Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
4.Epidemiologia–podstawowezagadnienia
•ocenaskutecznościmetodterapeutycznych(klinicznebadanialeków,ocena
skutecznościschematówterapeutycznych);
•ocenaprzydatnościtestówprzesiewowych.
Opracowaniewartościnależnychnowychprocedurdiagnostycznychprowa-
dzisię,stosującinstrumentariumepidemiologiiopisowej(metodarozkładunor-
malnegolubszeregupercentylowego,metodareferencyjna).Woceniewartości
diagnostycznejnowychtestówniezbędnejestpoznanieichtzw.powtarzalności
itrafności.Podstawoweznaczeniemapoznaniewiarygodnościwynikówtestu,
klasyfikowanychjakododatnie(nieprawidłowe)lubujemne(prawidłowe),na
podstawieprzyjętejwartościdecyzyjnej.Powtarzalnośćwtymprzypadkumierzy
sięodsetkiemzgodnościjednoimiennychwynikówdwukrotniepowtórzonego
testuwwarunkachstabilnegostanuklinicznego.Statystycznemiaryzgodności
wtymprzypadkuzapewnianp.analizazużyciemtestukappaCohenalubtestu
McNemara.Ocenatrafnościpoleganasprawdzeniu,wjakimstopniuwynik
nowegotestu(np.fotometrycznadetekcjahiperbilirubinemiinoworodkowej)
odzwierciedlarzeczywistystankliniczny(tutaj:hiperbilirubinemiadiagnozowana
metodąkonwencjonalną).Trafnośćmożnaopisaćodsetkiemzgodnościwyni-
kówporównywanychtestów.Wśródmetoduwzględniającychwynikiprawdzi-
wiedodatnieiujemneorazfałszywiedodatnieiujemne(nowegotestuwzglę-
demnzłotegostandardu”)wymienićtrzebaobliczenieczułości,swoistościoraz
współczynnikadodatniegoprawdopodobieństwadiagnostycznego.Czułośćtestu
jestmierzonajakoodsetekdodatnichwynikówocenianegotestuuwszystkich
zdodatnimwynikiemnzłotegostandardu”.Swoistośćtestutoodsetekujem-
nychwynikówocenianegotestuuwszystkichzujemnymwynikiemnzłotego
standardu”.Obawskaźnikikształtująwartośćtzw.współczynnikadodatniego
prawdopodobieństwadiagnostycznego,obliczanegozgodniezformułą:czułość/
/(1-swoistość).Wartośćwspółczynnikamożnapoddaćinterpretacjiprzyużyciu
nomogramulubskaliwerbalnej,przypisującejuzyskanejwartościprawdopodo-
bieństwozaburzeniastanuzdrowia,diagnozowanegoprzezocenianytest.Mak-
symalizacjęczułościorazswoistościnowegotestumożnaosiągnąćpoprzezwybór
właściwejwartościdecyzyjnej,oddzielającejobszarwynikówprawidłowychod
nieprawidłowych.Zintegrowanąmetodąuwzględniającąefektysymulacjiróżnych
wartościdecyzyjnychjestanalizarelacjiczułość-swoistość,generującatzw.krzy-
wąROC(receiveroperatorcharacteristic).Matematycznymwynikiemtejanalizy
jesttzw.wielkośćpolapodkrzywąROC,zbliżającasiędo100%wprzypadku
wyjątkowotrafnychtestów.
Opracowaniemetodprzydatnychwocenierokowaniawymagapoznania
historiinaturalnejdanejchoroby.Służytemuprowadzenieobserwacjiprospek-
tywnejobejmującejjednorodnąidobrzezdefiniowanągrupęchorych.Szczególnie
przydatnąmetodąopracowaniadługofalowychwynikówtakiejobserwacjijesttzw.
analizaprzeżywalności(nazwazwiązanazpierwszymzastosowaniemmetody),
którapozwalaustalić,którezparametrówrejestrowanychnapoczątkuprospek-
tywnejobserwacjideterminująprawdopodobieństwowystąpieniaanalizowanego
zjawiskawprzyszłości(np.ustalenie,któracechaklinicznalubbiochemiczna
wmomencierozpoznaniachorobydeterminujewystąpieniekonkretnegopowi-
kłaniawjejprzebiegu).Dlaopisutejrelacjiorazustaleniaistotnychpredyktorów
stosujesięmetodęKaplana-Meierauzupełnionąotestrangiwieloczynnikową
analizęCoxa.Przykłademskalrokowniczychopracowanychprzyużyciuomawia-
