Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
usta,charakterystyczny(szeroki)nos,grubawargagórna,wywiniętawargadolna,wysokiepodniebienie,zaburzeniazgryzu(protruzjaszczęki)orazmatołkowatywyraz
twarzydziecka.
Wargi
Oglądanierozpoczynasięodwarg,unoszącjeiwywijającnazewnątrz.Oceniasiękształt,zabarwienieiwilgotność.Sprawnośćruchowąwargudziecistarszych
obserwujesięwczasierozmowylubszeptu.Zaburzeniajejwynikajązuszkodzeniacentralnegolubobwodowegoukładunerwowegolubstanowiąnastępstwo
nieprawidłowościanatomicznych,tj.rozszczepwargi,rozszczepwargiipodniebienia(wilczapaszcza),lubobecnościewentualnychblizn(pooperacyjnych,
pourazowych).
Deformacjewargmogąbyćzwiązaneznaczyniakamiukładukrwionośnegolubchłonnegoorazbliznamiwrodzonymi,np.wkilewrodzonej(zakażeniewżyciu
płodowym).
Ocenaczerwieniwargowej–zaburzeniautlenowaniakrwidajączerwonelubsinezabarwieniewarg.
Suchośćczerwieniwargowej–zwyklejestskutkiemchoróbprzebiegającychzgorączkąlubstanemodwodnienia,któremogątakżeprowadzićdowystąpienia
pęknięćlubprzeczosów.
Zajady–trudnogojącesiępęknięciawkącikachust.Obserwujesięjewniedoborachniektórychskładnikówpokarmowych,główniewitamin(A,
B2,B12),wprocesachalergicznychiprzynadkażeniu(Candidaalbicans,Streptococcus).
Pograniczeskóryiczerwieniwargowejjestczęstymmiejscemlokalizacjiopryszczkiwargowej(infekcjaprzezwirusHerpessimplex).Wpoczątkowymokresie
występujezaczerwienieniepowierzchniskóry.Naniejtworząsięnajpierwplamki,anastępniepęcherzyki,którepękająisącząsię.Krostypowstająprzywtórnym
zakażeniubakteryjnymtychzmian.
Obrzęknaczynioruchowy–masywnyobrzękwargi(warg)i/lubpoliczkajakoczęstychmiejsclokalizacjiprocesualergicznego.Utrzymujesiędokilkugodzin
odzadziałaniaczynnikasprawczego(alergicznego).
Śluzówkijamyustnej
Przedsionekjamyustnejoglądasięzapomocąszpatułki,odchylającniąwargigórnąidolnąorazodsuwającpoliczkiwkierunkubocznym.Zwracasięuwagę
nazabarwienieśluzówekiichwilgotnośćorazwystępowaniewykwitów.Wstanachchorobowychbłonaśluzowajamyustnejmożebyćprzekrwiona,sinalubzażółcona.
Aftytorozsianebolesneubytkibłonyśluzowejnieregularnegokształtu,pokrytewydzielinąsurowiczo-włóknikową,otoczonewąskimczerwonymrąbkiemzapalnym.
Podczasusuwaniamechanicznegonalotów(nabłonek,wydzielinasurowiczo-włóknikowa,bakterie)błonaśluzowakrwawi.AftyBednaratożółtoszareubytkibłony
śluzowejnatylnejścianiepodniebieniatwardego.Powstająonewwynikuurazu(smoczek)lubnadmiernietroskliwegoczyszczeniamechanicznegojamyustnej.
Obserwujesięjegłównieuniemowląt.
Pleśniawkitobiałe,przypominającegrudkitwaroguogniskanabłonieśluzowejpoliczków,języka,podniebienia,rzadziejwgardle.Wprzypadkachzaawansowanych
jamaustnadzieckawyglądajakwytapetowana.WywoływanesągłównieprzezCandidaalbicanslubflorębeztlenowąjamyustnej.
PlamkiKoplikapojawiająsięwokresieprodromalnymodry(nakilkanaściegodzinprzedwystąpieniemwysypkinaskórze).Stwierdzasiębiałoszaraweplamki
otoczoneczerwonąobwódką(dobrzewidoczneprzybocznymświetle)zlokalizowanenapoliczkachwokolicydolnychzębówtrzonowych.
