnej72
4.8.1. Patologia I trymestru ciąży72
4.9. Ocena przedporodowa – III trymestr ciąży74
4.8.2. Patologia II trymestru ciąży74
4.10. Okres okołoporodowy76
4.11. Terapia płodu78
4.12. Poród noworodka z wadą serca wykrytą prenatalnie79
5. Badanie pediatryczne dziecka81
5.1. Charakter badania81
5.2. Badanie podmiotowe – wywiad pediatryczny81
5.3. Badanie przedmiotowe dziecka82
5.3.1. Zasady przeprowadzania badania przedmiotowego82
5.3.2. Oglądanie pacjenta82
5.4. Ocena stanu ogólnego i rozwoju fizycznego83
5.3.3. Badanie palpacyjne83
5.3.4. Opukiwanie83
5.3.5. Osłuchiwanie83
5.4.1. Stan ogólny83
5.4.2. Charakterystyka wybranych objawów klinicznych84
5.4.3. Ocena stanu ogólnego noworodka i jego dojrzałości morfologicznej87
5.5. Badanie powłok ciała88
5.5.1. Skóra88
5.5.2. Przydatki skóry89
5.5.3. Obrzęki89
5.6. Badanie głowy90
5.6.1. Oglądanie głowy90
5.6.2. Badanie palpacyjne głowy90
5.6.3. Osłuchiwanie głowy91
5.6.4. Badanie nosa, jamy ustnej, gardła i uszu91
5.7. Badanie szyi95
5.6.5. Badanie narządu wzroku95
5.7.1. Badanie tarczycy95
5.8. Badanie węzłów chłonnych96
5.7.2. Ocena naczyń szyjnych96
5.9. Badanie układu oddechowego97
5.9.1. Wywiad i charakterystyka wybranych objawów chorobowych97
5.9.2. Odrębności badania układu oddechowego u dzieci99
5.10. Układ krążenia102
5.10.1. Badanie podmiotowe układu krążenia102
5.10.2. Badanie przedmiotowe serca102
5.11. Badanie jamy brzusznej106
5.10.3. Badanie naczyń106
5.11.1. Badanie podmiotowe106
5.11.2. Badanie przedmiotowe107
5.12. Badanie układu moczowo-płciowego112
5.12.1. Badanie podmiotowe112
5.12.2. Badanie przedmiotowe112
5.13. Badanie narządu ruchu113
5.13.1. Oglądanie – postawa ciała113
5.13.2. Badanie podmiotowe i przedmiotowe narządu ruchu115
5.14. Badanie neurologiczne117
5.14.1. Ocena rozwoju psychoruchowego117
5.14.2. Badanie neurologiczne117
5.14.3. Praktyczne wykonanie badania neurologicznego i niektórych odruchów118
5.15. Ocena rozwoju fizycznego dziecka – pomiary antropometryczne120
5.16. Dokumentacja medyczna121
5.15.1. Masa ciała121
5.15.2. Długość ciała (wzrost)121
5.15.3. Inne pomiary121
5.17. Badania profilaktyczne i bilanse zdrowia dzieci i młodzieży122
6. Genetyczne uwarunkowania chorób126
6.1. Wprowadzenie126
6.2. Udział czynników genetycznych w etiopatogenezie chorób126
6.3. Częstość występowania chorób genetycznych126
6.4. Molekularne podstawy dziedziczenia127
6.4.1. Struktura i funkcja DNA127
6.4.2. Geny mitochondrialne128
6.4.3. Patologia molekularna129
6.4.4. Struktura i funkcja chromosomów130
6.5. Zasady diagnostyki chorób genetycznych131
6.4.5. Mitoza i mejoza131
6.6. Metody analizy genomu człowieka do celów klinicznych132
6.6.1. Metody analizy DNA133
6.6.2. Metody badania chromosomów135
6.7. Choroby monogenowe138
6.6.3. Testy genetyczne138
6.7.1. Choroby autosomalne dominujące138
6.7.2. Choroby autosomalne recesywne139
6.7.3. Choroby sprzężone z chromosomem X140
6.8. Aberracje chromosomowe142
6.8.1. Zespoły będące wynikiem aberracji chromosomów autosomalnych143
6.9. Choroby kompleksowe (wieloczynnikowe)150
6.10. Inne rodzaje genetycznych uwarunkowań chorób151
6.10.1. Choroby uwarunkowane mutacjami w genomie mitochondrialnym151
6.11. Profilaktyka i leczenie chorób genetycznych152
6.10.2. Rodzicielskie piętno genomowe152
6.11.1. Poradnictwo genetyczne153
7. Choroby okresu noworodkowego156
7.1. Zasady resuscytacji noworodka156
7.1.1. A – udrożnienie dróg oddechowych157
7.1.2. B – wentylacja157
7.1.3. C – masaż zewnętrzny serca158
7.1.4. D – leki158
7.2. Układ oddechowy159
7.2.1. Rozwój płuc159
7.2.2. Zespół zaburzeń oddychania159
7.2.3. Dysplazja oskrzelowo-płucna163
7.2.4. Odma opłucnowa u noworodka165
7.2.5. Bezdechy166
7.2.6. Zespół aspiracji smółki166
7.2.7. Zapalenie płuc u noworodka167
7.2.8. Przemijający szybki oddech noworodka168
7.3. Układ krążenia169
7.3.1. Odrębności układu krążenia w okresie noworodkowym169
7.3.2. Niewydolność krążenia z powodów innych niż wada serca170
7.3.3. Przetrwały przewód tętniczy u noworodków urodzonych przedwcześnie173
7.4. Układ nerwowy175
7.4.1. Rozwój ośrodkowego układu nerwowego175
7.4.2. Krwawienia okołokomorowe i dokomorowe, zawał przykomorowy, krwawienia śródmiąższowe176
7.4.3. Leukomalacja okołokomorowa177
7.4.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u noworodka179
7.4.5. Okołoporodowa encefalopatia niedokrwienno-niedotlenieniowa180
7.4.6. Mózgowe porażenie dziecięce182
7.5. Narządy zmysłów184
7.5.1. Retinopatia wcześniaków184
7.5.2. Zanik nerwu wzrokowego184
7.5.3. Zasady badań przesiewowych słuchu u noworodków185
7.5.4. Niedosłuch185
7.6. Układ pokarmowy186
7.6.1. Rozwój układu pokarmowego186
7.6.2. Specyfika przewodu pokarmowego noworodka186
7.6.3. Nietolerancja żywienia u noworodka186
7.6.4. Żywienie noworodków urodzonych przedwcześnie i urodzonych o czasie186
7.6.5. Refluks żołądkowo-przełykowy u noworodków188
7.6.6. Martwicze zapalenie jelit188
7.6.7. Atrezja przełyku192
7.6.8. Atrezja dwunastnicy192
7.6.9. Atrezja jelita czczego i krętego192
7.7. Żółtaczka fizjologiczna noworodka193
7.6.10. Niedrożność smółkowa jelita193
7.6.11. Niedokonany zwrot jelit193
7.6.12. Znaczenie diagnostyki obrazowej w wadach przewodu pokarmowego wywołujących niedrożność193
7.8. Zakażenia okresu noworodkowego194
7.8.1. Zakażenia wewnątrzmaciczne194
7.8.2. Zakażenie Streptococcus agalactiae (grupa B)196
7.8.3. Zakażenia wrodzone (TORCHS)196
