Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tówbiorąudziałwnieswoistejobronieprzeciwinfek-
kładuC3dalszyprzebiegtejdrogijesttakijakwdro-
cyjnej.Uczestnicząteżwusuwaniukompleksow
dzeklasycznej.OprócztegoMBLopłaszczapatoge-
immunologicznych,komórekapoptotycznychine-
nyiułatwiaichfagocytozęprzezkomórkiżerne.
krotycznych.Układdopełniaczawspółuczestniczy
Drogaalternatywnajestaktywowanaspontanicznie
równieżwtworzeniuodpowiedzinabytejiodgrywa
naścianachbakterii,otoczkachwirusówibłonach
ważnąrolęwfaziewykonawczej.
komórekzakażonych.UczestnicząwniejskładnikC3
Układdopełniaczatworzyokoło30białek,które
orazspecyficznedlatejdrogiczynniki,któresąnie-
występująwformienieaktywnej,ażdoczasuurucho-
zbędnedojejuruchomienia(czynnikiB,D),stabili-
mieniakaskadyreakcjienzymatycznych,generują-
zują(properdyna)lubinaktywują(czynnikiI,H)kon-
cychproduktyaktywnebiologicznie.Aktywacjaka-
wertazyC3iC5.Charakterystycznącechątejdrogi
skadydopełniaczamożeprzebiegaćtrzemadrogami:
jestsilnewzmocnienie,wynikająceztego,żeC3b
klasyczną,alternatywnąlublektynową.Wszystkie
jestzarazemproduktemuwalnianymprzezkonwerta-
drogizbiegająsięnaskładowejC3iprowadządo
zęC3orazpodjednostkąkonwertazyC3tejdrogi.
wytworzeniakompleksuatakującegobłonę(MAC
Ztegopowoduuważasię,żedrogaalternatywnaod-
–membraneattackingcomplex),którytworzykanały
grywaważnąrolęwuszkodzeniachtkanektowarzy-
wbłoniekomórkowejiwefekcieprowadzidozabi-
szącychchorobomreumatycznym.Drogiaktywujące
ciakomórki.KompleksMACmateżzdolnośćakty-
dopełniaczsąprecyzyjnieregulowane,abyniedopro-
wacjiniektórychkomórek(np.neuronalnychinerek).
wadzićdouszkodzeniawłasnychtkanek.Niszczenie
Tenielitycznewłaściwościmogąbyćpowiązane
komórkibakteryjnejprzeztenukładzachodziwcią-
zobjawaminarządowymiwystępującymiuchorych
gukilkuminut.Wtymczasiewłasnetkankisąchro-
naSLE.
nioneprzezinhibitorydopełniaczaobecnewosoczu
Drogęklasycznąinicjująprzeciwciała(podrozdz.
inabłonachkomórek.Działająonewfazieinicjacji
6.7.1).Bierzewniejudział9białek(C1–C9),akty-
kaskady,aktywacjikonwertazoraztworzeniaMAC.
wowanychwkolejnościnumerycznej,zawyjątkiem
Układ
dopełniacza
odgrywa
kluczową
rolę
C4,któryulegaaktywacjiprzedC2iC3.Składowa
wutrzymaniuhomeostazytkanek.Wusuwaniukom-
C1występujewformiepodjednostekC1qiC1r2s2,
pleksówimmunologicznychuczestnicząreceptory
którełącząsięzesobąwsposóbodwracalny.Akty-
dlaC3b(CR1/CD35),występującenaleukocytach
wacjętejdrogizapoczątkowujeprzyłączenieC1qdo
ierytrocytach.Zewzględunaliczbępodstawową
fragmentuFcprzeciwciał,związanychwformie
funkcjępełniąerytrocyty,którewiążąkompleksy
kompleksuimmunologicznegozantygenempatoge-
immunologiczneopłaszczoneC3bitransportująjedo
nu,lubkomórkidocelowej(np.zakażonejwirusem,
wątrobyorazśledziony.Wtychnarządachkompleksy
nowotworowej).PodjednostkaC1qwiążeiuaktyw-
sąusuwaneidegradowaneprzeztkankowemakro-
niaprotezyserynowe(C1riC1s),którerozkładają
fagi.Komórkiapoptotycznepoopłaszczeniuprzez
kolejnoprzyłączaneskładniki(C4iC2)naodpo-
C1qiC4sąfagocytowaneprzezkomórkiżerne.
wiedniepodjednostki(aib).Nabłonietworzysię
Oprócztegowoczyszczaniutkanekzkomórekapo-
kompleksC4b2a.JestonkonwertaząC3,któraroz-
ptotycznychbiorąudziałwszystkietrzydrogidopeł-
kładaC3naC3aiC3b,anastępnieprzyłączapodjed-
niacza.
nostkęC3b,przekształcającsięwkonwertazęC5
Zaburzeniaczynnościukładudopełniaczaprzy-
(C4b2a3b).KonwertazaC5rozkładaC5naC5a
czyniająsiędorozwojuchoróbreumatycznychprzez
iC5b.PodjednostkaC5bpozostajezwiązanazbłoną
inicjowanieodpowiedzizapalnej,udziałwprocesach
iprzyłączakolejnekomponenty,ażdoutworzenia
destrukcyjnychorazsprzyjanieodpowiedziautoreak-
kompleksuMAC(C5b–9).Natomiastpodjednostki
tywnej(podrozdz.6.5).
uwalnianedośrodowiska(C4a,C3a,C5a),nazywane
anafilatoksynami,powodująuwolnieniemediatorów
anafilaksjizkomórektucznychibazofilów.Zwięk-
60303
szajątakżeprzepuszczalnośćnaczyńiwykazująsilne
właściwościchemotaktyczne.Receptorydlaanafila-
toksyn(C3aR,C5aR)występująnakomórkachlinii
ReceptorydlafragmentuFc
immunoglobulin(FcR)
mieloidalnej(monocytach/makrofagach,neutrofilach,
komórkachtucznych),atakżekomórkachnabłonko-
Nakomórkachuczestniczącychwodpowiedziim-
wychiśródbłonkunaczyń.Drogalektynowarozpo-
munologicznejwystępująreceptorywiążąceczęści
czynasięodprzyłączeniakolektynyMBL(mannose
stałe(Fc)łańcuchaciężkiegoróżnychklasimmuno-
bindinglectin),przypominającejbudowąC1qdrogi
globulin.Występująonenaróżnychtypachkomórek
klasycznej,dooligosacharydówwystępującychna
albokonstytutywnie,albopojawiająsiępoaktywacji.
powierzchnimikroorganizmów.PołączonezMBL
WyróżniasięFcRaktywujące,którewczęściwe-
proteazyserynowerozkładająC4,C2iC3.Odroz-
wnątrzkomórkowejmająsekwencjęITAM(immuno-
108