Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
porównawczopłuca(tab.5.9).Przybadaniuszczegółowymosłuchujesięsymetrycznemiejscaklatkipiersiowej,widentycznychmiejscachjakwopukiwaniu
szczegółowym.Badaniemanaceludokładneokreślenieobjętegopatologiąobszarupłuca.
Wczasieosłuchiwaniaoceniasiętrzyrodzajezjawisk:
szmeryoddechowepodstawowe(prawidłowe),
szmeryoddechowedodatkowe(patologiczne),
przewodzeniegłosuiszeptu.
Szmeryoddechowepodstawowe
Powstająpodczasprzepływupowietrzawdrogachoddechowychprzydrożnymdrzewieoskrzelowym.
Szmeroddechowypęcherzykowyjestsłyszalnynadpowierzchniązdrowychpłuc.Toszmermiękki,oustalonejczęstotliwości,przypominającypodczaswdechu
wymawianąszeptemliterę„f”.Powstajewwynikuprzepływupowietrzaprzezoskrzelikidoprawidłowychpęcherzykówpłucnych(wentylacjapęcherzyków).
Wprawidłowymszmerzepęcherzykowymfazawdechujestdwarazydłuższaniżfazawydechu,niemaprzerwymiędzywdechemiwydechem,afazakońcowawydechu
jestcicha.Uwzględniającgłośnośćszmerupęcherzykowego,wyróżniasię:
szmerzaostrzony–głośniejszyodprawidłowego(nieżytoskrzeli,szmersłyszalnynadzdrowympłucemwtedy,gdydrugiejestobjętestanemzapalnym),zaostrzony
szmerpęcherzykowywysłuchujesięfizjologicznieuzdrowychniemowląt(szmerdziecięcy),
szmerosłabiony–powstajewprzypadkuprzeszkodywdrogachoddechowych(tchawica,krtań–obustronnie,oskrzela–jednostronnie),możeteżwystępować
uwcześniakówiniemowlątzdystrofiąwewnątrzmaciczną.
Szmerpęcherzykowyzprzedłużonymwydechemspotykasięwzapaleniuoskrzeli,astmieirozedmiepłuc.
Szmeroddechowyoskrzelowytoszmerowysokiejczęstotliwościichuchającymcharakterze,przypominającywymawianąprzysilnymwdechulubwydechugłoskę
„h”.Powstajewwynikuprzepływupowietrzaprzezgórnedrogioddechowe,ażdooskrzeli.Cechujegoprzerwamiędzyfaząwdechuiwydechu(czaswdechu=czas
wydechu).Wwarunkachzdrowiawysłuchujesięgonadkrtanią,tchawicąidużymioskrzelami(nadmostkiemorazwdolnejczęściokolicymiędzyłopatkowej).Szmer
oskrzelowyniejestsłyszalnynadprawidłowymmiąższempłucnym.Jegoobecnośćwdanymobszarzepłucdowodzi,żejestzachowanedrożneoskrzele,natomiastzdrowa
tkankapłucna,którafizjologiczniezmieniaszmeroskrzelowywpęcherzykowy,zostałazastąpionabezpowietrznymśrodowiskiem(płyn,naciekzapalnyczy
nowotworowy).
Szmeryoddechowedodatkowe(patologiczne)
Wprawidłowychwarunkachniesąsłyszalnenadpowierzchniąpłuc.Powstająwprzebieguróżnychchoróbdrógoddechowych,nakładającsięnapodstawoweszmery
oddechowe.Dzielisięjena:
rzężenia,
trzeszczenia,
tarcieopłucnej.
Rzężeniatoszmerypowstającewskutekdrgańpowietrzawywołanychprzesuwaniemsiępłynnejwydzielinywoskrzelachpodczaswdechu,wydechulubkaszlu.
Charakterrzężeńzależyodkalibruoskrzeli,wktórychznajdujesięwydzielina(rzężeniagrubo-,średnio-idrobnobańkowe),orazodgęstościwydzieliny:rzężeniasuche
(świsty,furczenia)iwilgotne(dźwięczne,bezdźwięczne).
