Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
imiłości.
PublicystykailistyFiodoraDostojewskiegosąrównieważną
dokumentacjąjegoświatopoglądujakpowieścizlat
sześćdziesiątychisiedemdziesiątych.Podstawowymforum
wypowiedzipublicystycznychbyłdlaniegoDziennik
pisarza,ukazującysięw1873rokujakododatekdotygodnika
„Grażdanin”,awlatach1876–1877,1880i1881jakoorgan
samodzielny.
Sprawy,którymnajwięcejuwagipoświęcałDostojewski-
publicysta,krążyływokółideipowołaniarosyjskiegoludu
ihistorycznegoposłannictwaRosjinatledziejówEuropyiświata.
Kategorycznośćwypowiadanychtusądówniemożebyćuznana
zachlubnąkartęwjegodorobku.Genialnyduszoznawcaiwizjoner
rewolucyjnegobestialstwajawisięjakofanatyk-nacjonalistaczy
sekciarskimaniak,głoszącyideesprzeczneznakazem
chrześcijańskiejmiłościbliźniego,stanowiącymprzecieżfundament
jegoświatopoglądu.
II.ROSJAJEGOOSTATNICHLAT
„Testamentarnecredo”.Wśródbadaczytwórczości
Dostojewskiegopanujezgoda,iżBraciaKaramazowtosynteza
całegodorobkuautora.Zarównoartystycznego,jak
ipublicystycznego.Jesttorównież„testamentarny”wyraz
historiozoficznychprzekonańpisarzawtakiejmierze,wjakiej
powieśćmożebyćodzwierciedleniemproblemówprzeżywanych
przezwspółczesnych.Wlatachsiedemdziesiątychrównieżwplanie
artystycznymposzukiwałontakichform,którebyłybywstanie
wyrazićnastrojeepokiogromnychnadziei,alerównychimteż
wątpliwościiobaw.
Finałtejobfitującejwdramatycznespięciatwórczościprzypadł
naokresszczególnywdziejachkraju,przeżywającegoburzliwyetap
przemianiposzukiwańswejtożsamości.Beztegokontekstu
zrozumienieBraciKaramazowmożebyćniepełne,gdyżwiększość
dyskusjinad„wiecznymi”kwestiami,toczonychprzezbohaterów
powieści,makonkretneodniesieniadoaktualiówrosyjskich.Autor
BraciKaramazowpotrafiłnietylkoczućiodtwarzać
współczesność,lecztakżenajejpodstawieformułowaćprognozy.
ŹródłemnatchnieniabyładlańzawszeRosja,dlatego„przeklęte
