Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.7.Gorączka
5.7.Gorączka
79
Ośrodekregulacjitemperaturyciałazlokalizowanyjestwprzedniejczęścipod-
wzgórza.Utrzymujezwykletemperaturęwzakresie36-37(37,2)0C.Temperaturę
niższąniż360Cokreślasięjakoniedocieplność(hipotermię),powyżej370Czaś
jakonadcieplność(przegrzanie,hipertermię).Przegrzaniejestzawszewyrazem
dodatniegobilansucieplnego,niezależnieodmechanizmupowstania.Możebyć
spowodowanenadmiernątermogenezą(główniewmięśniachszkieletowych),
zmniejszonąutratąciepła(przezskórę)lubwspółistnieniemtychzjawisk.Swois-
tymrodzajemprzegrzania,wktórymośrodektermoregulacjiprzestawionyzostaje
nawyższypoziom(setpoint)izachowanezostająprzytymfizjologicznemecha-
nizmyregulacji,jestgorączkal
Wprzestawieniutermostatugłównąrolęodgrywającytokinywytwarzane
przezpobudzoneróżnymiczynnikamimakrofagiimonocyty.
Temperaturaciaławykazujerytmokołodobowyizmiennośćmiędzyosobniczą.
Mimotoczącejsiędyskusjinależyprzyjąć,żegorączkawystępuje,gdytemperatura
mierzonaranoprzekracza37,20Clubwieczorem37,70C.Wartościtedotyczą
pomiarówdokonywanychwjamieustnejlubwdolepachowym.Temperatura
wodbyciejestookoło0,60Cwyższa.
Gorączkajestjednąznajczęstszychprzyczynzgłaszaniasiępacjentówdo
lekarza.Głównepowodyjejpojawieniasięto:chorobyzakaźne(25-50%),cho-
robynowotworowe(~15%)iniezakaźnechorobyzapalne(~25%).Wczęści
przypadkówprzyczynynieudajesięustalić.
Gorączkaostra(najczęściejwysokairozwijającasięwciągukilku-kilkudzie-
sięciugodzin)spowodowanajestzwyklezakażeniamigórnychdrógoddechowych,
innymichorobamiwirusowymi,zakażeniamidrógmoczowychlubniepożądanym
działaniemleku.Dorzadszychprzyczynzaliczasięzapalenieoponmózgowo-
-rdzeniowych,ropieńwewnątrzbrzusznylubrozwijającąsięposocznicę.
Gorączkaprzewlekła(najczęściejniewysoka,rozwijającasiępodstępnieitrwa-
jącadnilubtygodnie)spowodowanajestnaogółprzezwirusowezapaleniewątroby,
gruźlicę,mononukleozęzakaźną(przedewszystkimudzieciimłodzieży),chłoniaki,
chorobynowotworowe(szczególnieuosóbstarszych),chorobyzapalnetkankiłącznej.
Jeżeliwywiadyibadaniefizykalneniepozwalająnaustalenie(lubpodejrze-
nie)źródłagorączki,należybraćpoduwagęreakcjepolekowe(szczególniepo
penicylinie,cefalosporynach,sulfonamidach,tuberkulostatykach,makrolidach,
aminoglikozydach,metyldopie,prokainamidzieifenytoinie),zapaleniezatok,ro-
pieńokołozębowy,gruźlicęimononukleozę.
Rzadszymiprzyczynamigorączki,którejetiologiętrudnoustalićnapodsta-
wiewywiadówibadaniafizykalnego,mogąbyć:podostrezapaleniewsierdzia,
zapalenieuchyłkówjelita,zakrzepicażyłgłębokich,zapalenieszpikuichoroba
Leśniowskiego-Crohna.
Jeżelinieudajesięustalićprzyczynygorączkiprzekraczającej38,30Citrwają-
cejdłużejniż3tygodnie(uchorychambulatoryjnych)lub1tydzień(upacjentów
hospitalizowanych),tookreślasięjąjakogorączkęonieznanejprzyczynie(fever
ofunknownorigin,FUO).
Innymklinicznieważnympojęciemjesthipertermia(przegrzanie),czyli
podwyższenietemperaturyciałaspowodowaneutratąmechanizmówhomeosta-
tycznychpowodującąupośledzenielubniezdolnośćdozwiększeniaoddawania
