Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
i,oczywiście,TichonaZadońskiego).ApologetaRosji,wyznawca
ideiojejszczególnymhistorycznymposłannictwieiwyjątkowych
cechachjejnarodu,byłrównieżDostojewskigruntownymznawcą
kulturyzachodniej,co,mimoszowinistycznejciasnotypoglądów
politycznych,zadecydowałoouniwersalizmiejegodzieła.Tak
krytycznywobecZachodu,jegoideałów,wobecNiemców,
Francuzów,PolakówczySzwajcarów,Dostojewskipozostawał
zawszenadzwyczajotwartynadorobekduchowyEuropy.
EmocjonalnewyznanieIwanauczynioneAloszynatemat
„najdroższegowświeciecmentarza”(V,3),świadczy
oambiwalentnymstosunkuautoradozachodniejspuścizny
duchowej:wielkiejfascynacjizrównoczesnymgłębokim
przeświadczeniem,iżstanowionaprzeszłość.
NiemniejwBraciachKaramazowliteraturazachodniajest
wyjątkowobogatoreprezentowana.Autorodwołujesięczęsto
doukochanegojeszczeodczasówmłodościFryderyka
Schillera[42].MamyturównieżFaustaGoethego,Kandyda
Woltera[43],KatedręNotreDameHugoizawszebliskiego
DostojewskiemuSzekspira.Toniewszystko,gdyżwstosunku
dowielufragmentówtekstubadaczeróżnychkrajówwysuwają
wciążnowehipotezy,podejrzewającwtymlubinnymfragmencie
czyepizodzieinspiracjewierszyHeinego,poglądówErnesta
Renana,powieściGeorgeSandczymyśliBlaise
Pascala[44].Sątonajczęściejprzypuszczenia,ogromnabowiem
erudycjaliterackaDostojewskiegowspółżyjezawszezbodźcami
innegotypu,komponujesięwróżnorodnekontekstyznaczeniowe
istrukturyproblemowe,wefekcieczegorozważaniagenetyczne
iwpływologiczneokazująsięnierzadkoczystąsztukądlasztuki,
jałowymhistorycznoliterackimfantazjowaniem.
WBraciachKaramazowkluczowąpozycjęzajmujePismo
Święte.PrzedewszystkimEwangelie,nadktórymityleczasu
spędzałpisarzwtwierdzyomskiej,alerównieżStaryTestament
iApokalipsa.Szczególnietaostatniawspółbrzmizpowagą
poruszanychproblemów.Stwarzaaurępowagi,grozy
iostateczności.
VI.WIELKI„EKSCENTRYK-PARADOKSALISTA”
IwanFiodorowicz–RodionRomanowicz.IntelektualistaIwan,