7.8.4. Zakażenia późne (szpitalne)197
7.8.5. Posocznica noworodków198
7.9. Układ moczowy199
7.9.1. Zakażenie układu moczowego u noworodków199
7.9.2. Ostra niewydolność nerek u noworodka200
7.10. Zespół nagłej śmierci202
7.11. Noworodek z hipotrofią203
8. Wrodzone wady metabolizmu205
8.1. Zasady diagnostyki i leczenia wrodzonych wad metabolizmu205
8.1.1. Noworodkowy skrining populacyjny205
8.1.2. Zespół intoksykacji206
8.1.3. Dziecko wiotkie206
8.1.4. Zespół Reye’o-podobny206
8.1.5. Hipoglikemia206
8.1.6. Encefalopatia padaczkowa207
8.1.7. Kwasica metaboliczna207
8.2. Zaburzenia metabolizmu aminokwasów208
8.1.8. Hiperamonemia208
8.1.9. Inne nieprawidłowe objawy kliniczne208
8.2.1. Acydurie organiczne208
8.2.2. Hiperamonemie wrodzone211
8.2.3. Zaburzenia metabolizmu fenyloalaniny i tyrozyny213
8.2.4. Zaburzenia metabolizmu aminokwasów rozgałęzionych215
8.2.5.. Zaburzenia metabolizmu aminokwasów siarkowych i kobalaminy215
8.2.6. Zaburzenia metabolizmu glicyny – hiperglicynemia nieketotyczna216
8.2.7. Zaburzenia transportu aminokwasów – lizynuryczna nietolerancja białka216
8.2.8. Zaburzenia metabolizmu biotyny – deficyt biotynidazy216
8.3. Zaburzenia metabolizmu energetycznego217
8.3.1. Choroby mitochondrialne217
8.3.2. Zaburzenia utleniania kwasów tłuszczowych i ketogenezy218
8.3.3. Zaburzenia biosyntezy i transportu kreatyny221
8.4. Zaburzenia metabolizmu węglowodanów223
8.4.1. Zaburzenia metabolizmu galaktozy i fruktozy223
8.4.2. Glikogenozy224
8.4.3. Zaburzenia glikolizy, cyklu Krebsa i glukoneogenezy226
8.5. Zaburzenia metabolizmu pentozy227
8.5.1. Deficyt transaldolazy227
8.6. Zaburzenia metabolizmu lipoprotein228
8.5.2. Deficyt izomerazy rybozo-5-fosforanowej228
8.6.1. Hipolipoproteinemie i hiperlipoproteinemie228
8.6.2. Hipercholesterolemia rodzinna228
8.7. Choroby lizosomalne229
8.7.1. Mukopolisacharydozy230
8.7.2. Sfingolipidozy232
8.7.3. Deficyt lizosomalnej kwaśnej lipazy235
8.7.4. Mukolipidozy235
8.7.5. Oligosacharydozy235
8.8. Choroby peroksysomalne236
8.7.6. Ceroidolipofuscynozy neuronalne236
8.8.1. Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X236
8.9. Zaburzenia metabolizmu puryn i pirymidyn237
8.9.1. Zespół Lescha-Nyhana237
8.10. Wrodzone zaburzenia glikozylacji238
8.11. Zaburzenia neurotransmisji238
8.9.2. Deficyt liazy adenylobursztynianowej238
8.11.1. Zaburzenia metabolizmu amin biogennych239
8.11.2. Zaburzenia metabolizmu kwasu γ-aminomasłowego239
8.11.3. Zaburzenia metabolizmu pirydoksyny239
9. Choroby układu oddechowego241
9.1. Rozwój i patofizjologia układu oddechowego241
9.1.1. Rozwój układu oddechowego w życiu płodowym241
9.1.2. Charakterystyka i odrębności budowy układu oddechowego u dzieci242
9.1.3. Badania czynnościowe układu oddechowego242
9.2. Symptomatologia chorób układu oddechowego244
9.2.1. Kaszel244
9.2.2. Duszność246
9.2.3. Świszczący oddech247
9.2.4. Bezdech248
9.2.5. Ból w klatce piersiowej249
9.2.6. Krwioplucie249
9.3. Zakażenia układu oddechowego250
9.3.1. Zapalenie oskrzeli250
9.3.2. Zapalenie oskrzelików251
9.3.3. Zapalenie płuc253
9.3.4. Płyn w jamie opłucnej258
9.3.5. Ropień płuc260
9.3.6. Gruźlica262
9.3.7. Mykobakteriozy266
9.3.8. Grzybice płuc267
9.3.9. Choroby pasożytnicze układu oddechowego269
9.4. Choroby przewlekłe układu oddechowego270
9.4.1. Wady wrodzone układu oddechowego270
9.4.2. Przewlekła choroba płuc273
9.4.3. Zespół dyskinetycznych rzęsek274
9.4.4. Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate)274
9.4.5. Rozstrzenie oskrzeli278
9.4.6. Śródmiąższowe choroby płuc280
9.4.7. Choroby śródmiąższowe wieku niemowlęcego284
9.4.8. Choroby ogólnoustrojowe powodujące zmiany w układzie oddechowym285
9.4.9. Odczyny polekowe287
9.4.10. Nowotwory układu oddechowego288
9.5. Inne choroby układu oddechowego290
9.5.1. Odma opłucnowa290
9.5.2. Niewydolność oddychania292
10. Choroby układu krążenia295
10.1. Diagnostyka Chorób Układu Krążenia U Dzieci295
10.2. Symptomatologia kliniczna chorób układu krążenia u dzieci296
10.2.1. Badanie podmiotowe296
10.2.2. Badanie przedmiotowe296
10.3. Metody diagnostyczne w kardiologii dziecięcej298
10.3.1. Zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej298
10.3.2. Badanie elektrokardiograficzne (EKG)299
10.3.3. Badanie echokardiograficzne300
10.3.4. Badanie radioizotopowe301
10.3.5. Diagnostyczne cewnikowanie serca301
10.3.6. Tomografia komputerowa (TK)301
10.3.7. Rezonans magnetyczny (MR)302
10.4. Zmiany w układzie krążenia po urodzeniu303
10.4.1. Krążenie płodowe, krążenie przejściowe i krążenie u noworodka303
10.4.2. Przetrwałe nadciśnienie płucne303
10.5. Wrodzone wady serca304
10.5.1. Częstość występowania i etiologia wrodzonych wad serca u dzieci304
10.5.2. Diagnostyka prenatalna wrodzonych wad serca305
10.5.3. Przetrwały przewód tętniczy306
10.5.4. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej307
10.5.5. Ubytek przegrody międzykomorowej308
10.5.6. Ubytek przegrody przedsionkowo-komorowej (kanał przedsionkowo-komorowy)311
10.5.7. Przewodozależne wrodzone wady serca312
10.5.8. Przełożenie wielkich pni tętniczych313
10.5.9. Koarktacja aorty316
10.5.10. Przerwanie ciągłości łuku aorty318
10.5.11. Zwężenie drogi odpływu lewej komory318
10.5.12. Zespół hipoplazji lewego serca321
10.5.13. Całkowity nieprawidłowy płucny spływ żylny322
10.5.14. Atrezja zastawki trójdzielnej324
10.5.15. Zwężenie drogi odpływu prawej komory326
10.5.16. Tetralogia Fallota328
