Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ocenawzrokowadostarczawielucennychinformacji,dotyczącychkondycjifizycznejistanupsychoemocjonalnegobadanego.Lekarzpowinienbyćdobrym
obserwatorem,szczególniewpediatrii,wktórejpozyskiwanieinformacjiopacjencieodbywasięgłówniepośrednio,odopiekunów.Obserwowaniedzieckawczasie
zbieraniawywiaduorazocenajegozachowaniawstosunkudomatkiiinnychosóbzotoczeniawnosiwieleinformacji(wygląd,stanodżywienia,zachowanie,reakcja
nabodźcezewnętrzne).Poczynionespostrzeżeniazostająnastępniezweryfikowanepodczasszczegółowegobadaniafizykalnego.
5.3.3
Badaniepalpacyjne
Istotabadaniapalpacyjnego(badaniadotykiem)sprowadzasięnietylkodowykryciaprzypuszczalnegoogniskachorobowego,lecztakżetychzmianchorobowych,które
niesądostępneoglądaniem(np.szmernadsercem).
Badaniepalpacyjne,wykonywanejednąrękęlubobydwiemarękami,pozwalaokreślić:
strukturęwewnętrznąikonsystencjędanegonarządu(wątroby,śledziony),
wymiarnarządu(prawidłowy/powiększony),
stannarządu(bolesnośćuciskowa,uciepleniepowłokbadanejokolicy,obecnośćszmerówpatologicznychitp.).
Przedprzystąpieniemdobadaniapalpacyjnegonależyumyćiogrzaćręce.Ważnajestsiłanaciskunapowłokiciała.Badanienależywykonywaćdelikatnie,abynie
wywołaćreakcjiobronnejpacjenta.
Efektywnośćbadaniapalpacyjnegozależyodwspółpracypacjentazbadającym.Jeżelitakawspółpracajestmożliwa,toułatwiaonaprzyjęcieprzezpacjentapozycji
ciała,którapozwolinaszczegółowąocenędanegonarząduizwiększykomfortbadanego(np.badanietarczycy,węzłówchłonnych,brzucha,narządówmoczowo-
płciowych).
Wpierwszejkolejnościpalpacjęwykorzystujesiędobadaniaprzedmiotowegoskóryitkankipodskórnej,uzupełniającwtensposóbwcześniejszeinformacje
wynikającezoglądaniapacjenta.Dookreśleniakonsystencjiiwielkościnarządusłużąopuszkipalców.Ichskórazawierazakończeniaczuciowenerwów,coumożliwia
palpacyjnąocenębadanejcechy.Pozwalatozapomocądotykum.in.odróżnićplamkęodgrudki,ustalićgrubośćskórylubstwierdzićobecnośćobrzękówiichrodzaj.
Palpacjasłużytakżedowstępnejocenyuciepleniapowłokwobszarzebadanymwporównaniuzobszaremzmienionymchorobowo.Wtymceluwykorzystujesię
grzbietowączęśćręki,przesuwającjąpopowłokachciała(nadmierneucieplenie=miejscezmienionezapalnie;oziębienie=miejsceniedokrwione).
Palcamijednejrękiluboburąkmożnaokreślićwymiarynarządulubjegodomniemanezarysy(np.brzegwątroby,śledziony).Sytuacjeszczególne,którewymagają
użyciaoburąk,tom.in.obecnośćwodobrzuszaczywzdęciebrzucha.Palpacyjnieokreślasięrównieżkonsystencjęnarządu,którazależynietylkoodstruktury
anatomicznej,lecztakżeodpołożeniatopograficznegoiobecnościinnychcechanatomicznych,np.torebkinarządu.
Badaniepalpacyjnepozwalatakżeocenićinnezjawiska,np.uderzeniekoniuszkoweczydrżeniegłosowe.
5.3.4
Opukiwanie
Opukiwanieopierasięnazasadzieuderzaniapalcemlubrękąwokreślonączęśćciałapacjentawceluwywołaniawibracjiizwrotnegoodbiorurozchodzącychsię
dźwięków.Rozchodzeniesięfaldźwiękowychzależyodgęstościośrodka,przezktóryfalaprzechodzi.Wludzkimcieleistniejewielezróżnicowanychprzestrzeni
anatomicznychoróżnejgrubości,którewywoływanafalamusipokonać(skóra,mięśnie,tkankatłuszczowa,płyn,powietrze).
Stopieńgłośności,zjakimfalarozchodzisięwdanymśrodowisku,wywołujezjawiskorezonansu(dźwięczności).Ponieważpowietrzejestbardzodźwięczne,atkanka
lita–bezdźwięczna,zjawiskotopowodujezróżnicowanieodgłosówpowstającychpodczasopukiwania.Rozróżniasięodgłos:
dźwięczny–np.nadpłucami,
bębenkowy(tympaniczny)–nadżołądkiemijelitami(dwiefazy–gazowaipłynna),
tępy–nadwątrobą,
stłumiony–nadkością.
5.3.5
Osłuchiwanie
Jesttoprocesodbiorubezpośredniego,uchemlubzapomocąurządzenia(fonendoskopu),dźwiękówpochodzącychzróżnychczęściciała.
Ocharakterzedźwiękuodbieranegoosłuchowodecydują:
częstość=liczbacyklinasekundę,zjakąrozchodzisiędźwięk(dużaliczbacyklidajedźwiękowysokimtonie,mała–oniskimtonie),
intensywność=głośność(wyrażanawdecybelach),
długośćtrwaniadźwięku(czas),
charakterdźwięku(barwa,tembr)pozostającywzwiązkuzczęstotliwościąpodstawową.
Związkimiędzyczęstością,głośnością,długościątrwaniaicharakteremdźwiękunakładająsięnaindywidualnązdolnośćjegoodbioruprzezbadającego,który
osłuchującpacjenta,definiujecharakterzjawiskaosłuchowego.
5.4
Ocenastanuogólnegoirozwojufizycznego
Badanieprzedmiotowedzieckaskładasięzocenystanuogólnegoorazbadaniaposzczególnychnarządówiukładów.
5.4.1
Stanogólny
