Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Europy,zapewniaływystąpieniomDostojewskiegoogromny
rezonansspołeczny.Odtądbędąsiędońzwracaćludziewróżnym
wieku,oróżnorakimwykształceniuczystatusiespołecznym,
proszącoradęirozstrzygnięcielicznychproblemów.
Ważnymwydarzeniemwjegożyciubyłytzw.wieczory
literackie,organizowanewRosjiodlatsześćdziesiątychprzez
uczelnie,gimnazjaistowarzyszenia.Tadziedzinaaktywności
ugruntowałarenomęautoraBiesów,stawianegoodtądobok
najwybitniejszychludzipióraRosjitychlat:LwaTołstoja,Iwana
Turgieniewa,MichaiłaSałtykowa-Szczedrina.
WydarzeniemwświecietowarzyskimiartystycznymSankt-
Petersburgabyłwieczór9marca1879,naktórymDostojewski
zaprezentowałfragmentswejostatniejpowieści.Zadaniemiał
niełatwe,gdyżwystępowałzeswymnajwiększymrywalem
–Turgieniewem.„Dostojewskiporazpierwszyotrzymałowacje,
którepostawiłygoobokTurgieniewa”–pisałjedenzeświadków
tegotriumfu[17].Kolejnymsukcesembył„wieczórliteracko-
muzyczny”zorganizowanyrokpóźniej.Równieżtunastąpiła
konfrontacjafizycznieniepozornegoliterataobladejziemistejcerze,
zapadłychpoliczkach,rzadkiejrudejbrodzie,przenikliwychoczach
iwysokimczolezkrólemeuropejskichsalonów,wielkimrosyjskim
„barinem”oimponującejposturze–Turgieniewem.
UczestnicywystępówpublicznychDostojewskiego,podczas
którychczytałfragmentyswoichlubPuszkinowskichdzieł,byli
świadkamizdumiewającejmetamorfozy.Jegoledwiesłyszalnygłos
dochodziłdonajdalszychzakątkówsali,elektryzującsłuchaczy.
Licznewzruszeniaiomdleniabyłyzapowiedziątejekstazy,która
stałasięudziałemelitarnejprzecieżpubliczności,zebranej
nauroczystościachpuszkinowskichwMoskwie8czerwca1880,
gdyDostojewskiodniósłswójnajwiększyżyciowysukces[18].
Cenasławy.Byłotopotrzebnepisarzowi,mającemuświadomość
własnejwartości,alewciążgorzejtraktowanemuprzezwydawców
ikrytykęniżTurgieniewczyTołstoj,anawetliteracipomniejszego
kalibru.
NiechnotylkoczknieGonczarow[19],natychmiastrozlegniesię
zwszystkichstron:naszznakomitypisarzczknął,amnie,jakbysięzmówili,
ignorują(30–I,207).