10.5.17. Atrezja drogi odpływu prawej komory z ubytkiem przegrody międzykomorowej330
10.5.18. Atrezja drogi odpływu prawej komory bez ubytku przegrody międzykomorowej332
10.5.19. Wspólny pień tętniczy334
10.5.20. Anomalia Ebsteina335
10.5.21. Wrodzone wady zastawki dwudzielnej336
10.6. Niewydolność serca338
10.7. Zaburzenia rytmu serca341
10.7.1. Metody diagnostyczne w rozpoznawaniu zaburzeń rytmu serca341
10.7.2. Zaburzenia czynności węzła zatokowo-przedsionkowego341
10.7.3. Bloki przedsionkowo-komorowe343
10.7.4. Zaburzenia przewodzenia śródkomorowego345
10.7.5. Napadowy częstoskurcz nadkomorowy i przedsionkowo-komorowy346
10.7.6. Trzepotanie przedsionków349
10.7.7. Migotanie przedsionków350
10.7.8. Komorowe zaburzenia rytmu serca351
10.7.9. Kanałopatie353
10.7.10. Leczenie komorowych zaburzeń rytmu serca356
10.8. Choroby mięśnia sercowego358
10.8.1. Zapalenie mięśnia sercowego358
10.8.2. Klasyfikacja kardiomiopatii u dzieci360
10.8.3. Kardiomiopatia rozstrzeniowa360
10.8.4. Kardiomiopatia przerostowa361
10.8.5. Kardiomiopatia restrykcyjna363
10.8.6. Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory363
10.9. Zmiany w układzie krążenia w chorobie kawasakiego365
10.10. Infekcyjne zapalenie wsierdzia366
10.11. Nadciśnienie płucne370
10.12. Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży – zasady diagnostyki i leczenia371
10.12.1. Definicje i klasyfikacja nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży371
10.12.2. Normy ciśnienia tętniczego372
10.12.3. Problemy interpretacyjne372
10.12.4. Epidemiologia nadciśnienia tętniczego u dzieci372
10.12.5. Etiologia nadciśnienia tętniczego u dzieci373
10.12.6. Wskazania do badań przesiewowych373
10.12.7. Postępowanie diagnostyczne373
10.12.8. Ogólne zasady leczenia nadciśnienia tętniczego374
10.12.10. Wtórne postacie nadciśnienia tętniczego375
10.12.9. Nadciśnienie tętnicze pierwotne375
10.12.11. Nadciśnienie tętnicze z nagłymi i pilnymi wskazaniami do leczenia379
10.12.12. Nadciśnienie tętnicze u noworodka380
10.12.13. Nadciśnienie tętnicze monogenowe382
11. Gastroenterologia384
11.1. Metody diagnostyczne w gastroenterologii384
11.1.1. Badania endoskopowe384
11.2. Choroby przewodu pokarmowego385
11.1.2. Dwudziestoczterogodzinna pH-metria przełyku385
11.1.3. Wodorowy test oddechowy385
11.2.1. Refluks żołądkowo-przełykowy; choroba refluksowa przełyku; przepuklina rozworu przełykowego385
11.2.2. Kwasochłonne zapalenie błony śluzowej przełyku387
11.2.3. Achalazja wpustu388
11.2.4. Zapalenie błony śluzowej żołądka i choroba wrzodowa389
11.2.5. Biegunka ostra390
11.2.6. Biegunka przewlekła391
11.2.7. Zaburzenia wchłaniania jelitowego (zespół złego wchłaniania)392
11.2.8. Niewydolność jelit, zespół krótkiego jelita393
11.2.9. Celiakia (enteropatia glutenozależna, choroba trzewna)396
11.2.10. Alergia pokarmowa i nietolerancje pokarmowe397
11.2.11. Zespół rozrostu bakteryjnego (zespół ślepej pętli)400
11.2.12. Enteropatia z utratą białka (enteropatia wysiękowa)401
11.2.13. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego402
11.2.14. Choroba Leśniowskiego-Crohna404
11.2.15. Choroba Hirschsprunga405
11.2.16. Wymioty406
11.3. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego408
11.3.1. Zaburzenia czynnościowe u niemowląt i małych dzieci (0–4 lat)408
11.3.2. Zaburzenia czynnościowe występujące u dzieci i młodzieży (4–15 lat)410
11.4. Polipy jelita grubego413
11.4.1. Polipy młodzieńcze413
11.4.2. Młodzieńcza polipowatość rodzinna414
11.4.3. Zespół Peutza-Jeghersa415
11.4.4. Rodzinna polipowatość gruczolakowata415
11.5. Ciała obce i krwawienia z przewodu pokarmowego416
11.4.5. Zespół Gardnera416
11.5.1. Ciało obce w przewodzie pokarmowym417
11.5.2. Krwawienie z przewodu pokarmowego418
11.6. Choroby wątroby420
11.6.1. Cholestaza niemowlęca420
11.6.2. Zespół Alagille’a423
11.6.3. Postępująca rodzinna cholestaza wewnątrzwątrobowa425
11.6.4. Zarośnięcie przewodów żółciowych426
11.6.5. Torbiele dróg żółciowych427
11.6.6. Niedobór α1-antytrypsyny (niedobór α1-antyprotezy)428
11.6.7. Choroba Wilsona429
11.6.8. Zespół Gilberta430
11.6.9. Zespół Dubina-Johnsona431
11.6.10. Zespół Rotora432
11.6.11. Żółtaczka związana z karmieniem piersią434
11.6.12. Zespół Criglera-Najjara typu I434
11.6.13. Zespół Criglera-Najjara typu II435
11.6.14. Autoimmunizacyjne zapalenie wątroby436
11.6.15. Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych437
11.6.16. Toksyczne (polekowe) uszkodzenia wątroby438
11.6.17. Niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby440
11.6.18. Ostra niewydolność wątroby441
11.6.19. Marskość i przewlekła niewydolność wątroby442
11.6.20. Encefalopatia wątrobowa445
11.6.21. Nadciśnienie wrotne445
11.6.22. Przeszczepianie wątroby447
11.6.23. Kamica żółciowa449
11.7. Choroby trzustki451
11.7.1. Trzustka dwudzielna451
11.7.2. Trzustka obrączkowata452
11.7.3. Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate trzustki)452
11.7.4. Zespół Shwachmana-Diamonda453
11.7.5. Ostre zapalenie trzustki454
11.7.6. Przewlekłe zapalenie trzustki456
11.7.7. Dziedziczne zapalenie trzustki458
11.8. Trudności w karmieniu u dzieci459
12. Choroby układu krwiotwórczego464
12.1. Fizjologia układu krwiotwórczego w okresie rozwojowym464
12.1.1. Układ czerwonokrwinkowy464
12.2. Metody badania układu krwiotwórczego u dzieci465
12.1.2. Układ białokrwinkowy465
12.1.3. Układ płytkotwórczy465
12.1.4. Objętość krwi krążącej465
12.3. Niedokrwistość466
