Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięjegofascynacjatajemnicamiludzkiejduszy,zachowaniamitego
najbardziejnieobliczalnegostworzenia,jakimjestczłowiek.
Wchwilachzwątpieńznajdowałoparciewwierzewprostylud
rosyjski,wedlejegoprzekonaniajedynegonosicielaprawdy
Chrystusowej,ostojęmoralnegoodrodzeniaRosjiiświata.
NakatordzeDostojewskizetknąłsięzgrupąPolaków,którzy
znaleźlisiętuzadziałalnośćpatriotyczną.Wrelacjizomskichlat
ukazałichzsympatiąiwspółczuciem,cobędziepóźniej
kontrastowałozjegoprogramowąwrogościąwobecPolaków
iPolski.
MariaIsajew.Uwolnionyzkajdan23stycznia1854roku,został
skierowanyjakoszeregowiecdojednegozoddziałówwojskowych
kwaterującychwSemipałatyńsku,niedalekogranicychińskiej.
Uzyskałwzględnąswobodęporuszaniasię,dostępdoliteratury,ale
iprzyjaźńustosunkowanegourzędnika,baronaAleksandraWrangla.
Dziękijegoprotekcjiotrzymaławansnaoficera,odzyskał
przywilejestanuszlacheckiego,awdalszejperspektywie
–ułaskawienieiszansępowrotudostolicy.Tejszczęśliwej
odmianielosusprzyjałyrównieżprzemianywkraju.W1855umarł
MikołajI,rokpóźniejskończyłasięklęskąRosjiwojnakrymska
(1853–1856),anatroniezasiadłAleksanderII–„Car
Oswobodziciel”.
WSemipałatyńskuDostojewskispotkałnieuleczalniechorąMarię
Isajew,którapośmiercimężapozostałabezśrodkówdożycia
zośmioletnimsynkiem.Pokochałją,choćonanieukrywała
sympatiidoinnegomłodegoczłowieka.Zdecydowałasięjednak
natrzydziestosześcioletniegoliterata.Ślubodbyłsięw1857roku,
alepożycieodpoczątkudlaobustronbyłokoszmarem.Dopełniała
gojegonieuleczalnachoroba–epilepsja.Wmiarępostępów
gruźlicyMariaDmitriewnastawałasięcorazbardziej
niezrównoważona,czyniącżyciemałżonkaiswojeudręką.
PonownienadNewą.Gdybyły„przestępcapaństwowy”został
ponownieoficerem,ustanowiononadnimtajnynadzórpolicyjny,
zdjętydopieronasześćlatprzedśmiercią.PopowrociedoSankt--
PetersburgaDostojewskizniebywałąenergiąpowróciłdodawnych
zajęć.Sprzyjałtemudoniosłyaktnowegomonarchy,jakimbyło
zniesieniepoddaństwachłopóww1861rokuorazliberalizacja
cenzury,któraożywiłażycieintelektualne.Wśródpowstałych
nowychczasopismbyłrównieżmiesięcznik„Wriemia”(1861–
