Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
4.Epidemiologia–podstawowezagadnienia
wnioskowaniawskutekobecnościzakłócaniajestrealnymiczęstowystępującym
problemem.Kontrolazakłócaniapowinnamiećmiejscejużwmomencieprzygo-
towaniaprotokołubadawczegopoprzezrandomizacjęzapewniającąrównomierne
rozłożenieczynnikazakłócającegomiędzyporównywanymigrupami,restrykcję
doborupróby(np.badanieskutkównarażenianapyłwyłącznieuniepalaczy)
lubparowanieobserwacji(np.porównaniezapadalnościnarakasutkaumężatek
ipanienwtymsamymwieku,wcelukontroliwpływuwieku).Kontrolazakłóca-
niajestdodatkowomożliwawfazieanalizydanych,poprzezzastosowanieanalizy
stratyfikacyjnejianalizywieluzmiennych.
Obecnośćbłędusystematycznegodyskwalifikujewartośćbadaniaepidemio-
logicznegoiuniemożliwiauogólnianiejegowyników.Obecnośćbłęduprzypad-
kowegoskutkujezmniejszeniemprecyzjiszacowania.Błądtegotypujestzatem
mniejdrastyczny,apozatymmożebyćkontrolowanynadrodzezwiększania
wielkościbadanejpróby.Głównymcelemdobrejpraktykiepidemiologicznejjest
eliminacjalubograniczenieoburodzajówbłędówiichskutków.Wpraktycebłędy
sięzdarzająimogąpozostawaćnierozpoznane,coograniczawartośćdowodową
pojedynczegobadaniaepidemiologicznegoiuzasadniakoniecznośćpowtarzania
badań(badaniareplikacyjne).Ichwynikimożnapoddaćzintegrowanejanalizie
statystycznej,znanejjakotzw.metaanaliza.Metodatajestnajczęściejstosowana
wanaliziewynikówklinicznychbadańrandomizowanych.Jejwynikisąnatyle
wiarygodne,naileuwzględniajądanepochodzącezewszystkichpoprawnieprze-
prowadzonychbadań(takżetzw.negatywnych).Wepidemiologii,azwłaszcza
wepidemiologiiklinicznej,dobrymźródłemzweryfikowanychwynikówmeta-
analizsąopracowaniaudostępnianeprzeztzw.BibliotekęCochrane’a(Cochrane
Library).Zasadydobrejpraktykiepidemiologicznejstanowiąprzedmiotlicznych
rekomendacji,wśródktórychnauwagęzasługujestanowiskosygnowaneprzez
MiędzynarodoweStowarzyszenieEpidemiologiczne(InternationalEpidemiologi-
calAssociation),awodniesieniudoepidemiologiiklinicznej-przedewszystkim
ZasadyPrawidłowegoProwadzeniaBadańKlinicznych.
Piśmiennictwo
1.BeagleholeR.,BonitaR.,KjellstromT.:Podstawyepidemiologii.IMP
,Łódź2002.
•
2.FletcherR.W.,FletcherS.W.:ClinicalEpidemiologyiTheEssentialsiLippincottWilliams
andWilkins,Baltimore,MD2005.
•
3.GailM.H.,BenichouJ.:EncyclopediaofEpide-
miologicMethodsiJohnWiley&Sons,Chichester,UK2000.
•
4.HollandW.W
.,OlsenJ.,
DuV
.FloreyC.(red.):TheDevelopmentofModernEpidemiologyiOxfordUniversityPress,
OxfordUK2007.
•
5.JekelJ.F.,KatzD.L.,ElmoreJ.G.:Epidemiology,Biostatisticsand
PreventiveMedicine.W.B.SaundersCompany,Philadelphia2001.
•
6.JędrychowskiW.:
Podstawyepidemiologii.WUJ,Kraków2002.
•
7.PortaM.,GreenlandS.,LastJ.M.(red.):
ADictionaryofEpidemiology.OxfordUniversityPress,OxfordUK2008.
•
8.SzkloM.,
NietoF.J.:Epidemiology:BeyondtheBasics.AspenPublishers,NewYork2000.
•
9.Zasady
PrawidłowegoProwadzeniaBadańKlinicznych.MZ,Warszawa1998.