12.3.1. Niedokrwistości związane z zaburzonym wytwarzaniem erytrocytów467
12.3.2. Niedokrwistość związana ze skróconym czasem przeżycia erytrocytów (hemolityczna)471
12.4. Choroby układu granulopoezy i związane z zaburzeniem funkcji granulocytów474
12.5. Limfocyty i choroby układu chłonnego474
12.5.1. Powiększone węzły chłonne475
12.5.2. Śledziona i zaburzenia jej funkcji476
12.6. Zaburzenia układu krzepnięcia krwi478
12.6.1. Postępowanie z dzieckiem w przypadku wystąpienia objawów skazy krwotocznej478
12.6.2. Hemofilia479
12.6.3. Choroba von Willebranda482
12.6.4. Choroba krwotoczna noworodków483
12.6.5. Małopłytkowość483
12.6.6. Trombastenia Glanzmanna484
12.7. Choroby nowotworowe układu krwiotwórczego485
12.7.1. Epidemiologia i patogeneza nowotworów układu krwiotwórczego485
12.7.2. Wczesne objawy sugerujące nowotwór układu krwiotwórczego485
12.7.3. Ostra białaczka limfoblastyczna486
12.7.4. Ostra białaczka szpikowa488
12.7.5. Przewlekła białaczka szpikowa489
12.8. Zespoły mielodysplastyczne490
12.9. Rola lekarza poz w leczeniu i monitorowaniu dzieci z nowotworami układu krwiotwórczego491
13. Choroby nowotworowe u dzieci493
13.1. Część ogólna493
13.1.1. Epidemiologia nowotworów w Polsce493
13.1.2. Etiologia i patogeneza494
13.1.3. Różnice między nowotworami dorosłych i dzieci495
13.1.4. Rozpoznawanie nowotworów u dzieci496
13.1.5. Ogólne zasady leczenia nowotworów u dzieci496
13.2. Choroby nowotworowe układowe500
13.2.1. Chłoniak Hodgkina500
13.2.2. Chłoniaki nieziarnicze502
13.2.3. Histiocytoza z komórek Langerhansa508
13.3. Nowotwory lite514
13.3.1. Nowotwory mózgu514
13.3.2. Nerwiak zarodkowy (neuroblastoma)518
13.3.3 Guz Wilmsa (nephroblastoma)525
13.3.4. Mięsak prążkowanokomórkowy i inne mięsaki tkanek miękkich529
13.3.5. Nowotwory złośliwe kości536
13.3.6. Nowotwory germinalne541
13.3.7. Siatkówczak544
13.3.8. Nowotwory wątroby546
13.4. Nowotwory nabłonkowe – raki549
13.5. Nowotwory łagodne i zmiany nowotworopodobne549
13.5.1. Zmiany w kościach549
13.5.2. Zmiany naczyniowe555
14. Choroby układu moczowego559
14.1. Wprowadzenie559
14.1.1. Odrębności układu moczowego u dzieci559
14.1.2. Badania laboratoryjne istotne dla rozpoznawania chorób układu moczowego559
14.2. Zaburzenia w oddawaniu moczu562
14.2.1. Fizjologia oddawania moczu562
14.2.2. Zaburzenia związane z oddawaniem moczu563
14.3. Zakażenia układu moczowego566
14.4. Wrodzone wady nerek i układu moczowego572
14.4.1. Hipoplazja nerek574
14.4.2. Wady położenia i fuzji nerek575
14.5. Torbielowatość nerek576
14.5.1. Autosomalna recesywna wielotorbielowatość nerek576
14.5.2. Autosomalna dominująca wielotorbielowatość nerek578
14.5.3. Nefronoftyzy579
14.6. Glomerulopatie wrodzone580
14.5.4. Torbielowatość rdzenia nerek580
14.5.5. Torbielowatości nerek związane z mutacją HNF1β580
14.5.6. Torbiele nabyte i torbiele proste580
14.6.1. Wrodzony i niemowlęcy zespół nerczycowy581
14.6.2. Zespół Alporta582
14.7. Choroby kłębuszków nerkowych584
14.7.1. Idiopatyczny zespół nerczycowy584
14.7.2. Ogniskowe segmentalne stwardnienie (szkliwienie) kłębuszków nerkowych588
14.7.3. Kłębuszkowe zapalenie nerek590
14.8. Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek598
14.8.1. Ostre cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek598
14.8.2. Przewlekłe cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek600
14.9. Zespół hemolityczno-mocznicowy603
14.10. Tubulopatie605
14.10.1. Glikozuria nerkowa606
14.10.2. Cystynuria606
14.10.3. Kwasica cewkowa proksymalna (nerkowa kwasica cewkowa typu 2)607
14.10.4. Kwasica cewkowa dystalna (nerkowa kwasica cewkowa typu 1)608
14.10.5. Zespół Barttera609
14.10.6. Rodzinna hipomagnezemia z hiperkalciurią i nefrokalcynozą610
14.10.7. Nefrogenna (nerkopochodna); moczówka prosta610
14.10.8. Zespół Fanconiego611
14.11. Kamica układu moczowego i nefrokalcynoza612
14.12. Ostra niewydolność nerek616
14.13. Przewlekła choroba nerek619
14.14. Leczenie nerkozastępcze624
14.14.1. Dializa otrzewnowa625
14.14.2. Hemodializa625
14.14.3. Ciągłe żylno-żylne techniki oczyszczania pozaustrojowego625
14.14.4. Przeszczepienie nerki626
15. Choroby układu nerwowego u dzieci630
15.1. Wprowadzenie630
15.1.1. Budowa i funkcja układu nerwowego630
15.1.2. Badanie neurologiczne dziecka, symptomatologia, objawy neurologiczne630
15.1.3. Badania diagnostyczne w neurologii dziecięcej631
15.2. Encefalopatia niedotlenieniowo- -niedokrwienna i mózgowe porażenie dziecięce634
15.2.1. Mózgowe porażenie dziecięce634
15.3. Urazy głowy635
15.2.2. Encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna (ENN)635
15.3.1. Krwiaki podokostnowe noworodków636
15.3.2. Złamania czaszki636
15.4. Nadciśnienie śródczaszkowe637
15.3.3. Obrażenia wewnątrzczaszkowe637
15.5. Drgawki gorączkowe638
15.6. Padaczka i inne stany napadowe639
15.6.1. Rodzaje napadów640
15.6.2. Zespoły padaczkowe641
15.6.3. Ogólne uwagi na temat leczenia padaczki643
15.7. Choroby skórno-nerwowe645
15.6.4. Udzielanie pierwszej pomocy w czasie ataku padaczkowego645
15.7.1. Stwardnienie guzowate645
15.7.2. Nerwiakowłókniakowatość typu I647
15.7.3. Zespół Sturge’a-Webera648
15.8. Bóle głowy649
15.8.1. Samoistne (pierwotne) bóle głowy650
15.8.2. Wtórne bóle głowy651
15.8.3. Neuralgia nerwów czaszkowych651
15.9. Udary mózgu u dzieci653
15.10. Tiki i choroby pozapiramidowe654
15.10.1. Tiki i zespół Tourette’a654
15.10.2. Inne zaburzenia pozapiramidowe655
