Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zawiedli[31].Byłtojednaktriumfformy,bozarównoprokurator,jak
iadwokatmijalisięzprawdą.
V.HISTORIAPOWSTANIAPOWIEŚCI
„Ateizm”.JeszczepodczaspracynadIdiotąDostojewskipisał
zFlorencjidoswojegoprzyjaciela,ApollonaMajkowa,oplanie
ogromnejepopei,podroboczymtytułemAteizm.Pomysłnurtował
gooddłuższegoczasu.Poświęciłmuwielelistów,zakażdymrazem
podkreślającniesłychanetrudnościznimzwiązaneoraz
świadomość,żeprzewyższawszystko,codotychczasudałomusię
stworzyć.Awięctwórczośćdotychczasowabyłazaledwiewstępem
doplanowanegoopusvitae.
„Żywotwielkiegogrzesznika”.Kolejneetapykrystalizacji
zamysłupojawiająsięnaprzełomielat1869–1870wraz
zmodyfikacjątytułu.TymrazemjesttojużŻywotwielkiego
grzesznika.Odstępującodpierwotnegoprojektu,wktórymbohater
miałstracićwiarępodwpływemprzebiegłegojezuity,oczywiście
Polaka,Dostojewskizamierzałukazaćhistorięduchowychzmagań
Grzesznikaodurodzeniadośmierci.Byłatorównieżnowośćdla
Dostojewskiego,planowałbowiemukazaćewolucjęswego
bohatera,podczasgdydotychczaswystępującywjegoproziebyli
duchowouformowaniwmomencierozpoczęciaakcji.Częśćdruga
Żywotamiałakończyćsiępobytembohaterawmonasterze.
BodźcemdodatkowymdlaDostojewskiegobyłaTołstojowska
Wojnaipokój.Pełenpodziwudlamistrzostwaautoraepopeiodebrał
toarcydziełojakosprzecznezjegopojmowaniemrzeczywistości
rosyjskiej.UstabilizowanemuświatuTołstojachciałprzeciwstawić
odmiennąwizjępowieści,pokazującejwspółczesnośćjakokonflikt
postaw,dekompozycjęiposzukiwanienowegoładu.
WokółTichona.Centralnemiejscewplanowanejpowieścimiała
zajmowaćpostaćTichonaZadońskiego(TimofiejaKiriłłowa,1724–
1783),biskupa,wybitnegopisarzaikaznodzieirosyjskiego
Kościoła,przedstawicielategotypuduchowościprawosławnej,którą
Dostojewskiceniłnajwyżej.WswychdziełachTichonnie
występujejakofanatyk,zwolennikmoralnegorygoryzmu
icerkiewnejortodoksji.Jestumysłemotwartym,pełnym
współczuciaiwyrozumiałościdlaułomnościludzkiej,zmagającej
sięzniebezpieczeństwamiświata.Podobnecechydostrzeże