Rzężeniasuche(świstyifurczenia)powstająwtedy,gdywzmienionychchorobowooskrzelachznajdujesięgęsta,lepkawydzielina,którapodczasprzepływu
powietrzarozciągasięiprzezdrganiawywołujeszmer.Rzężeniasuchesądźwiękamiocharakterzeciągłym(słyszalnepodczaswdechuiwydechu).Świsty(wysoka
częstotliwośćdźwięku)występująwówczas,gdyproceschorobowytoczysięwmałychlubwzwężonychchorobowooskrzelach.Furczenia(niskaczęstotliwośćdźwięku)
słyszysięwoskrzelachkalibruwiększego.Zjawiskaobardzowysokiejczęstotliwościnazywasiępiskami,aoniskiej–charczeniami.
Rzężeniawilgotnepowstająwskutekprzedostawaniasiępowietrzaprzezwypełnionepłynnąwydzielinądrogioddechowedoprowadzająceipęcherzykipłucne.Ich
charakterzależyodrodzajuiilościwydzielinyorazodwielkościprzestrzenipowietrznej(tchawica,oskrzela,oskrzeliki,pęcherzykipłucne).Dzieląsięnagrubo-,średnio-
idrobnobańkowe.Przynacieczeniupodścieliskatkankipłucnejiścianypęcherzyków(odoskrzelowezapaleniepłuc)wysłuchujesięrzężeniawilgotnedźwięczne,aprzy
brakunaciekurzężeniawilgotnebezdźwięczne.
Trzeszczeniatokrótkotrwałe,przerywaneszmerypowstającewwynikuotwieraniasięzbliżonychdosiebielubsklejonychwysiękiem/przesiękiemścianpęcherzyków
płucnychprzezprzepływającepowietrze.Zwyklepojawiająsięnaszczyciewdechu.Trudnojestodróżnićrzężeniawilgotnedrobnobańkoweodtrzeszczeń.Rzężenia
drobnobańkoweutrzymująsięstale(podczaswdechuiwydechu),codowodzinacieczeniazapalnegopęcherzykówpłucnychlubzastoju.Trzeszczenianatomiastzanikają
powykonaniukilkugłębokichwdechów(brakichnaszczyciewdechu),gdyżdoszłodorozprężenianiedodmowozmienionychlubsklejonychwysiękiem/przesiękiem
pęcherzykówpłucnych.
Tarcieopłucnejpowstajewwynikurozwojuzmianzapalnych(zapaleniesuche,włóknikowe)wobrębieobublaszekopłucnej(ściennejitrzewnej).Tarcie,
wodróżnieniuodtrzeszczeń,niezmieniasiępokaszlu.Wysłuchujesięjewczasiewdechuiwydechujakoszelestlubskrzypienie(chrzęstśniegu),przykładając
membranęsłuchawkimocnodopowłokklatkipiersiowej.Osłuchiwaćnależydolneiboczneczęściklatkipiersiowej(największaruchomośćpłuc,zwiększającatarcie
opłucnej).
Osłuchiwaniegłosuiszeptu
Niemaznaczącejwartościdiagnostycznejudziecizewzględunabrakdostatecznejwspółpracy.
Drżeniegłosowe
Określenieprzewodnictwagłosuidrżeniaumłodszychdziecijesttrudnezewzględunabraknależytejwspółpracy.Badasięjewięctylkoudziecistarszych,
wykonującychpolecenialekarza.Badającyukładaręcewsymetrycznychczęściachklatkipiersiowej,achorywymawiaokreślonywyraz,np.„44”.Powstającedrgania
głosowesąprzenoszoneprzezpowietrzedrógoddechowychnaścianęklatkipiersiowejiwyczuwalnepodrękamibadającego.
Wzmożonedrżeniegłosowestwierdzasięnadpłucembezpowietrznym(naciekzapalny,nowotworowy)przyzachowanejdrożnościoskrzela.Drżeniegłosowe
osłabionewystępujeprzywysiękuwjamieopłucnej,odmieiniedrożnymoskrzelu.