15.11. Schorzenia przebiegające z objawami móżdżkowymi656
15.11.1. Ostra ataksja móżdżkowa657
15.11.2. Ostre zapalenie móżdżku657
15.11.3. Choroba Friedreicha658
15.11.4. Zespół Kinsbourne’a (zespół opsoklonie-mioklonie)658
15.12. Choroby rdzenia kręgowego659
15.13. Choroby demielinizacyjne660
15.13.1. Stwardnienie rozsiane660
15.13.2. Ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego663
15.13.3. Spektrum zapalenia nerwu wzrokowego i rdzenia kręgowego664
15.14. Choroby metaboliczne i zwyrodnieniowe układu nerwowego665
15.14.1. Ceroidolipofuscynozy neuronalne665
15.14.2. Neurodegeneracja z odkładaniem żelaza w mózgu665
15.14.3. Leukodystrofia metachromatyczna666
15.14.4. Leukodystrofia globoidalna (choroba Krabbego)666
15.14.5. Adrenoleukodystrofia sprzężona z chromosomem X666
15.14.6. Fenyloketonuria klasyczna666
15.14.7. Zespół MELAS666
15.15. Polineuropatie667
15.15.1. Choroba Charcota-Mariego-Tootha668
15.15.2. Zespół Guillaina-Barrégo668
15.16. Choroby nerwowo-mięśniowe669
15.16.1. Dystrofia mięśniowa typu Duchenne’a670
15.16.2. Rdzeniowy zanik mięśni671
15.16.3. Dystrofia miotoniczna671
15.16.4. Miastenia672
15.17. Napady afektywnego bezdechu673
15.18. Zespół gratyfikacji (onanizm niemowlęcy)674
16. Wybrane zagadnienia z psychiatrii dzieci i młodzieży676
16.1. Proces diagnozy psychiatrycznej676
16.1.1. Wywiad zebrany od rodziców677
16.1.2. Wywiad zebrany od dziecka i badanie psychiatryczne677
16.1.3. Informacje uzyskane od nauczycieli678
16.1.4. Dane uzyskane z wystandaryzowanych kwestionariuszy i ustrukturyzowanych wywiadów diagnostycznych678
16.1.5. Badanie pediatryczne i neurologiczne678
16.1.6. Badania dodatkowe i konsultacje678
16.2. Leczenie w psychiatrii dzieci i młodzieży679
16.2.1. Psychoedukacja679
16.2.2. Interwencje środowiskowe679
16.2.3. Metody psychoterapeutyczne679
16.2.4. Farmakoterapia679
16.3. Zaburzenie ze spektrum autyzmu680
16.4. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (zaburzenie hiperkinetyczne)682
16.5. Zaburzenia zachowania685
16.6. Zaburzenia nastroju686
16.6.1. Depresja u dzieci i młodzieży686
16.6.2. Choroba afektywna dwubiegunowa688
16.7. Zaburzenia lękowe690
16.8. Zaburzenia pod postacią somatyczną i zaburzenia konwersyjne (dysocjacyjne)692
16.8.1. Zaburzenia pod postacią somatyczną692
16.9. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyWne i pokrewne693
16.8.2. Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)693
16.8.3. Postępowanie w zaburzeniach somatyzacyjnych i dysocjacyjnych693
16.9.1. Trichotillomania, dermatillomania i dysmorfofobia694
16.9.2. Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne694
16.10. Zaburzenia odżywiania695
16.10.1. Jadłowstręt psychiczny695
16.10.2. Żarłoczność psychiczna697
16.11. Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych698
16.11.1. Astma699
16.11.2 Cukrzyca699
16.11.3. Choroby nowotworowe700
17. Choroby układu wydzielania wewnętrznego702
17.1. Układ wydzielania wewnętrznego702
17.1.1. Rodzaje hormonów i ich działanie702
17.2. Zaburzenia wzrastania703
17.1.2. Osie hormonalne i sprzężenia zwrotne703
17.2.1. Zagadnienia ogólne703
17.2.2. Zwolnienie szybkości wzrastania i niski wzrost705
17.2.3. Przyspieszenie szybkości wzrastania i wysoki wzrost708
17.3. Zaburzenia dojrzewania płciowego710
17.3.1. Zagadnienia ogólne710
17.3.2. Przedwczesne dojrzewanie710
17.3.3. Hipogonadyzm716
17.3.4. Hiperandrogenizacja u dziewcząt w okresie dojrzewania719
17.4. Zaburzenia przemiany wodno-elektrolitowej720
17.4.1. Zagadnienia ogólne720
17.4.2. Moczówka prosta (centralna)721
17.5. Choroby tarczycy724
17.5.1. Zagadnienia ogólne724
17.5.2. Niedoczynność tarczycy i hipotyreoza724
17.5.3. Nadczynność tarczycy i tyreotoksykoza727
17.5.4. Wole proste729
17.5.5. Wole guzkowe i rak tarczycy730
17.6. Choroby kory nadnerczy732
17.6.1. Zagadnienia ogólne732
17.6.2. Zespół Cushinga732
17.6.3. Przewlekła niedoczynność kory nadnerczy (choroba Addisona)737
17.7. Choroby rdzenia nadnerczy738
17.7.1. Zagadnienia ogólne738
17.7.2. Guz chromochłonny739
17.8. Zaburzenia przemiany wapniowo-fosforanowej740
17.8.1. Zagadnienia ogólne740
17.8.2. Niedoczynność przytarczyc741
17.8.3. Nadczynność przytarczyc744
17.8.4. Krzywica745
17.9. Cukrzyca u dzieci i młodzieży747
17.10. Otyłość751
17.10.1. Zagadnienia ogólne751
17.10.2. Otyłość prosta751
17.11. Poliendokrynopatie754
17.12. Endokrynologiczne stany naglące u noworodka i niemowlęcia758
17.12.1. Zagadnienia ogólne758
17.12.2. Zaburzenia rozwoju płci758
17.12.3. Wrodzony przerost nadnerczy761
17.12.4. Wrodzona niedoczynność tarczycy763
17.12.5. Wrodzona nadczynność tarczycy766
17.12.6. Wrodzona wielohormonalna niedoczynność przysadki767
17.13. Względna niedoczynność hormonalna w stanach ciężkich770
18. Reumatologia wieku rozwojowego774
18.1. Wprowadzenie i klasyfikacja774
18.2. Zapalne choroby reumatyczne774
18.2.1. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów774
18.2.2. Młodzieńcze spondyloartropatie782
18.2.3. Zapalenia stawów związane z czynnikami infekcyjnymi786
18.2.4. Toczeń rumieniowaty układowy789
18.2.5. Młodzieńcze zapalenie skórno-mięśniowe795
18.2.6. Twardzina796
18.2.7. Mieszana choroba tkanki łącznej800
18.2.8. Niezróżnicowana choroba tkanki łącznej801
18.2.9. Zespół Sjögrena802
18.2.10. Układowe zapalenie naczyń krwionośnych805
18.3. Łagodny zespół nadmiernej ruchomości stawów814
18.4. Bóle wzrostowe815
19. Choroby zakaźne816
