Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
literackich.Jakbypodkreślając„testamentarny”charakterBraci
Karamazow,icheschatologiczną„ostateczność”,szczególniesilnie
wtekściedająznaćosobiejawneprzytoczeniaikryptocytaty
zPismaŚwiętego.
Wysuniętaprzezcórkępisarza,LubowFiodorownę,hipoteza,
iżprototypemstaregoKaramazowajestojciecautorapowieści,nie
znalazłapóźniej,jakwiadomo,istotniejszychpotwierdzeń.
Dostojewskizawszezresztąwydawałsięidealnymobiektem
dociekańorazinterpretacjiniekonwencjonalnych,biograficznych,
psychofizjologicznychczywręczpsychiatrycznych.Wielenp.
napisanoowystępującymuDostojewskiegorzekomymkompleksie
ojcobójstwa.Sammiałdokonaćmorderstwaojca,dokońcażycia
pozostającpodbrzemieniemswejzbrodni[39].Wszelkiedywagacje
autobiograficznewstosunkudotegopisarza,oparte
nazbieżnościachpewnychszczegółówzjegożyciaicech
bohaterów,sąryzykowne.Natejpodstawiezrównym
uzasadnieniemmożemywyrokowaćoautobiograficznychcechach
Smierdiakowa,ponieważtaksamojakautorjestepileptykiem.
Mimowszystko,wielefaktówztejdziedzinyjestoczywistych.
MiejscemakcjipowieścijestSkotoprigoniewsk,dośćwiernakopia
StarejRussynadjezioremIlmeń,gdzieDostojewskizrodziną
spędzałwiększośćczasupocząwszyodlata1873roku[40].Stara
Russalatsiedemdziesiątychzostałatuodwzorowananiezwykle
skrupulatnie.DomstaregoKaramazowa,łączniezaltaną,ogrodem
iłaźnią,todomwynajmowanyprzezDostojewskich.Wiernie
oddanesąrealiatopograficzneStarejRussy:ulice,place,mosty.
Zidentyfikowanoteżdomy,któredokładnieodpowiadajądomom
paniChochłakowczyKatarzynyIwanowny.WStarejRussiebyłteż
sklep,doktóregochodziłFiodorMichajłowicz.WBraciach
KaramazowjesttosklepkupcaPłotnikowa,wktórymzaopatrujesię
DymitrprzedwyprawądoMokrego.
Podobniewyraźnesąrealistycznecechyprototypów,choć
tusprawasiękomplikuje,gdyżkonkretniludzienigdyniebyli
jedynymwzorempostacipowieściowych.Zawszejesttosynteza
wieluelementówiźródeł.Jednakczłonkowierodzinypisarza
stwierdziliwielepodobieństwmiędzywydarzeniamizżycia
aepizodamipowieściowymi.AnnaGrigoriewnawspomina
naprzykład,iżnatarczyweprośbybiednegoIliuszeczki,byojciec
(kapitanSniegiriow)kupiłmukonika,sąodbiciemichsytuacji
