Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
fabularnazostałatakskonstruowana,byzabójcasamdokonał
„rozprawy”nadsobą,tymniemniejrozgrywającysię
wkameralnychwarunkachpojedyneksłownymiędzyśledczym
aśledzonymprzybieraniezwykledramatycznycharakter.
Reformasądownictwabyłajednymznajwiększychdokonań
AleksandraII.Kierunekzmianwtejdziedziniewytyczałyakty
prawneogłoszone3października1862roku.Szczegółystanąsię
jednakznanedopierozadwalata.Nowościąnajbardziejdoniosłą
byłoustanowieniesąduprzysięgłych,jakrównieżjawność(głasnosť
)rozpraw.Od20listopada1866wprowadzonozwyczaj
publikowaniastenogramówsprawozdańsądowychwprasie,
coniebywalepodniosłoatrakcyjnośćtejdziedzinyżycia
publicznego.PierwszymprocesempolitycznymwRosji,
przeprowadzonymwedlenowegotrybu,byłasprawaNieczajewa
w1873roku,którastałasięimpulsempowstaniaBiesów.
Wprowadzenieeuropejskichzasadprocesowych,wybitnywzrost
roliadwokatapodczasśledztwaiprocesu,swobodne
współzawodnictwoobronyioskarżenia,obecnośćpublicznościoraz
dostępnośćwszelkichinformacjidotyczącychrozpatrywanychspraw
miałypoważnywpływnaprocesdemokratyzacjiiożywienieżycia
społecznego.Wtensposóbsądstawałsiępewnymmodelem
pluralizmużyciazbiorowego,mimowolniesugerującinne
rozwiązaniaaniżeliaktualnieobowiązującewówczesnejsytuacji
politycznej.Konsekwencjątejreformywdziedzinieprawniczejbył
rozkwitsztukiadwokackiej.Gwiazdąpierwszejwielkościtejnowej
grupyzawodowejwRosjibyłPolakWłodzimierzSpasowicz(1829–
1906),znanyrównieżnapolukrytykiliterackiejipublicystyki,
głównyprototypFietiukowiczazBraciKaramazow.
Nietylkopozytywy.reformęDostojewskiprzyjął
zogromnymzainteresowaniem.WielestronDziennikapisarza
poświęciopisomiwnikliwejanaliziesłynnychprocesówlat
siedemdziesiątych:Dżunkowskichz1873,otrzylatapóźniejszej
sprawieStanisławaKronebergaczyAnastasjiKairowej,
wspomnianejwdwunastejksiędzeBraciKaramazow[30].Fascynacja
tegotypuwydarzeniamijestzrozumiała,gdyżznajdowałwnich
powtórzeniesytuacji,któretworzyłwswychpowieściach,
budowanychczęstonazasadachwielkiej„rozprawy”i„śledztwa”,
sporunatematwinyikarybohatera.Wreformiesądowniczej
Dostojewskimógłdostrzecjakbyinstytucjonalizacjęswej