19.1. Wysypki w przebiegu chorób zakaźnych816
19.1.1. Wysypki plamiste816
19.1.2. Wysypki pęcherzykowe819
19.1.3. Wysypki mieszane820
19.2. Powiększenie węzłów chłonnych821
19.2.1. Definicje821
19.2.2. Choroby zakaźne przebiegające z powiększeniem węzłów chłonnych822
19.3. Neuroinfekcje824
19.3.1. Ogólna charakterystyka neuroinfekcji824
19.3.2. Zakażenie Neisseria meningitidis826
19.3.3. Zakażenie Streptococcus pneumoniae827
19.3.4. Zakażenie Haemophilus influenzae typu b (Hib)827
19.3.5. Zakażenia enterowirusowe828
19.3.6. Kleszczowe zapalenie mózgu828
19.3.7. Opryszczkowe zapalenie mózgu829
19.3.8. Tężec (tetanus)829
19.3.9. Wścieklizna831
19.4. Sepsa833
19.5. Ostre biegunki infekcyjne833
19.6. Zakażenia wrodzone836
19.6.1. Ogólna charakterystyka zakażeń wrodzonych836
19.6.2. Toksoplazmoza wrodzona837
19.6.3. Zespół różyczki wrodzonej838
19.6.4. Cytomegalia wrodzona838
19.6.5. Wrodzone i okołoporodowe zakażenia HSV839
19.6.6. Kiła wrodzona840
19.6.7. Wrodzone zakażenie parwowirusem B19841
19.6.8. Zespół ospy wietrznej wrodzonej842
19.7. Zakażenia wirusowe843
19.7.1. Zakażenia wirusem opryszczki zwykłej843
19.7.2. Zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca845
19.7.3. Mononukleoza zakaźna849
19.7.4. Odra851
19.7.5. Świnka (nagminne zapalenie ślinianek przyusznych)852
19.7.6. Różyczka854
19.7.7. Zakażenia parwowirusem B19855
19.7.8. Grypa857
19.7.9. Zakażenia enterowirusowe858
19.7.10. Wirusowe zapalenie wątroby860
19.7.11. Zakażenie HIV864
19.8. Zakażenia bakteryjne867
19.8.1. Choroby wywoływane przez paciorkowce β-hemolizujące grupy A867
19.8.2. Zakażenia gronkowcowe871
19.8.3. Krztusiec874
19.8.4. Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa)876
19.8.5. Jersinioza879
19.8.6. Choroba kociego pazura880
19.9. Zarażenia pasożytnicze881
19.9.1. Owsica (enterobioza)881
19.9.2. Glistnica882
19.9.3. Tasiemczyce883
19.9.4. Wągrzyca884
19.9.5. Bąblowica884
19.9.6. Giardioza (lamblioza)885
19.9.7. Toksokaroza885
19.9.8. Toksoplazmoza886
19.9.9. Włośnica887
19.9.10. Węgorczyca888
19.9.11. Świerzb888
19.9.12. Wszawica889
19.9.13. Malaria890
19.10. Profilaktyka chorób zakaźnych891
19.10.1. Zapobieganie zakażeniom wrodzonym892
19.10.2. Profilaktyka bierna892
19.10.3. Chemioprofilaktyka pierwotna893
19.10.4. Chemioprofilaktyka poekspozycyjna893
20. Choroby układu odpornościowego i szczepienia ochronne894
20.1. Układ odpornościowy894
20.1.1. Odporność nieswoista894
20.1.2. Odporność swoista895
20.1.3. Patomechanizm odpowiedzi immunologicznej na zakażenia897
20.2. Pierwotne niedobory odporności899
20.1.4. Rozwój procesu autoimmunizacyjnego899
20.2.1. Częstość występowania pierwotnych niedoborów odporności899
20.2.2. Kiedy należy podejrzewać pierwotne zaburzenia odporności900
20.2.3. Pierwotne niedobory odporności z przewagą defektu przeciwciał901
20.2.4. Ciężki złożony niedobór odporności903
20.2.5. Zespół Wiskotta-Aldricha905
20.2.6. Zespół DiGeorge’a906
20.2.7. Zespoły chorobowe związane z nadmierną łamliwością chromosomów907
20.2.8. Choroby związane z nieprawidłową funkcją układu odporności911
20.2.9. Pierwotne niedobory odporności predysponujące do rozwoju chorób autoimmunizacyjnych912
20.2.10. Wrodzone defekty liczby i/lub funkcji komórek fagocytarnych913
20.2.11. Zaburzenia autozapalne914
20.2.12. Defekty układu dopełniacza915
20.2.13. Pierwotne niedobory odporności wiązane z predyspozycją do poważnych zakażeń915
20.3. Wtórne niedobory odporności917
20.4. Szczepienia ochronne918
20.4.1. Odpowiedź organizmu na szczepienia918
20.4.2. Ogólne zasady wykonywania szczepień ochronnych918
20.4.3. Program szczepień ochronnych919
20.4.4. Niepożądane odczyny poszczepienne920
20.4.5. Bezpieczeństwo szczepień920
20.4.6. Źródła informacji dotyczące bezpieczeństwa szczepień921
21. Choroby alergiczne922
21.1. Astma922
21.2. Alergiczny nieżyt nosa928
21.3. Zespół alergii jamy ustnej930
21.4. Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy (obrzęk Quinckego)931
21.5. Anafilaksja (wstrząs anafilaktyczny)934
21.6. Uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych935
21.7. Nadwrażliwość na leki937
21.8. Atopowe zapalenie skóry938
22. Choroby narządu wzroku u dzieci942
22.1. Różnice anatomiczne i fizjologiczne między narządem wzroku dziecka i osoby dorosłej942
22.2. Rozwój widzenia u dziecka942
22.3. Badanie okulistyczne942
22.4. Wady refrakcji943
22.4.1. Nadwzroczność943
22.4.2. Krótkowzroczność943
22.4.3. Astygmatyzm943
22.4.4. Różnowzroczność943
22.5. Zapalenia narządu wzroku u dzieci944
22.5.1. Zapalenia aparatu ochronnego944
22.5.2. Zapalenia przedniego odcinka gałki ocznej945
22.5.3. Zapalenia tylnego odcinka gałki ocznej946
22.6. Choroby dróg łzowych947
22.5.4. Zapalenie nerwu wzrokowego947
22.6.1. Wrodzona niedrożność dróg łzowych947
22.6.2. Zapalenie woreczka łzowego948
22.6.3. Wrodzona przepuklina (torbiel) woreczka łzowego948
22.7. Choroby soczewki949
22.7.1. Zaćma949
22.7.2. Przemieszczenie soczewki u dzieci950
22.8. Jaskra wieku dziecięcego951
22.8.1. Jaskra pierwotna wrodzona952
22.9. Zez953
22.8.2. Jaskra młodzieńcza otwartego kąta953
22.10. Wrodzone wady rozwojowe narządu wzroku954
22.10.1. Wady rozwojowe oczodołu954
22.10.2. Wady rozwojowe gałki ocznej954
22.10.3. Wady rozwojowe powiek i aparatu łzowego954
22.10.4. Wady rozwojowe rogówki954
22.10.5. Wady rozwojowe spojówki i twardówki955
22.10.6. Wady rozwojowe tęczówki955
22.10.7. Wady rozwojowe soczewki955