Oceniającwilgotnośćbłonśluzowych,zwracasięuwagęnanadmiernewydzielanieśliny(ślinotok)stwierdzaneprzyząbkowaniu,zapaleniujamyustnejlub
wrefluksieżołądkowo-przełykowym.Suchośćwystępujem.in.przyodwodnieniu,wmukowiscydozieiwzatruciuatropiną.
Dziąsła
Wokresiepoprzedzającymwyrżnięciesięzębówbłonaśluzowadziąsełjestbladaalbobezbarwna.Rozpulchnienieizaczerwienienietowarzysząceząbkowaniumożebyć
uogólnionelubmiejscowe.Wokółświeżowyrżniętychzębów(główniesiekaczy)czasemprzejściowopojawiająsięzaczerwienieniaiobrzęk,rzadziejpodbiegnięcia
krwawe.ZmianytemogąprzemawiaćzaniedoboremwitaminyC,ewentualniestanowiąobjawskazyosoczowej.Brodawkowateuwypukleniabłonyśluzowej
nawysokościdrugichzębówprzedtrzonowychgórnychtomiejscaujściaślinianekprzyusznych.Ichobrzękizaczerwienienietowarzyszązapaleniuślinianek(np.wczasie
epidemicznegozapalenia–świnki).
Język
Badającjęzyk,należyocenićnastępującejegocechy:
wielkość,
zabarwienie,
rysunekpowierzchni,
ruchomość.
Badanemu(dzieckostarsze)zalecasięwysunięciejęzykanazewnątrz.Wtedyoceniasięjegowielkość,powierzchnięiboki.Unoszącjęzykdogóry,oglądasię
wędzidełko,dolnąpowierzchnię,ujściaślinianekpodżuchwowejipodjęzykowychorazdnojamyustnej.Wwarunkachprawidłowychjęzykmaruchomośćwewszystkich
kierunkach,mieścisięwjamieustnejorazjestpokrytyśluzówkąowyraźnym,brodawkowatymrysunku,wczęściprzedniejróżowoczerwonąibiaławąunasady.
Względniedużyjęzykspotykasięwewczesnymniemowlęctwie(niewykształceniewyrostkówzębodołowych,wystawaniejęzykamiędzywargami).Dużyjęzyk
(macroglossia)towarzyszysekwencjiPierre’aRobina,rhabdomyosarcoma,haemangiomaichorobomspichrzeniowym.
ZaburzeniaruchomościjęzykanajczęściejsąspowodowaneuszkodzeniemIXlubXIInerwuczaszkowego,krótkimwędzidełkiemlubbolesnościązwiązanązestanem
zapalnymjamyustnej.
Drżeniejęzykaobserwujesięwpląsawicy,nadczynnościtarczycyiwchorobieWerdniga-Hoffmanna(fibrylacjaiatrofiajęzyka).
Zmianywyglądujęzyka:
obłożeniejęzyka–białoszarynalot(złuszczonynabłonek,resztkipokarmowe,bakterie)najczęściejzwiązanyzestanemgorączkowym,zchorobamiprzebiegającymi
zwysypką(początkowestadium),bądźteżzodwodnieniem,schorzeniamiprzewodupokarmowegoczyalergią,
językmalinowy–żywoczerwony(kolorpoziomki,maliny),czynnikchorobowypowodujezłuszczenienabłonkaiobnażenierysunkubrodawekjęzykowych,wyraźnie
wystającychponadpowierzchnięjęzyka;występujezazwyczajw4.–5.dniuszkarlatyny,czasemodry,rzadziejwinnychchorobachgorączkowych,
językgeograficzny–odznaczasięspecyficzną,wygórowaną,szarąpowierzchnią,pokrytąnalotem;zmianytakieutrzymująsięuporczywieniezależnieodstanu
zdrowiadziecka,wykazujądużązmiennośćwnasileniu(np.wchorobachalergicznych),
specyficznykolorjęzykaobserwujesięwniedoborzewitaminyB12(językczerwonyigładki),pelagrze,czyliniedoborzewitaminyPP(językjasnoczerwony,