22.10.8. Wady rozwojowe siatkówki955
22.10.9. Wady rozwojowe nerwu wzrokowego955
22.11. Nowotwory narządu wzroku956
22.12. Urazy narządu wzroku956
22.11.1. Mięsak prążkowanokomórkowy956
22.11.2. Guzy przerzutowe do oczodołu956
22.11.3. Glejak nerwu wzrokowego956
23. Otolaryngologia – wybrane zagadnienia958
23.1. Zapalenia uszu958
23.1.1. Ostre zapalenie ucha środkowego958
23.1.2. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego960
23.1.3. Powikłania stanów zapalnych uszu963
23.2. Niedosłuch964
23.2.1. Niedosłuch wrodzony965
23.2.2. Niedosłuch nabyty966
23.3. Zapalenia zatok przynosowych967
23.2.3. Nagła głuchota967
23.3.1. Ostre zapalenie zatok przynosowych967
23.3.2. Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych968
23.3.3. Powikłania zapalenia zatok przynosowych970
23.4. Wady wrodzone i nabyte nosa971
23.4.1. Niedrożność nozdrzy tylnych971
23.4.2. Torbiele i przetoki grzbietu nosa973
23.4.3. Skrzywienie przegrody nosa974
23.5. Zapalenie krtani975
23.5.1. Ostre podgłośniowe zapalenie krtani975
23.6. Wady wrodzone i nabyte krtani976
23.5.2. Ostre zapalenie nagłośni976
23.6.1. Laryngomalacja976
23.6.2. Zwężenie chrząstki pierścieniowatej977
23.6.3. Torbiele krtani978
23.6.4. Porażenie strun głosowych979
23.6.5. Naczyniaki krtani980
23.7. Przerost pierścienia chłonnego Waldeyera981
23.7.1. Przerost migdałka gardłowego981
23.7.2. Przerost migdałków podniebiennych981
23.7.3. Przerost migdałka językowego982
23.8. Włókniak młodzieńczy983
23.9. Zapalenia gardła i ich powikłania miejscowe983
23.9.1. Zapalenie gardła983
23.9.2. Ropień okołomigdałkowy984
23.10. Ciała obce985
23.9.3. Ropień przestrzeni przygardłowej985
24. Wybrane zagadnienia z chirurgii, urologii, neurochirurgii i ortopedii dziecięcej988
24.1. Chirurgia dziecięca988
24.1.1. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego988
24.1.2. Wgłobienie989
24.1.3. Martwicze zapalenie jelit991
24.1.4. Przerostowe zwężenie odźwiernika995
24.1.5. Wrodzona przepuklina przeponowa996
24.1.6. Atrezja przełyku998
24.1.7. Atrezja dwunastnicy1000
24.2. Urologia dziecięca1001
24.2.1. Wodonercze1002
24.2.2. Odpływ pęcherzowo-moczowodowy1002
24.2.3. Zdwojenie moczowodu1003
24.2.4. Zastawki cewki tylnej1004
24.2.5. Zespół wynicowania i wierzchniactwa1005
24.2.6. Zaburzenia różnicowania płci1007
24.2.7. Spodziectwo1007
24.3. Neurochirurgia dziecięca1008
24.3.1. Wodogłowie1008
24.3.2. Otwarte wady dysraficzne cewy nerwowej1013
24.4. Ortopedia dziecięca1017
24.4.1. Budowa kości rosnącej1017
24.4.2. Złamania dystalnych końców kości promieniowej i łokciowej1017
24.4.3. Złamania trzonów kości przedramienia1018
24.4.4. Złamania obojczyka1029
24.4.5. Złamania nadkłykciowe kości ramiennej1031
24.4.6. Złamania trzonu kości ramiennej1040
24.4.7. Złamania trzonu kości udowej1045
25. Postępowanie w stanach zagrożenia życia u dzieci1049
25.1. Sepsa i wstrząs septyczny1049
25.2. Zatrucia u dzieci1053
25.3. Urazy u dzieci1058
25.3.1. Urazy głowy1060
25.3.2. Urazy klatki piersiowej1062
25.3.3. Urazy jamy brzusznej1062
25.3.4. Oparzenia1062
25.4. Stany krytyczne neurologiczne1064
25.4.1. Stan padaczkowy1064
25.5. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa1066
25.4.2. Utrata przytomności1066
25.5.1. BLS – resuscytacja krążeniowo-oddechowa bezprzyrządowa dziecka/niemowlęcia1067
25.5.2. ALS – resuscytacja krążeniowo-oddechowa przyrządowa dziecka/niemowlęcia1067
25.5.3. BLS – resuscytacja krążeniowo-oddechowa bezprzyrządowa dorosłego1070
25.5.4. ALS – resuscytacja krążeniowo-oddechowa przyrządowa dorosłego1070
25.5.5. Etyka prowadzenia resuscytacji1071
25.5.6. Szacowanie masy ciała dziecka1071
25.6. Ostra niewydolność oddechowa1072
25.6.1. Uwarunkowania anatomiczno-fizjologiczne układu oddechowego dziecka1072
25.6.2. Postępowanie wstępne u dziecka z dusznością niezależnie od przyczyny1072
25.6.3. Stridor1072
25.6.4. Zapalenie krtani1074
25.6.5. Zapalenie nagłośni1075
25.6.6. Zapalenie oskrzelików1075
25.6.7. Stan astmatyczny1077
25.6.8. Krztusiec1077
25.6.9. Inne zaburzenia i choroby prowadzące do ostrych zaburzeń oddychania1078
25.7. Ostra niewydolność krążenia – wstrząs1079
25.7.1. Klasyfikacja i definicje1079
25.7.2. Manifestacja kliniczna ostrej niewydolności krążenia – wstrząsu1080
25.7.3. Leczenie niewydolności krążenia1080
26. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej u dzieci1084
26.1. Patogeneza zaburzeń wodno-elektrolitowych1084
26.2. Hiponatremia1085
26.3. Hipernatremia1087
26.4. Hipokaliemia1089
26.5. Hiperkaliemia1090
27. Badania i normy w pediatrii1093
27.1. Normy rozwojowe1093
27.1.1. Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0–5 lat1093
27.1.2. Krajowe zakresy referencyjne rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży w wieku 3–18 lat1096
27.2. Gastroenterologia i hepatologia – badania histopatologiczne1099
27.2.1. Wątroba1099
27.3. Nefrologia i hipertensjologia1100
27.2.2. Przewlekłe choroby zapalne jelita cienkiego i choroba trzewna1100
27.3.1. Normy ciśnienia tętniczego1101
27.3.2. Normy grubości kompleksu błona wewnętrzna–błona środkowa (IMT) tętnic szyjnych wspólnych i tętnic udowych powierzchownych1102
27.3.3. Normy laboratoryjne1103
27.3.4. Testy czynnościowe nerek1103
27.4. Choroby układu krążenia1104
27.4.1. Parametry zapisu EKG1104
27.5. Choroby układu odporności i szczepienia ochronne1105
27.6. Normy podstawowych parametrów ocenianych we krwi1106
Przypisy1111

RutynowowItrymestrzeciążybadasięciężarnąprzypustympęcherzumoczowym(coułatwiawizualizacjęmacicy)zapomocąsondyendowaginalnej.Pierwsze

badanieUSG(zwykle6.–8.tydzień)pozwalaocenić,czydoszłodoimplantacji,czyimplantacjanastąpiławjamiemacicy,czyzarodekjestżywy,czyjesttociąża

pojedynczaczymnoga,czyjejwielkośćjestzgodnazdatąostatniejmiesiączki,czypęcherzykżółtkowylubzarodekmaprawidłowąmorfologię(ryc.4.3).

Rycina4.3.ObrazUSGwpierwszymtrymestrzeciążypojedynczejwobrębiejamymacicy.

OdtegoczasumożnaśledzićrozwójpłoduzapomocąUSGwkażdymtygodniu(ryc.4.4).PolskieTowarzystwoGinekologicznewprawidłowoprzebiegającejciąży

wgrekomendacjiz2015rokuzalecawykonywaniebadańprzed10.tygodniemciąży,anastępniemiędzy11.a13.tygodniemciążyorazmiędzy18.a22.tygodniem

ciąży.Jednaknatymetapiemożnaocenićdopieropierwsząpołowęciąży.Dlategowwiększościkrajów(wtymiwPolsce)wykonujesiętakżebadaniapo30.tygodniu

ciąży(tab.4.3).W2017rokuzostałyopublikowanerekomendacjeInternationalPrenatalCardiologyCollaborationGroupdotyczącezasadbadaniasercpłoduwI,IIiIII

trymestrzeciąży(https://www.degruyter.com/view/j/pcard.2017.7.issue-1/pcard-2017).

10±2tyg.ciąży

20±2tyg.ciąży

30±2tyg.ciąży

Tabela4.3.ZasadyprzeprowadzaniaprzesiewowychbadańUSGwciąży

Potwierdzenieobecnościżywejciążyijejlokalizacji

Ocenawiekupłodowego(pomiarwielkościpęcherzykaciążowego,CRL,BPD,NT)

Ciążapojedynczaczymnoga(wprzypadkuciążymnogiejokreślenietypu:liczbykosmówekorazworkówowodniowych)

Czyjestonaprawidłowozagnieżdżona

Jakjestzlokalizowanełożysko

Ocenamacicyiprzydatków

Wykluczeniedużychwadwrodzonych

Biometriapłodu(BPD,HC,AC,FL)

Badaniestrukturanatomicznychpłodu:główki;klatkipiersiowejzuwzględnieniempodstawowejocenyserca;jamybrzusznej(żołądek,nerki,pęcherzmoczowy,jelita);kręgosłupa;kończyn

Ocenałożyskaiilościwódpłodowych(AFI)

Położeniepłodu

Zmianywłożysku,wykluczeniełożyskaprzodującego

Ocenailościwódpłodowych(AFI)